Παῦλος Κλιματσάκης,
Διδάκτωρ Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Βόννης

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ
ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΜΕ ΘΕΜΑ

ΜΕΤΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ: ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
Πολεμικό Μουσείο, ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2023, 17:00

Ὁ μετανθρωπισμός ἔρχεται ἐν γένει σέ ρήξη μέ τόν κλασσικό ἀνθρωπισμό καί τόν διαφωτισμό, κατά τούς ὁποίους ὁ ἄνθρωπος ὡς ἔλλογο ὄν εἶναι στήν κορυφή τῶν ὄντων μέσα στήν φύση καί ὀφείλει νά ἀναπτύξει τόν νοῦ του μέσῳ τῆς γνώσεως καί τῆς παιδείας. Τά μετανθρωπικά ἰδεολογήματα ἀποστασιοποιοῦνται ἀπό τήν ἀντίληψη ὅτι ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά τίθεται στήν κορυφή τῆς ἱεραρχίας τῶν φυσικῶν ὄντων, μέ ἐξουσία ἀπέναντι σέ αὐτά. Κατά τήν ἄποψη τῶν μετανθρωπιστῶν, ὁ ἀνθρωπισμός ἀποτέλεσε ἀφορμή γιά τήν ἐκμετάλλευση λιγότερο ἀνεπτυγμένων κοινωνιῶν, ὅπως στήν Ἀφρική, μέσῳ τῆς ἀποικιοκρατίας, ἀλλά καί διαφόρων μειονοτήτων, π.χ. τῶν  γυναικῶν, πού δέν θεωρήθηκαν ἀρκετά ἀνεπτυγμένες ὡς πρός τήν λογική ἱκανότητα. Ἀπό μία ἄλλη πλευρά, ἡ ἐκτίμηση τοῦ ἀνθρωπισμοῦ γιά “ἀνωτερότητα” τοῦ ἀνθρώπου μέσα στό σύμπαν ἀποτέλεσε, κατά τήν ἄποψη τῶν μετανθρωπιστῶν, τήν ἀφορμή γιά βίαιη ἐκμετάλλευση τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος μέ τίς γνωστές συνέπειες τῆς ἐξάντλησης τῶν φυσικῶν πόρων καί τῆς ὑποτιθέμενης κλιματικῆς ἀλλαγῆς. Εἶναι προφανές ὅτι οἱ μετανθρωπιστές δέν ἀντιλαμβάνονται ὅτι ἡ ἀναφερθεῖσα ἐκμετάλλευση καί ὑποβάθμιση ἀνθρωπίνων ὁμάδων οὐσιαστικά ὀφείλεται στήν ἀδυναμία τοῦ κλασσικοῦ ἀνθρωπισμοῦ νά δεῖ τόν ἄνθρωπο ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀνεξάρτητα τῆς ἐθνικότητας καί τοῦ φύλου. 

«ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ»

ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ:
ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ: ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕIA

Μέρος Α'

κ. Δ.Χ.: Γέροντα εὐχαριστοῦμε πάρα πολύ πού μᾶς δεχτήκατε. Μέ τήν εὐχή σας.

Γέροντας Φιλόθεος: Χαρά μας, χαρά μας γιατί κι ἐσεῖς στόν ἀμπελῶνα τοῦ Κυρίου ἐργάζεστε καί προσπαθεῖτε μέ τούς ἄλλους συνεργάτες σας καί χαιρόμαστε νά ἔχουμε ἔτσι τό ἐνδιαφέρον ὅπως κι ἐσεῖς προσπαθεῖτε. Ἤρθατε καί στό Περιβόλι τῆς Παναγίας καί νά ἔρχεσθε πάντοτε γιά νά παίρνετε δύναμη καί ἐνίσχυση. Ἡ Παναγία μας ὑποδέχεται τά παιδιά της καί τά φιλοξενεῖ. Ἐκείνη τά φιλοξενεῖ καί τά ἐνισχύει. Πόσοι μᾶς λένε ὅτι αἰσθάνθησαν μία σάν κλήση καί σάν μία φωνή νά τούς λέει: Ἐλᾶτε στό Περιβόλι μου καί μέ τό πού ξεκινοῦν ἀπό τήν Οὐρανούπολη αἰσθάνονται μία χάρη, τήν παρουσία τῆς Παναγίας καί παίρνουν δύναμη ἐρχόμενοι ἐδῶ, στίς ἀκολουθίες, στίς λειτουργίες, στίς ἀγρυπνίες, ἀναγεννοῦνται καί παίρνουν δύναμη. Καί εἶναι τό Περιβόλι τῆς Παναγίας μας καί ὅλες οἱ Ἱερές Μονές πού ἐκεῖνες κρατοῦν τήν Ὀρθοδοξία, τήν γνήσια Ὀρθοδοξία γιατί ἡ ἐκκλησία μας πρέπει ἐκείνη νά εἶναι μπροστά σέ ὅλα, ἀλλά πολλές φορές ἐπηρεάζεται, δηλ. κάποιοι Ἐπίσκοποι, κάποιοι ἱερωμένοι ἐπηρεάζονται…

Κων/νος Μπουσδέκης, Συν-διευθυντής τοῦ Σχολείου Ψαλτικῆς,
μουσικολόγος, ὑποψήφιος διδάκτωρ βυζαντινολογίας τοῦ Freie Universität Berlin

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ:
ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ: ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕIA

Ἀπό μικρῆς ἡλικίας καί ἐγώ ἀλλά καί πολλοί ἀπό τούς φίλους μου ψάλτες εἴχαμε τήν εὐλογία νά μᾶς σπρώξει ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ στό ἀναλόγιο. Μεγαλώσαμε καί ἀνδρωθήκαμε πάνω στό στασίδι. Τριάντα χρόνια ἀδιάκοπης ἐνασχόλησης μέ τήν ψαλτική καί κατ’ ἐπέκταση μέ τίς ἱερές ἀκολουθίες, ἀπό μία θέση πού τά βλέπει καί τά ζεῖ ὅλα ἀπό πολύ κοντά.

Τά χρόνια αὐτά ἀσχοληθήκαμε καί μέ τή διδασκαλία τῆς ψαλτικῆς καί μάλιστα ἐπαγγελματικά, ἱδρύοντας μέ τόν παιδικό φίλο καί συνεργάτη μου Κωνσταντῖνο Φωτόπουλο τό «Σχολεῖον Ψαλτικῆς» στό Μαρούσι.

Εἶναι πάρα πολύ συνηθισμένο τό φαινόμενο, ὅταν ἔρχονται νέοι ὑποψήφιοι μαθητές τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς καί ἀφοῦ ἀρχίζουν νά συμμετέχουν πιό τακτικά καί ἀπό πιό νωρίς στίς ἀκολουθίες, νά μᾶς ἐκμυστηρεύονται ὅτι νιώθουν σάν νά μήν ἤξεραν σχεδόν τίποτα μέχρι τότε γιά αὐτές. Τά μαθήματα τῆς μουσικῆς σέ συνδυασμό μέ τήν τακτικότερη συμμετοχή στίς διάφορες ἀκολουθίες, τούς ἀποκαλύπτουν ἕναν καινούργιο κόσμο θά μπορούσαμε νά ποῦμε. Αὐτό συνήθως τούς ἐνθουσιάζει καί ἡ συμμετοχή τους ἔκτοτε ἀποκτᾶ μεγαλύτερο καί οὐσιαστικότερο ἐνδιαφέρον. Καί μιλᾶμε γιά ἀνθρώπους πού ἤδη ἐκκλησιάζονται, πολλοί ἀπ’ αὐτούς μάλιστα γιά ἀρκετά χρόνια.

Τό δεύτερο πού συνήθως μ[ας μεταφέρουν εἶναι πράγματα καί καταστάσεις πού δέν τούς ἀρέσουν ὅταν βρίσκονται στό ναό, εἴτε αὐτά ἀφοροῦν σέ ἀνθρώπινες συμπεριφορές εἴτε σέ ἄλλα προβλήματα πού μπορεῖ νά προκύπτουν ἀπό διάφορες αἰτίες ὅπως, γιά παράδειγμα, ἡ ὑψηλή ἔνταση τῶν μικροφώνων.