Μέλη Βυζαντινῆς Ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς
Ψάλλει ὁ Θρασυβούλος Στανίτσας (1910-1987)
Ἄρχων Πρωτοψάλτης τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Οἱ ἐν λόγῳ ἐγγραφὲς ἔχουν πραγματοποιηθεὶ ζωντανὰ μὲ ἁπλὸ μαγνητόφωνο τῆς εποχῆς κατὰ τὴν διάρκεια ἀκολουθιῶν στο Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως σποραδικά καί κατά τὴν δεκαετία τοῦ 1960.
Ἀπὸ τό ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟΝ
· Ἀνέβη ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα, Ἦχος Πλάγιος Α΄
· Ἡ πηγὴ τῆς ζωαρχίας, Πλάγιος Β΄
· Κύριε τὸν Παράλυτον, Δοξαστικὸ Ἦχος Πλάγιος Δ΄
· Μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ, Ἦχος Πλάγιος Β΄
· Τὶς λαλήσει τάς δυναστείας Σου Χριστέ, Ἦχος Πλάγιος Δ΄
· Σωτῆρι Θεῶ, Ἦχος Πλάγιος Α΄
Διάφορα Μέλη
· Ἄξιον Ἐστιν, Ἦχος Πλάγιος Δ΄
· Ἄλλαλα τὰ χείλη, Ἦχος Πλάγιος Δ΄
· Δόξα σοι Κύριε, Ἦχος Δ΄
· Δύναμις, Ἦχος Δ΄ Φθορικός
Ψάλλει ἡ χορωδία «Τὸ Ἐργαστήρι Ψαλτικῆς»
Χοράρχης: Ἀθανάσιος Παϊβανὰς
· Ἐπιλογὴ ἀπὸ ἀντίφωνα τῆς ἀκολουθίας τῶν παθῶν (ΝΕΟ ΥΛΙΚΟ)
· «Κύριε ἀναβαίνοντός Σου ἐν τῷ σταυρῷ», Ἦχος πλ. Δ΄
Δοξαστικὸν Ἀποστίχων ἀκολουθίας Ἁγίων Παθῶν (ΝΕΟ ΥΛΙΚΟ)
· «Γεύσασθε» (Κοινωνικὸν Λειτουργίας Προηξιασμένων)
Ἰωάννου Κλαδὰ τονισθὲν ὑπὸ Θρ.Στανίτσα (ΝΕΟ ΥΛΙΚΟ)
· Μεθ’ ὑμῶν ὁ Θεὸς, Ἦχος Πλάγιος Β ΄
· Ἀπολυτίκια Κατανυκτικοῦ Ἐσπερινοὺ
· Κεκραγάριο Ἀργὸ Ἰακώβου Πρωτοψάλτου, Ἦχος Α΄
· Παναγία Δέσποινα, Ἦχος Πλάγιος Β ΄, Θρασυβούλου Στανίτσα
· Θεοτόκε Παρθένε, Ἦχος Πλάγιος Δ΄, Δημοσθένους Παϊκοπούλου
· Προκαθάρωμεν ἑαυτοὺς, Ἦχος Α΄ , Θρασυβούλου Στανίτσα
ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΣΤΑΝΙΤΣΑΣ (*)
(1910-1987)
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ὑπηρέτησε ἀποκλειστικὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ψαλμωδία, καὶ μάλιστα στην παραδοσιακὴ τῆς ἔκφραση. Εἶχε δασκάλους στῇ μουσική, καὶ μέσα στο κλίμα τῆς Κωνσταντινούπολης, τὸν Δημήτριο Θεραπειανό, τὸν Μιχαὴλ Χατζηαθανασίου, τὸν Δημήτριο Βουτσινά, τὸν Γιάγγο Βασιλειάδη καὶ τὸν Ἰωάννη Παλάση. Ἔψαλλε διαδοχικὰ σὲ πολυάριθμες ἐκκλησίες, στον Ἀγ. Μῆνα, στην Ἀναλήψη καὶ στον Ἀγ. Κωνσταντίνο στα Ὑψωμαθειὰ (ὣς τὸ 1929), ὅπου, ὅπως εἶναι γνωστό, ἔψαλλε καὶ ὁ Πέτρος Μπερεκέτης, στον Ἀγ. Νικόλαο τοῦ Γάλατα (1929-1939), καὶ τέλος, στον Πατριαρχικὸ ναό, ἀρχικὰ ὣς Ἄρχων λαμπαδάριος (1939-1959) καὶ στῇ συνέχεια ὣς Ἄρχων πρωτοψάλτης (1959-64), ὁπότε καὶ ἀπελάθηκε ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἔκτοτε ἔζησε στην Ἀθῆνα, ὅπου καὶ ἔψαλλε (1966-1981) στον Ἀγ. Δημήτριο Ἀμπελοκήπων.
Ὁ Θρασύβουλος Στανίτσας εἶναι ὁ τελευταῖος μεγάλος μιᾶς μακροχρόνης παράδοσης σπουδαίων πρωτοψαλτῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ποῦ ξεκινὰ ἀπὸ τὸν Παναγιώτη τὸν Χαλάτζογλου (ἀρχὲς τοῦ 18ου αἱ.). Μὲ τὸν Κωνσταντίνο Πρίγγο ὣς πρωτοψάλτη ἐλάμπρυναν ἐπὶ μίαν εἰκοσαετία (1939-1959) τὸν Πατριαρχικὸ ναό. Πρόκειται για τὴν ἄλλη μεγάλη συγχρόνη φωνὴ τοῦ Ἑλληνισμού. Ψάλτης μὲ πλούσιο καὶ βαθὺ αἴσθημα, λαμπρὴ ἄρθρωση, δωρικὸ καὶ πειθαρχημένο ὕφος, ἐξαιρετικὴ τεχνικὴ καί, πάνω ἀπ' ὅλα, γνώστης μεγάλος τοῦ παραδοσιακοὺ τρόπου ψαλμωδίας, ἔντεχνος ὡστόσο καὶ ἀπόλυτα προσωπικός. Ἡ ἀναμνήσις τοῦ τρόπου πού ἔψαλλε παραμένει ἀκόμη πολὺ ζωηρὴ σὲ ὅλους τοὺς παλαιοὺς καὶ νεωτέρους ψάλτες.
(*) Ἀπόσπασμα βιογραφικὼν στοιχείων ἀπὸ ἔνθετο CD «Σύμμεικτα Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς 1», σελ 19-20, Ἐμμανουὴλ Χατζηγιακουμή, Κέντρον Ἐρευνῶν καὶ ἐκδόσεων, Ἀθῆνα 1999.
Τὸ Ἐργαστήρι Ψαλτικῆς
(1998-)
Ἰδρύθηκε τὸ 1998 καὶ ἔχει ἕδρα του τὴν Ἀθῆνα. Συγκροτήθηκε ἀπὸ ἄτομα πού οἱ ἐπαγγελματικὲς τους δραστηριότητες διαφέρουν (φοιτητές, ὑπαλλήλους, ἐλευθέρους ἐπαγγελματίες) ἀλλὰ ἔχουν κοινὴ ἐνασχόλησή τίς σπουδὲς καὶ τὴν καλλιέργεια τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς καὶ ἀφιερώνουν πολύτιμο χρόνο στήν ἐπισταμένη μελέτη τῆς ψαλτικῆς τέχνης.
Χοράρχης εἶναι ὁ Ἀθανάσιος Παϊβανὰς μαθητὴς τοῦ Ἄρχοντος Πρωτοψάλτου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας Θρασυβούλου Στανίτσα.
Σημείωση: Θέλουμε να ἐκφράσουμε τις θερμὲς μας εὐχαριστίες στὸν κο Ἀθανάσιο Παϊβανὰ για τὴν εὐγενῆ συνεισφορά του μὲ πλούσιο μουσικὸ ὑλικὸ στήν παρούσα ἑνότητα (ἐκ τοῦ προσωπικοῦ του ἀρχείου).