ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ «π.ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΡΟΟΥΖ, Η ΖΩΉ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ»

τοῦ ἱερομ.Δαμασκηνοῦ, ἐκδ. ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ

Ἐδῶ και λίγο καιρό ἔχει κυκλοφορήσει τό βιβλίο τοῦ Ἱερομονάχου Δαμασκηνοῦ «Ἡ ζωή καί τό ἔργο τοῦ π. Σεραφείμ Ρόουζ» ἀπό τίς ἐκδόσεις «Μυριόβιβλος».

Τό ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό αὐτοῦ τοῦ βιβλίου εἶναι ὅτι δέν ἀπευθύνεται σέ ὅλους!

Ὁ π.Σεραφείμ εἶναι Ἀμερικανός, γεννημένος τό 1934 στό Σαν Ντιέγκο τῆς Καλιφόρνιας . Μετά ἀπό μία ἔντονη πνευματική Ὀδύσσεια ἐπηρεάζεται πρός ὄφελός του ἀπό Ρώσους τῆς Διασπορᾶς.

Μέ μία πρώτη ἐξωτερική καί πρόχειρη ματιά θά τό χαρακτήριζε κάποιος πολύ χοντρό καί γεμᾶτο μέ λεπτομέρειες. Ὅμως δέν εἶναι αὐτή ἡ ἀλήθεια! Καί αὐτό διότι ὁ π. Σεραφείμ Ρόουζ δέν εἶναι ἕνας ψευτοκουλτουριάρης ἐπαναστάτης κατά τῆς ὁποιασδήποτε πίστεως ἤ ἰδεολογίας καί κατά τοῦ ὁποιουδήποτε ἀνθρωπίνου κυβερνητικοῦ συστήματος .

Ἀντιθέτως εἶναι ἕνας καλοπροαίρετος βαθύς καί εἰλικρινής ἀναζητητής τῆς Μίας καί Μοναδικῆς Ἀλήθειας πού τελικῶς τήν βρίσκει. Ἡ λεπτομερής καταγραφή τῶν συμβάντων κατά τήν περίοδο τῶν σπουδῶν του καί μετέπειτα, ἀποτελεῖ τήν κυρία αἰτία τοῦ ὄγκου τοῦ βιβλίου πού ὡστόσο δέν κουράζει. Δέν ἀποτελεῖ περιττολογία .

Ὁ ἀπώτερος σκοπός τοῦ βιβλίου εἶναι νά καταδείξει ἀκόμη καί στόν πιό δυσκολόπιστο ὅτι δέν ἦταν ἕνας νέος πού ἤθελε νά ἔχει ἁπλῶς ἐμπειρίες ἀπό τίς διάφορες θρησκεῖες . Ἤ ἔστω ἕνας νέος πού λόγῳ μιᾶς ἀτελείωτης ἐφηβείας ἐπιθυμοῦσε νά ζεῖ ὅλη του τή ζωή μέ δῆθεν φιλοσοφικούς ὑπαρξιακούς προβληματισμούς γιά νά λέει ἐπιδεικτικά ὅτι τίς ἔχει περάσει κι’αὐτές . Ἀλλά θέλει νά καταδείξει ὅτι εἶχε συνειδητά, ἕως μάλιστα θανάτου, μυηθεῖ σέ μία ἄλλη νοοτροπία, σέ μία ἄλλη κουλτούρα , πού κάθε φορά ὅμως ἀφοῦ τήν εἶχε μελετήσει σέ βάθος τόν ὁδηγοῦσε σέ κάποιο ἀδιέξοδο πού τόν ἔκανε νά ψάχνει νά βρεῖ ἀλλοῦ τήν Ἀλήθεια. Ἔτσι ὥστε ἡ κάθε ἑπόμενη μύησή του ἦταν καλύτερη ἀπό τήν προηγούμενη.

Περνᾶ λοιπόν ἀπό τόν Προτεσταντισμό -στόν ὁποῖο ἀνακαλύπτει ὅτι ἀνήκουν ἄνθρωποι πού ζοῦν γιά αὐτόν τόν κόσμο, πού τά πάντα τά κρίνουν βάσει τῆς λογικῆς καί πού ὁ θεός τους εἶναι ἀδύναμος, πλασμένος μέ βάση τά γοῦστα τοῦ ἀνθρώπου - στό Νίτσε, πού ἀπεχθάνεται μέν τήν ἀπόλαυση τῆς ἐπίγειας εὐτυχίας , τήν τυποποίηση , τή νοοτροπία τῆς μάζας, ἀλλά φθάνει στό παράλογο καί τό μηδενισμό ἀφοῦ ἀποδέχεται μόνο ὅ,τι εἶναι λογικό καί ἑπομένως ἀπορρίπτει τόν ἴδιο τόν Θεό.

Ἀπό τό Νίτσε βυθίζεται ἀκόμη περισσότερο στήν τρέλλα τοῦ Κάφκα , τοῦ Καμύ, τοῦ Ἰονέσκο.

Καταφεύγει στή λύτρωση πού πρότεινε ὁ Βουδισμός ζέν διά τῆς μυστικότητάς του σύμφωνα μέ τήν ὁποία τό μυστικό τῆς ζωῆς εἶναι νά σταματήσεις νά τή σκέφτεσαι. Ἁπλῶς νά τή ζεῖς. Διαπιστώνει ὅμως ὅτι ὁ δρόμος τοῦ ζέν ἁρμόζει περισσότερο στή μοντέρνα κουλτούρα.

 Ἔτσι μυεῖται στόν Ἰνδουισμό ὅπου ἀναζητοῦσε στούς οὐρανούς τήν ὑπέρτατη πραγματικότητα , τό Βράχμα, καί μήν βρίσκοντάς την εἰσέρχεται σέ μία πιό προσγειωμένη παράδοση, τήν κινεζική ὅπου ἀπώτερος σκοπός εἶναι νά γίνεις μέν ἀγαθός ἄνθρωπος, μέσα ὅμως ἀπό μία ἀνθρωποκεντρική ὀρθή διδασκαλία.

Ἑπομένως ἀπό τή μιά πλευρά εἶχε ἀπογοητευθεῖ ἀπό τίς ἀνατολικές θρησκεῖες , ἀπό τήν παναίρεση τοῦ οἰκουμενισμοῦ καί βέβαια ἀσυζητητί ἀπέρριπτε τό νά πουλήσει τήν ψυχή του στό σατανά.

Ἀπό τήν ἄλλη, ὁ μοντέρνος ἀμερικανοχριστιανισμός δέν τόν γέμιζε, διότι διέκρινε ὅτι ἦταν ψεύτικος χωρίς πόνο, σταύρωση καί ἄσκηση. Ἔτσι φθάνει ἀρχικῶς νά ταυτισθεῖ μέ τήν δυσαρέσκεια τῆς κοινωνίας. Καί αὐτή ὅμως ἡ ταύτιση τόν ὁδηγεῖ σέ ἀδιέξοδο. Ἡ ἀντικουλτούρα τῆς γενιᾶς του (κίνημα τῶν Μπίτνικς) ἀποτελοῦσε γι’αὐτόν μία ἀκόμη μόδα τοῦ συρμοῦ. Αἰσθανόταν ἀποξενωμένος λοιπόν καί μέ ὅσους εἶχαν ἐξεγερθεῖ κατά τῆς κοινωνίας αὐτῆς….

Ἐκτός ὅμως ἀπό αὐτές τίς ἀπορρίψεις διαφαίνεται μέσα ἀπό τό κείμενο ὁ τρόπος πού καυτηρίαζε τά διάφορα ἀνθρώπινα ἰδεολογικά συστήματα ἀλλά καί κάποιους ἐκπροσώπους αὐτῶν τῶν νοοτροπιῶν. Τόν μοντερνισμό , τόν διαφωτισμό , τόν ἀνθρωπισμό, τόν ρεαλισμό , τούς «ψευτοηγέτες» Μάρξ, Φρόϊντ, Δαρβῖνο,τόν Φιλελευθερισμό, ἐθνικοσοσιαλισμό, ἰδεαλισμό, τό μηδενισμό, τόν ἀναρχισμό ,τόν βιταλισμό, τόν ἀποκρυφισμό καί τό ἑνωτικό δῆθεν πνεῦμα τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων.

Ἕνα ἄλλο σημαντικό στοιχεῖο πού πρέπει νά ἀναφερθεῖ ἀπό τή ζωή τοῦ π. Σεραφείμ εἶναι ὁ ἀκραῖος ἐξαναγκασμός πού κάνει στόν ἀληθινό Θεό γιά νά τοῦ ἀποκαλυφθεῖ. Δέν κοροϊδεύει τόν Θεό. Ἀλλά τόν προκαλεῖ νά τοῦ μιλήσει. Κι’ ὁ Θεός τό βλέπει αὐτό καί, ὅπως ἔκαμε μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο πού εἶχε ἀγαθή προαίρεση καί τοῦ ἀποκαλύφθηκε, ἔτσι καί στόν π. Σεραφείμ. Δέν τόν ἐγκατέλειψε. Τό «χέρι» Του πάντα τόν κρατοῦσε καί τόν σήκωνε ὅταν ἔπεφτε.

Ὁ Ἀπ. Παῦλος πιστός τηρητής τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου. Ὁ π. Σεραφείμ πιστός ἕως θανάτου τῆς τίμιας μέ τόν ἑαυτό του ἀναζητήσεως τῆς Ἀλήθειας . Καί στούς δυό ὁ Τριαδικός Προσωπικός Θεός ἀποκαλύπτεται.

Γι’αὐτό, τοῦτο τό βιβλίο εἶναι μονάχα γι’αὐτούς πού ἔχουν τήν ἀληθινή ἐν Χριστῳ «τρέλλα» νά βροῦν τόν Θεό. Γι’αὐτούς πού βασανίζονται εἰλικρινά ἕως θανάτου νά βροῦν τήν αἰτία καί τό σκοπό τῆς ὑπάρξεώς τους….

Μία μικρή ἀποσπασματική γεύση ἀπό τό ἴδιο τό κείμενο:

«Ὅσο περισσότερο ὑποφέρεις καί ἀντιμετωπίζεις δυσκολίες καί ζητᾶς ἀπεγνωσμένα τό Θεό, τόσο πιό πολύ Ἐκεῖνος θά προστρέξει νά σέ βοηθήσει , νά σοῦ ἀποκαλύψει Ποιός εἶναι καί νά σοῦ δείξει πῶς νά βρεῖς τήν ἔξοδο».

 «Ὅμως ὁ ἄνθρωπος τῆς Ἔσχατης Ἀμφιβολίας …τῆς ἀρνήσεως τῶν πάντων,πέφτει τελικά στήν ἴδια παγίδα ὅπως καί οἱ ψευτοπαρηγορητές οἱ ὁποῖοι ἐκλογικεύουν τά βάσανα τῆς ζωῆς διότι καί οἱ δυό αὐτοί ἔχουν σκεφθεῖ σέ ὑπερβολικό βαθμό ,…νά δώσουν νόημα στή ζωή καί νά τήν ἐξηγήσουν.Ὁ μέν πρῶτος τήν ἐξηγεῖ πολύ εὔκολα , οἱ δέ ἄλλοι βρίσκουν πιθανῶς πολύ εὔκολη τήν ἔλλειψη ἐξηγήσεως. Ὅμως καί οἱ δυό ἐμπιστεύονται τό νοῦ.

…Ὦ περήφανε καί ματαιόδοξε ἄνθρωπε! Δέν μπορεῖς νά κατανοήσεις τή ζωή –νά τήν κατανοήσεις πραγματικά-μέχρις ὅτου τή ζήσεις πολύ βαθιά ἀπ’ὅσο ἀποκαλύπτει ἡ ἁπλή ἀμφιβολία σου…

….βρίσκεσαι σέ ἀδιέξοδο διότι ἔχεις προσεγγίσει τό μυστήριο τῆς ὕπαρξης μέ τό νοῦ σου,μέ ἐρωτήματα καί ἀπαιτήσεις γιά ἐξηγήσεις…

…στήν πραγματικότητα , αὐτό τό μυστήριο μπορεῖ μονάχα νά προσεγγισθεῖ μέ μετάνοια, ταπείνωση, προσευχή καί ἀποδοχή….

…Ἄν προστατεύεις τόν ἑαυτό σου ἔστω κι’ἀπό τόν παραμικρό πόνο γιά νά καταφύγεις στήν ὀρθολογική στάση τῆς ἀμφιβολίας, τότε τό λάθος βρίσκεται στόν ἑαυτό σου καί ὁ κόσμος δέ μοιάζει νά ἔχει νόημα , ἀκριβῶς ἐπειδή ἐσύ πού τόν ἐξετάζεις δέν ἔχεις νόημα.»

«…ἀπό τή μιά πλευρά εἶναι ἡ πίστη στόν κόσμο καί στή θρησκεία τοῦ ἑαυτοῦ -καρπός τῆς ὁποίας εἶναι ὁ θάνατος –καί ἀπό τήν ἄλλη ἡ πίστη στό Χριστό , τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ , στόν Ὁποῖο μόνο ὑπάρχει Αἰώνια Ζωή».

Ἄς ἀφήσουμε ὅμως τόν ἴδιο τόν ἀναγνώστη νά βυθισθεῖ στήν κατανόηση τῶν λόγων τοῦ π.Σεραφείμ.