Μιά ἄλλη πλευρά τοῦ Τριωδίου στό σήμερα
Ἀρχιμανδρίτου Σαράντη Σαράντου
(ἀπό ὁμιλία)
Μιά ἄλλη πλευρά τοῦ Τριωδίου στό σήμερα
Τριώδιο σημαίνει πορεία πρός τό Θεῖο πάθος.
Τό ἀνθρώπινο πάθος φθάνει σέ ὁριακές καταστάσεις · τότε ὅμως παρηγορεῖ ἡ Θεία Χάρη.
Δέν εἶναι δυνατόν νά προσεγγίσει μόνος του ὁ ἄνθρωπος τό θεανθρώπινο πάθος.Π.χ. ὁ γκουρού βασίζεται στόν ἑαυτό του, στίς αἰσθήσεις του · γι'αὐτό καί δέν πλησιάζειτόν Θεό.
Στήν Δύση ἔχουμε ἔντονη συναισθηματική ἐκστατική κατάσταση συμμετοχῆς στό θεανθρώπινο πάθος· ἀνύπαρκτο τό ἐκκλησιολογικό βίωμα.
Τό Τριώδιο εἶναι ἡ τελειότερη κοινωνιολογία· κύρια χαρακτηριστικά του ἡ νηστεία , ἡ ἐγκράτεια ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ συγχωρητικότητα, τό ἀκατάκριτο.
Μεγάλη Ἐβδομάδα: σημαίνει ὑπέρβαση τοῡ προσωπικοῦ μας πάθους καί συμμετοχή στό πάθος τοῦ Κυρίου. Δέν εἶναι ἡ Μεγάλη Ἐβδομάδα γεμάτη πένθος καί λύπη συναισθηματική.
Κυριακή τῶν Βαΐων ἑσπέρας::" Ἰδού ὁ νυμφίος ἔρχεται" ... σημαίνει τήν σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Χριστό.
Μεγάλη Δευτέρα: ἡ στέρηση τῆς ἡδονῆς στήν ὁποία ὑπεβλήθη ὁ Ἰωσήφ ἀποτέλεσε τήν δυνατότητα τῆς ἐπικοινωνίας μέ τόν Θεό.
Μεγάλη Τρίτη: οἱ Δέκα Παρθένες ἀποτελοῦν τύπο τῆς Ἐκκλησίας (Ζηλωτές καί ἀδιάφοροι.)
Μεγάλη Τετάρτη: ἀντί γιά Τριώδιο πλήρης κανών· ὄχι λιτότητα στά τροπάρια. Τό μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου συγχωρεῖ ὅσα ξεχνᾶμε στήν ἐξομολόγηση· δέν τήν καταλύει.
Μεγάλη Πέμπτη: ἕνα διαρκές "σήμερον"· ἡ Θεία Εὐχαριστία ἔγινε μόνο μιά φορά κι'ἐμεῖς προσπαθοῦμε νά ἐνεργοποιήσουμε τήν ἀνάμνηση αὐτοῦ τοῦ γεγονότος.
Ἀκολουθία τῶν παθῶν: ποικιλία ἤχων, ἀντιφώνων, δοξαστικῶν, μακαρισμῶν, κανόνων , αἴνων, ἀποστίχων, ὥστε νά ὑπερβαίνεται ὁ κόπος ἀπό τόν μακρύ χρόνο τῆς ἀκολουθίας ἀλλά καί φεύγοντας νά μήν βαρυβογγᾶμε γιά τυχόν μονοτονία.Ἀκόμα καί ἡ Μεγάλη Παρασκευή δέν ἔχει βαρύ λυπητερό χαρακτήρα . Στόν ἑσπερινό τῆς ἀποκαθηλώσεως ἔχουμε προτυπώσεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Στήν εἰκόνα τῆς σταυρώσεως ὁ Χριστός βρίσκεται ἀκριβῶς σέσχῆμα σταυροῦ, ὄχι γερμένος σάν ὁποιοδήποτε πτῶμα · ἡ θεότητα κρατᾶ τόν ἄνθρωπο.
Μεγάλο Σάββατο: ὄρθρος , ἐπιτάφιος, ἐγκώμια , ὄχι ρυθμός θρήνου ἀλλά θαυμασμός τῆς Ἐκκλησίας πρός τόν Θεό· πλέκεται στίχος καί ἐγκώμιο, δηλαδή Παλαιά καί Καινή Διαθήκη ἀντίστοιχα , ἐκφράζοντας ὁλόκληρη τήν εὐσέβεια παλαιοῦ καί νέου ἀνθρώπου.