Σχόλιο στήν πρόσφατη ἐπίσκεψη τοῦ Ἐπιφανίου Ντουμένκο στό Ἅγιον Ὄρος
ΕΣΤΙΑ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Θέσπιδος 11 ΜΑΡΟΥΣΙ
ΤΗΛ. 210 8025211 Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Ἡ ἐπίσκεψη τοῦ Ἐπιφανίου Ντουμένκο στὸ Ἅγιον Ὄρος ἀποδείχθηκε αὐτὲς τὶς μέρες ἕνα ἀκόμη τραῦμα στὸ σῶμα τοῦ ὀρθοδόξου ρωσικοῦ λαοῦ. Τοῦ λαοῦ ποὺ ζεῖ στὸν χῶρο τῆς Μεγάλης Ρωσίας καὶ τῆς Μικρῆς Ρωσίας, ὅπως ὀνομαζόταν ἡ Οὐκρανία πρὶν ἀπὸ τὶς χθόνιες μεθοδεύσεις καὶ τὶς ἱστορικὲς συνθῆκες ποὺ ὁδήγησαν στὸν κρατικὸ διαχωρισμό καὶ πολλὲς φορές στό μίσος μεταξύ Ρώσων καὶ Οὐκρανῶν. Ἄς μήν ἐπικεντρώνουμε τὸ βλέμμα μας στὴν κοσμικὴ ἰσχύ τοῦ ρωσικοῦ κράτους, ἴσως οὔτε στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἐξουσία, ἀλλὰ στὸν ὀρθόδοξο λαό. Πόσο ἔχουν ταλαιπωρηθεῖ ὁ ὀρθόδοξοι ρῶσοι, ὅλο τὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα : ρῶσοι οὐκρανοὶ, λευκορῶσοι, οἱ πιστοί ἄνθρωποι!
- Ἀπό τὸν 14ο αἰῶνα μέχρι καὶ τὸν 18ο αἰῶνα σκληρὴ προπαγάνδα Ἰησουιτῶν καὶ οὐνιτῶν στὴ Μικρὴ Ρωσία πού ἦταν ὑπὸ πολωνικὴ κατοχὴ , δολοφονίες καὶ βίαιοι ἐκλατινισμοὶ.
- Προσπάθεια διασπάσεως τῆς ρωσικῆς Ἐκκλησίας.
- Τυραννία τοῦ σοβιετικοῦ κομμουνισμοῦ τὸν 20ο αἰῶνα στὴ διάρκεια τοῦ ὁποίου βασανίσθηκαν ἐξορίσθηκαν καὶ ἐκτελέσθηκαν τόσοι ἀδελφοί μας καὶ ἀνακηρύχθηκαν τόσοι μάρτυρες.
- Καὶ ἐκτὸς αὐτοῦ ἐν μέσῳ τόσων βασάνων δυό σχίσματα τότε τραυμάτισαν τὴν ἑνότητα τῆς ρωσικῆς Ἐκκλησίας. Ἡ λεγόμενη «Ζῶσα Ἐκκλησία» κατευθυνομένη ἀπὸ τοὺς κομμουνιστὲς ποὺ ἅρπαζε τοὺς ναοὺς τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ παράταξη ὀρθοδόξων ποὺ ἀπεσχίσθησαν μὴ μνημονεύοντας τὸν Πατριαρχη Σέργιο ἀπαιτώντας τὴν κανονικὴ ἀκρίβεια.
- Ἀπὸ τὴν παρέλευση τῆς σοβιετικῆς τυραννίας τὸ 1988 καὶ μετὰ, ἐπέλαση τῶν οὐνιτῶν ποὺ μὲ βία ἐπετέθησαν στούς ὀρθοδόξους ναοὺς τῶν οὐκρανῶν ὀρθοδόξων βεβηλώνοντάς τους καὶ κακοποιώντας τοὺς πιστούς.
Καὶ τώρα ἀπὸ τὸ 2018 ἔχουμε πάλι βάσανα γιὰ τοὺς ὀρθοδόξους τῆς Οὐκρανίας. Καὶ αὐτὴ τὴ φορὰ εὐθυνόμαστε ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες, οἱ Ρωμηοὶ ὀρθόδοξοι. Τὸ Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τοῦ ὁποίου ὁ συντονιστικὸς ρόλος του γιά την Ὀρθοδοξία συνίσταται στὴν διαρκῆ προσπάθεια γιὰ τὴν ἑνότητα καὶ εἰρήνευση τῶν κατὰ τόπους Ἐκκλησιῶν, στὴν περίπτωση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας, μὲ τὴν ἀντικανονικὴ παραχώρηση Αὐτοκεφάλου ἐπέφερε ἀφόρητη γιὰ τοὺς ὀρθοδόξους πιστοὺς, σύγχυση, φόβο, ἀναστάτωση καὶ σχίσμα. «Ὁλοσώματος ἡ πληγὴ, ἀλλὰ καὶ ἀθεράπευτος»(Γρηγόριος Θεολόγος) ἔφθασε νὰ γίνει τὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα τῆς Μικρῆς Ρωσίας, τῆς Οὐκρανίας.
Τὸ ἐπιχείρημα τοῦ Πατριαρχείου ὅτι ἡ Μητρόπολις Κιέβου εἶχε παραχωρηθεῖ τὸ 1686 στὴν δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας προσωρινὰ καὶ ὅτι στὸν Πατριάρχη Μόσχας εἶχε χορηγήσει μόνο τὸ δικαίωμα νὰ χειροτονήσει τὸν Μητροπολίτη Κιέβου δὲν ἀληθεύει. Τὰ σχετικὰ ἔγγραφα ἀποκαλύπτουν ὅτι αὐτὴ ἡ παραχώρηση ἦταν πλήρης καὶ μόνιμη. Ἰδοὺ ἀπόσπασμα τοῦ χειρογράφου τῆς πατριαρχικῆς καὶ συνοδικῆς πράξεως τοῦ Οἰκουμ. Πατριάρχου Διονυσίου Δ΄ μὲ τὴν ὁποία παραχωρήθηκε ἡ Μητρόπολις Κιέβου στὸν Μητροπολίτη Μόσχας «Ἴσον ἀπαράλλακτον τοῦ πατριαρχικοῦ καὶ συνοδικοῦ γράμματος τοῦ δοθέντος τῷ μακαριωτάτῳ πατριάρχῃ Μοσχοβίας, ἐκδόσεως φημὶ γράμματος, ἐπὶ τῷ εἶναι τὴν μητρόπολιν Κιέβου ὑποκειμένην τῷ πατριαρχικῷ αὐτοῦ θρόνῳ καὶ χειροτονεῖσθαι τὸν ψηφισθησόμενον Κιέβου ὑπ᾽ αὐτοῦ»[1].
Ὡς ἐκ τούτου ἡ Αὐτοκεφαλία ποὺ χορηγήθηκε δὲν ἦταν κανονικό δικαίωμα τοῦ Πατριαρχείου Κων/πόλεως. Εἶναι λυπηρὸ ποιοί ἄνθρωποι ἐπελέγησαν γι’αὐτὸ τὸ ἔργο. Υἱοθετήθηκαν ὡς κανονικοὶ Ἐπίσκοποι οἱ ἀχειροτόνητοι, καθηρημένοι, καὶ ἀναθεματισμένοι Φιλάρετος (Ντενισένκο) καὶ Μακάριος (Μάλετιτς). Μία εἰλικρινής ἔρευνα ἀρκεῖ γιὰ νὰ ἀποκαλύψει τὸ ποιὸν αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι ὁ ὑπέργηρος Φιλάρετος, Μητροπολίτης Κιέβου εἶχε καθαιρεθεῖ γιὰ τἠν ἀνταρσία του ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Μόσχας καὶ αὐτοαναγορεύθηκε «Πατριάρχης». Ὁ Μακάριος Μάλετιτς, ὁ ὁποῖος πλὴν ἄλλων τρεῖς φορὲς εἰσῆλθε καὶ… ἐξῆλθε ἀπὸ τὴν θεολογικὴ σχολή τῆς Ὁδησσοῦ, χωρὶς νὰ σπουδάσει, ἔγινε προκαθήμενος ἄλλης σχισματικῆς παρατάξεως, τῆς «οὐκρανικῆς αὐτοκεφάλου ορθόδοξης ἐκκλησίας» χειροτονημένος ἀπὸ ἀχειροτονήτους ψευδεπισκόπους.
Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης προσπάθησε νὰ ἀποκόψει βιαίως τὴν κανονικὴ Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας. Κι ἀφοῦ αὐτὸ δὲν ἐπετεύχθη δημιούργησε ἕνα καινούργιο μόρφωμα, τὴν «Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας»(ΟΕΟ). Αὐτοὶ οἱ ἐθνοφυλετιστές ψευδεπίσκοποι μὲ τὶς εὐλογίες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀποκαταστάθηκαν «διὰ μαγείας» καὶ κατεστάθησαν μέλη τῆς ΟΕΟ, ἐνῶ τὸ «πνευματικό τέκνο» τοῦ Φιλαρέτου «Πατριάρχου» Κιέβου, Ἐπιφάνιος Ντουμένκο ἀναγνωρίσθηκε ὡς Μητροπολίτης Κιέβου καὶ πάσης Οὐκρανίας. Τί θά περίμενε κανεὶς στὴ συνέχεια; Μόνο ἐπαλήθευση τῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ : «Δένδρον σαπρὸν, σαπροὺς καρποὺς ποιεῖ». Ἄνθρωποι φιλόδοξοι ποὺ καταπατοῦν τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς θεσμοὺς, χωρὶς τὴν Χάρη τοῦ τελεταρχικοῦ ἁγίου Πνεύματος θὰ μποροῦσαν νὰ φέρουν εἰρήνη καὶ ἑνότητα στοὺς ὀρθοδόξους τῆς Οὐκρανίας;
Ὁ Φιλάρετος καὶ πάλι ἀποσκίρτησε καὶ ἀνέλαβε τὀν «θρόνο» του, δημιουργώντας νέα «Πατριαρχική Σύνοδο Κιέβου» ἐνῶ μέχρι σήμερα ἀναγράφεται κανονικά στά δίπτυχα τοῦ Οίκουμενικοῦ Πατριαρχείου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὡς ἐπίτιμος Πατριάρχης!. Οἱ ἄλλοι δυναστεύουν μὲ τοὺς ψευδεπισκόπους τους τὸ ὀρθόδοξο ποίμνιο τῆς Οὐκρανίας. Ἁρπαγὲς, καταστροφὲς καὶ βεβηλώσεις τῶν ναῶν τῆς ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Ὀνούφριο Κανονικῆς Ἐκκλησίας, κλοπὲς τῆς περιουσίας, προπηλακισμοὶ, φυλακίσεις ἱερέων βιαιες ἐκδηλώσεις. Φυλακίσθηκε ὁ ἡγούμενος τῆς Λαύρας τῶν Σπηλαίων Παῦλος. Μὲ τὶς εὐλογίες τοῦ Ντουμένκο, τῶν ἐπισκόπων του καὶ τὴν ἀρωγὴ τῆς κρατικῆς ἐξουσίας, μὲ στρατιωτικὲς στολὲς oἱ ὀπαδοὶ τῆς ΟΕΟ μπαίνουν καὶ καταλαμβάνουν τοὺς ναοὺς.
Ποιὸ εἶναι τὸ τελικὸ ἀποτέλεσμα τοῦ «Αὐτοκεφάλου»; Σχίσματα ἐπί σχισμάτων. Ἂς μᾶς παρακαλεῖ ὁ Ἀπόστολος «διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἵνα τὸ αὐτὸ λέγητε πάντες, καὶ μὴ ᾖ ἐν ὑμῖν σχίσματα, ἦτε δὲ κατηρτισμένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοΐ καὶ ἐν τῇ αὐτῇ γνώμῃ». Ἐμεῖς θὰ ἀκολουθήσουμε τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου καὶ τὶς ἀπαιτήσεις τῶν ἰσχυρῶν.
Ἰδοὺ καὶ τὰ σχίσματα : Σχίσμα μεταξὺ τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας καὶ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, σχίσμα μεταξὺ Ρωσίας καὶ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κων/πόλεως, σχίσμα μεταξὺ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας καὶ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ μεταξὺ ὅσων Ἐκκλησιῶν ἀνεγνώρισαν τό Οὐκρανικὸ Αὐτοκέφαλο. Διαιρέσεις μεταξύ κληρικῶν μοναχῶν καὶ λαϊκῶν, ἄλλων ὀπαδῶν τοῦ Αὐτοκεφάλου καὶ ἄλλων ποὺ ἀρνοῦνται τὴν κανονικότητά του.
Ἀφόρητη λύπη πλημμυρίζει τὶς καρδιὲς ὅλων μας. «Πᾶσα κεφαλὴ εἰς πόνον καὶ πᾶσα καρδία εἰς λύπην. Ἀπὸ ποδῶν ἕως κεφαλῆς οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ ὁλοκληρία, οὔτε τραῦμα οὔτε μώλωψ οὔτε πληγὴ φλεγμαίνουσα·
Ἴσως ὑπῆρχε κάποιο ὑγιὲς μέρος στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Μήπως τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας; Καὶ γιὰ νὰ ἐπαληθευθεῖ ἡ προφητεία τοῦ Ἡσαΐα, ὥστε νὰ μὴ μείνει «ὁλοκληρία», οὔτε ἕνα ὑγιὲς μέρος στὴν ἐν Ἑλλάδι Ὀρθοδοξία σ’αὐτὴ τὴν ἀναστάτωση, ὁ Πρωτεπιστάτης καὶ κάποια μοναστήρια ἁγιορείτικα ὑποδέχθηκαν μὲ δόξα καὶ τιμὴ τὸν Ἐπιφάνιο Ντουμένκο. Κάποιοι ἡγούμενοι μὲ περισσὴ εὐλάβεια τοῦ φίλησαν τὸ χέρι καὶ ζήτησαν τὶς προσευχές του. Καλῶς. Μπορεῖ νὰ μὴ γνώριζαν τὴν δήλωσή του ὅτι τό φίλημα τῆς χειρός τοῦ ἱερέως δείχνει ὑποτέλεια καὶ εἶναι μιὰ ρωσικὴ συνήθεια τὴν ὁποία δὲν συμμερίζεται. Ὅμως δὲν μπορεῖ νὰ μὴν γνωρίζουν τὶς ἀσχημίες, τὶς διώξεις τῶν κληρικῶν καὶ λαϊκῶν τῆς Κανονικῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τὶς ἁρπαγὲς καὶ βεβηλώσεις ποὺ συμβαίνουν στὴν Οὐκρανία. Ἀκόμη καὶ ὁ ΟΗΕ ζήτησε τὸ λόγο ἀπὸ τὸν Ζελένσκυ γιὰ τὴν βιαιότητα τῶν ὀπαδῶν τοῦ Ἐπιφανίου Ντουμένκο. Γιατί οἱ ἁγιορεῖτες πατέρες νά ἀδιαφοροῦν γιὰ τοὺς πάλιν καὶ πολλάκις διωκομένους καὶ βασανισμένους ἀδελφούς τους; Τί νόημα ἔχουν οἱ ἀνά τον κόσμο περιοδεῖες γιά ψυχωφελεῖς ὁμιλίες Ἁγιορειτῶν, ὅταν δέν συνοδεύονται μέ παράδειγμα ὀρθοδόξου ἀντίστασης στό σατανικό πνεῦμα τῆς Νέας Ἐποχῆς, πού θέλει ὄχι νά ἀδειάσουν οἱ Ἐκκλησίες, ἀλλά νά γεμίσουν μέ ἀνθρώπους χωρίς Ορθόδοξο φρόνημα[2]; Ἀναστατώθηκε ὅλος ὁ λαὸς τῆς Οὐκρανίας ἀπὸ τὴν βίαιη παρέμβαση τοῦ Πατριαρχείου στὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή, ἀπὸ τὴν παρουσία καὶ δράση τῶν κακῶν ποιμένων, τῶν σχισματικῶν, ἐνῶ ἕως τότε ὑπὸ τὸν Μητροπολίτη Ὀνούφριο ἡ Ἐκκλησία ὅσο τὸ δυνατὸν εἰρήνευε καὶ οἱ σχισματικοὶ ζοῦσαν στὸ περιθώριο κάνοντας τὸ θέλημά τους. Ὁ βάσκανος ἐχθρός τῶν χριστιανῶν πέτυχε ὅλη αὐτὴ τὴν ταραχὴ καὶ διάσπαση στὴν Οὐκρανία.
Ὁ προφήτης Ἡσαΐας ποὺ θρηνεῖ γιὰ τὴν κατάσταση τοῦ Ἰσραὴλ, μὲ τοὺς λόγους του ἀντικατοπτρίζει καὶ τὴν τωρινὴ κατάσταση τῆς Ἐκκλησίας μας. Πονεμένος ὁ Προφήτης γιὰ ὅσα συνέβαιναν καὶ ἀπεγνωσμένος τρόπον τινὰ ἀπὸ τὴν συνεχιζόμενη ἀποστασία τῶν ὁμογενῶν του γράφει : «οὐκ ἔστιν μάλαγμα ἐπιθῆναι οὔτε ἔλαιον οὔτε καταδέσμους». Εἶναι σὰν νὰ τούς λέει : «Εἶστε τόσο πληγωμένοι ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ τὴν ἀποστασία ὥστε δὲν μποροῦν νὰ ἀκουμπήσουν στὶς πληγὲς σας ἰαματικὰ ἐπιθέματα, οὔτε λάδι, οὔτε ἐπίδεσμοι γιὰ νὰ σᾶς θεραπεύσουν». Ἔτσι περίπου εἴμαστε καὶ μεῖς σήμερα ὡς Ἐκκλησία. Ὄχι μόνο λόγῳ τοῦ οὐκρανικοῦ προβλήματος, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὶς ἀλόγιστες προσευχὲς, τὴ διακοινωνία μὲ τὴν αἵρεση καὶ τὴ διάβρωση μέρους τοῦ κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ ἀπὸ τὴν καλπάζουσα ἐπίθεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ εἴμαστε ὡς σῶμα καταπληγωμένοι. Ἡ βλάσφημη περιφρόνηση καὶ καταπάτηση τῶν Ἱ. Κανόνων στὸ σύνολό τους ὁδήγησε σὲ σύγχυση καὶ ἀπώλεια ψυχῶν. Ὅμως ἔχουμε τὴν ἁγία, ὀρθόδοξη Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Μόνο ἂν κάμψουμε ταπεινὰ τὸν αὐχένα στὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου στὴ διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων καὶ τὴν ἀκρίβεια τῶν θεοπνεύστων Ἱ. Κανόνων (πρῶτα ἀπ’ὅλους καὶ ὡς ὁδηγοί μας οἱ ἁγιορεῖτες πατέρες) θὰ θεραπευθοῦν τὰ τραύματα τῆς Ἐκκλησίας θὰ ὁδηγηθεῖ ἡ ἱερὰ Ναῦς στὴν εἰρήνευση τῶν πιστῶν, στὴν ἀληθῆ ἑνότητα ἐν Χριστῷ.
Ὅμως αὐτὲς οἱ ὀρθόδοξες βάσεις φαίνεται νὰ ἔχουν χαθεῖ ἀπὸ τὸ ἐκκλησιαστικὸ προσκήνιο. Φαίνεται πώς τίποτε πλέον δὲν ὠφελεῖ. Μοιάζει σὰν νὰ μὴν ἀκούει κανεὶς τίποτε. Οὔτε οἱ κραυγὲς, οὔτε ἡ ὀργὴ οὔτε ἡ πολλὴ λύπη ἔχουν ἀντίκτυπο στὸ διεθνὲς σύστημα. Ὅμως ἐμεῖς πρέπει νὰ ἐμμένουμε στὴν προσευχὴ, ἀκόμη καὶ ὑπὲρ τῶν ἀρχόντων ποὺ μᾶς δυναστεύουν, ὅπως μᾶς δίδασκε ὁ πνευματικὸς μας πατέρας, ὁ π. Σαράντης. «Κρατοῦντες τῆς ὁμολογίας» τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, μὲ προσεκτικὴ ἐν Χριστῷ ζωὴ, μὲ προσευχὴ ἐκ βάθους καρδίας ἀκολουθοῦντες τοὺς ἀληθινοὺς ποιμένες ζῶντες προσεκτικὴ ἐν Χριστῷ ζωή ἂς δίνουμε τὴν ὀρθόδοξη μαρτυρία μας ἔχοντες τὴν ἐλπίδα μας στὸν Κύριό μας. Ἐλπίζουμε ὅτι Ἐκεῖνος, ὅπως τόσες φορὲς, θὰ δώσει τὴν ἔκβαση στὸν τωρινὸ πειρασμὸ εἰσακούοντας τὶς ταπεινές δεήσεις μας καὶ θὰ εἰρηνεύσει τὴν ἁγία Του Ἐκκλησία «ἥν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος».
[1] Ἴδε τὴν πλήρως τεκμηριωμένη ἐργασία τοῦ π. ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΗΣΗ «Τὸ Οὐκρανικὸ Αὐτοκέφαλο. Ἀπόκρυψη καὶ παρερμηνεία ἐγγράφων» μὲ ἀναφορὲς σὲ ὅλη τὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας στὴν Οὐκρανία. https://www.romfea.gr/images/article-images/2018/11/TO_OYKRANIKO_AYTOKEFALO.pdf
[2] κατά την προφητική φράση του π. Αντωνίου Αλεβιζόπουλου