ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ  ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΗΜΕΡΙΔΟΣ

π. Γεώργιος Δ. Μεταλληνός

Εὐχαριστῶ τὀν Τριαδικό Θεό μας, πού ἐπεφυλάχθη στήν ταπεινότητά μου ἡ μεγάλη τιμή νά κηρύξω τήν ἒναρξη τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἡμερίδας μας, εἰς τόν τόπον τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιῶς Κυρίου Σεραφείμ, ὁ  ὁποῖος εἶναι μέν ὁ φιλοξενῶν τό Συνέδριό μας, Ἱεράρχης, ἀλλά καί ἓνας ἐκ τῶν ὁμιλητῶν του. Θά μοῦ ἐπιτραπεῖ πολύ σύντομα νά χαράξω τό πλαίσιο τῆς θεματικῆς τῆς Συνάξεώς μας καί τῶν ἐργασιῶν της, καταθέτοντας τρεῖς σημαντικές μαρτυρίες.

α) Τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2000 ἢμουν ἓνας ἐκ τῶν ὁμιλητῶν τοῦ «Πανελληνίου Μοναστικοῦ Συνεδρίου» στά Μετέωρα. Τό θέμα τῆς Ἀνακοινώσεώς μου ἦταν: «Μοναχισμός καί Λατρεία» καί ἒκλεισε ὡς ἑξῆς: «Τό Γένος μας σώθηκε κυριολεκτικά μέσα στά Μοναστήρια.  Πιστεύω ἀκράδαντα, μέ ὃσα συντελοῦνται στούς καιρούς μας, σ’ αὐτόν τόν σωστικό ρόλο τῶν Μοναστηριῶν μας, ἰδιαίτερα σήμερα (τό 2000), πού ἂνοιξε ἡ νέα τουρκοκρατία μας¹, ἲσως δέ καί ἡ δική μας σοβιετοκρατία²». Ναί, καλά ἀκούσατε. Προορατικό χάρισμα; Ὂχι, δυστυχῶς, Ἦταν ἁπλά ἡ διαίσθηση, πού προσφέρει ἡ ἱστορική ἐντελέχεια στόν ἐρευνητή τῆς Ἱστορίας.

β)  Σέ παρόμοια πρόβλεψη προηγήθη, πολύ ἐνωρίτερα, ὁ ἀείμνηστος καθηγητής μου Παναγιώτης Μπρατσιώτης. Στίς 27 Φεβρουαρίου 1962 ξέσπασε ὁ πολύμηνος ἀπεργιακός ἀγώνας τῶν Φοιτητῶν τῆς Θεολογίας Ἀθηνῶν καί Θεσσαλονίκης, λόγῳ τῆς ἀποφάσεως  τοῦ «Ἀνωτάτου Συμβουλίου Ἐκπαιδευτικοῦ Προγραμματισμοῦ» (ΑΣΕΠ) γιά τόν ἐπιλεκτικό περιορισμό τοῦ Μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν σέ μονόωρο, μέ εὐνόητο στόχο τήν βαθμιαία κατάργησή του. Ἡ ἐνέργεια αὐτή ἒβαινε παράλληλα μέ παλαιότερη δήλωση τοῦ τότε Πρωθυπουργοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ σέ Μητροπολίτη, ἐν ὂψει τῆς ἐντάξεώς μας στήν Ἑνωμένη Εὐρώπη (ΕΟΚ τότε), ὃτι «τό Ἒθνος χρειάζεται μηχανικούς καί γεωπόνους καί ὂχι θεολόγους καί παπάδες»³. Ὁ Π. Μπρατσιώτης, παραιτηθείς ἀπό τήν ἰδιότητά του ὡς Μέλους τοῦ ΑΣΕΠ, ἒγραψε μεταξύ ἂλλων  στόν τότε Ὑπουργό Παιδείας Γρηγόριο Κασιμάτη: «Ἐάν ἐπί Κυβερνήσεως ΕΡΕ μειωθῆ εἰς μονόωρον ἡ θρησκευτική διδασκαλία εἰς τά Γυμνάσια... δέν γνωρίζω τί θά ἒπρεπε νά ἀναμένωμεν ἀπό μίαν ἀριστερωτέραν Κυβέρνησιν»⁴.

γ) Θά προσθέσω καί μία ἐμπειρία μου μέσα ἀπό τήν καρδιά τῆς Eὐρώπης. Τόν Ἰούλιο τοῦ 1975, προετοιμαζόμενος γιά τήν ἐπιστροφή μου στήν Ἑλλάδα, μετά ἀπό ἑξαετῆ διαμονή μου στή Δυτική Γερμανία, ἐπισκέφθηκα τόν λουθηρανό Καθηγητή μου κ. Wilhelm Scneemelcher, γνωστό Ἱστορικό καί Πατρολόγο  στήν Βόννη, γιά νά τόν ἀποχαιρετίσω. Ὁ Καθηγητής ἦταν ὲπίσημος ἐκπρόσωπος τῶν Λουθηρανῶν τῆς Δ. Γερμανίας στήν τότε σοσιαλιστική Κυβέρνηση (S.P.D.). Κατά τή συζήτησή μας μοῦ ἀπεκάλυψε κάτι συγκλονιστικό. Ὁ πρῶτος Πρωθυπουργός μας μετά τήν Μεταπολίτευση ὢφειλε, κατά τίς ἐπιθυμίες καί ὁδηγίες τῆς Εὐρώπης, νά προωθήσει ἀλλαγές στό ἀστικό μας δίκαιο (π.χ. πολιτικός γάμος, αὐτόματο διαζύγιο, κ.λ.π), γιά νά καταστεῖ δυνατή ἡ ἒνταξή μας στήν Ἑνωμένη Εὐρώπη. Μέ ἒκπληξη δέ διεπίστωσα ὃτι ὃσα μοῦ ἀπεκάλυψε ὁ Καθηγητής ἒγιναν ὃλα προοδευτικά πραγματικότητα.

Δέν ὁμιλῶ μέ διάθεση ἀντιευρωπαϊκή. Ἀλλά ἂλλη Εὐρώπη ὀνειρευόμεθα ἐμεῖς καί ἂλλη προέκυψε. Αὐτή πού ζοῦμε σήμερα. Στήν Εὐρώπη τοῦ Διαφωτισμοῦ καί τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως δέν χωρᾶ ἡ Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα. Διότι ἡ Ὀρθοδοξία διαφοροποιεῖ  ριζικά τήν Εὐρώπη  ἀπό τή Ρωμαίικη-Ὀρθόδοξη Ἑλληνικότητα. Ἡ Εὐρωπαϊκή, καί γενικά ἡ δυτική Μετανεωτερικότητα γνωρίζει ὃτι ἡ Ὀρθοδοξία τῶν Ἁγίων μας συνιστᾶ ἀνατροπή τῆς εὐρωπαϊκῆς θρησκευτικῆς, πολιτισμικῆς καί κοινωνικῆς πραγματικότητας.

Σ’ αὐτό τό πνεῦμα κινοῦνται οἱ πολιτειακές ἀποφάσεις, πού ἀναφέρονται στήν Πίστη, τήν  Γλώσσα καί τήν ἱστορική μας συνείδηση.  Αὐτό εἶναι καί τό πλαίσιο, μέσα στό ὁποῖο καλοῦνται ἐκ τῶν πραγμάτων νά κινηθοῦν καί οἱ Ἀνακοινώσεις τῆς Ἡμερίδας μας.  Ὁ Θεός νά εὐλογήσει τίς ἐργασίες μας!

---

Σ η μ ε ι ώ σ ε ι ς

1. Μέ τή ἕνταξη στήν Ἑνωμένη Εὑρώπη. Δήλωση τοῦ Μάνου Χατζιδάκη σέ ραδιοφωνική του συνέντευξη τό 1990 (Καθημερινή, Κυριακή, 5.9.2010).
2. Βλ. Πανελλήνιον Μοναστικόν Συνέδριον, Ἃγια Μετέωρα 12-14 Σεπτεμβρίου 2.000, Ἀθήνα 2003.
3. π. Γ. Δ. Μεταλληνοῦ, Θεολογικός Ἀγώνας, 1962. Ἱστορία , Ἀθήνα 1989, σ. 37.
4. Στό ἲδιο, σ. 115.