Ἅγιος Παΐσιος καὶ Ἀθηναγόρας τό 1969: Σὰν σήμερα στή Νίκαια ...

ΕΣΤΙΑ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ

Μέ ἀφορμή τήν τελευταία συνάντηση Πατριάρχη-πάπα στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας κατά τίς 30 Νοεμβρίου 2025 ἄς θυμηθοῦμε τί ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος γιά τήν ἕνωση τῶν «Ἐκκλησιῶν» ἀφοῦ πρῶτα ἐπισημάνουμε ὅτι ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι εὐλαβούμαστε τὸν ἅγιο Παΐσιο, μελετοῦμε τὶς διδαχὲς του καὶ πάρα πολὺ ὠφελούμαστε.

Ὅμως πολλὰ ἀπὸ ὅσα λέει τὰ παραβλέπουμε ὡς μὴ …πνευματικὰ καὶ τά ὑποβάλλουμε ὄχι στὴν κρίση τῆς Ἐκκλησίας δηλ. τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῶν ἁγίων Πατέρων, ἀλλὰ στὴν δική μας κρίση! Ἔτσι οὔτε στὸ ὡραῖο σήριαλ γιὰ τὴν ζωή του οὔτε στὶς περισσότερες ὁμιλίες θὰ δοῦμε ἢ θὰ ἀκούσουμε ὅσα διδάσκει γιὰ τὴν ὀρθόδοξη πίστη, γιὰ τὴν μασωνία ἢ γιὰ τὸ χάραγμα τοῦ Ἀντιχρίστου. Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ λένε στὴν πολιτικὴ à la karte, δηλαδὴ διαλέγεις καὶ χρησιμοποιεῖς ἀπὸ ἕνα σύνολο ὅ,τι σὲ συμφέρει ἀποφεύγοντας τὶς κακοτοπιές δηλ. τὴν κριτικὴ καὶ τὸν ἐνδεχόμενο πόλεμο ἀπὸ τοὺς ἀντιθέτους.

Τό κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ, ἐπιστολή πρός τόν π. Χαράλαμπο Βασιλόπουλο, ἐκδότη τῆς ἐφημερίδας ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, γνωστὸ ἀπὸ παλιά, φανερώνει τὸ ὀρθόδοξο φρόνημα τοῦ ἁγίου Παϊσίου τὴν ἀγάπη του γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, τὴν στάση του ἀπέναντι στὴν πρόκληση τῶν ἀνιέρων προσπαθειῶν γιὰ τὴν ἕνωση τῶν «Ἐκκλησιῶν» καὶ τὴν ἁγιοπνευματική του διάκριση ποὺ δὲν ἐπιτρέπει τὴν ζηλωτικὴ ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ Τὴν κομματιάζει καὶ δημιουργεῖ ἐπιπλέον σκάνδαλα. Καὶ εἶναι ἐπίκαιρο τὸ κείμενο αὐτὸ μετὰ τὴν πικρία ποὺ νιώσαμε ὕστερα ἀπὸ τὸ θέατρο τῶν ἀνοήτων καὶ βλασφήμων συμπροσευχῶν τοῦ Πατριάρχου μὲ τὸν Πάπα.

«Ἐν Ἁγίῳ Ὄρει τῇ 23ῃ Ἰανουαρίου 1969

Σεβαστὲ Πάτερ Χαράλαμπε

Ἐπειδὴ βλέπω τὸν μεγάλον σάλον ποὺ γίνεται εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας, ἐξ αἰτίας τῶν διαφόρων φιλενωτικῶν κινήσεων καὶ τῶν ἐπαφῶν τοῦ Πατριάρχου μετὰ τοῦ Πάπα, ἐπόνεσα κι ἐγὼ σὰν τέκνον Της καὶ ἐθεώρησα καλόν, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς προσευχές, νὰ στείλω κι ἕνα μικρὸ κομματάκι κλωστὴ (ποὺ ἔχω σὰν φτωχὸς μοναχὸς) διὰ νὰ χρησιμοποιηθῇ καὶ αὐτό, ἔστω καὶ γιὰ μία βελονιὰ διὰ τὸ πολυκομματισμένο φόρεμα τῆς Μητέρας μας. Πιστεύω ὅτι θὰ κάμετε ἀγάπην καὶ θὰ τὸ χρησιμοποιήσετε διὰ μέσου τοῦ θρησκευτικοῦ σας φύλλου. Σᾶς εὐχαριστῶ.

Θὰ ἤθελα νὰ ζητήσω συγγνώμην ἐν πρώτοις ἀπ΄ ὅλους ποὺ τολμῶ νὰ γράψω κάτι ἐνῷ δὲν εἶμαι οὔτε Ἅγιος, οὔτε Θεολόγος. Φαντάζομαι ὅτι θὰ μὲ καταλάβουν ὅλοι ὅτι τὰ γραφόμενά μου δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο, παρὰ ἕνας βαθύς μου πόνος διὰ τὴν γραμμὴν καὶ κοσμικὴν ἀγάπην δυστυχῶς τοῦ πατέρα μας κ.κ. Ἀθηναγόρα.

Ὅπως φαίνεται, ἀγάπησε μίαν ἄλλην γυναῖκα μοντέρνα, ποὺ λέγεται Παπικὴ «Ἐκκλησία», διότι ἡ Ὀρθόδοξος Μητέρα μας δὲν τοῦ κάμνει καμίαν ἐντύπωσιν, ἐπειδὴ εἶναι πολὺ σεμνή.

Αὐτὴ ἡ ἀγάπη ποὺ ἀκούστηκε ἀπὸ τὴν Πόλι, βρῆκε ἀπήχησι σὲ πολλὰ παιδιά του, ποὺ τὴν ζοῦν εἰς τὰς πόλεις. Ἄλλωστε αὐτὸ εἶναι καὶ τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς μας: ἡ οἰκογένεια νὰ χάσει τὸ ἱερὸ νόημά της ἀπὸ τέτοιου εἴδους ἀγάπες, ποὺ ὡς σκοπὸν ἔχουν τὴν διάλυσιν καὶ ὄχι τὴν ἕνωσιν...Μέ μιὰ τέτοια περίπου κοσμικὴ ἀγάπη καὶ ὁ Πατριάρχης μας φθάνει στὴ Ρώμη. Ἐνῷ θὰ ἔπρεπε νὰ δείξῃ ἀγάπη πρῶτα σὲ ἐμᾶς τὰ παιδιά του καὶ στὴ Μητέρα μας Ἐκκλησία, αὐτὸς δυστυχῶς, ἔστειλε τὴν ἀγάπη του πολὺ μακριά. Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν νὰ ἀναπαύσει μὲν ὅλα τὰ κοσμικὰ παιδιά, ποὺ ἀγαποῦν τὸν κόσμον καὶ ἔχουν τὴν κοσμικὴν αὐτὴν ἀγάπην, νὰ κατασκανδαλίσῃ ὅμως ὅλους ἐμᾶς, τὰ τέκνα τῆς Ὀρθοδοξίας, μικρὰ καὶ μεγάλα, ποὺ ἔχουν φόβο Θεοῦ.

Μετὰ λύπης μου, ἀπὸ ὅσους φιλενωτικοὺς ἔχω γνωρίσει, δὲν εἶδα νὰ ἔχουν οὔτε ψύχα πνευματικὴ οὔτε φλοιό. Ξέρουν ὅμως νὰ ὁμιλοῦν γιὰ ἀγάπη καὶ ἑνότητα, ἐνῷ οἱ ἴδιοι δὲν εἶναι ἑνωμένοι μὲ τὸν Θεόν, διότι δὲν τὸν ἔχουν ἀγαπήσει.

Θὰ ἤθελα νὰ παρακαλέσω θερμὰ ὅλους τοὺς φιλενωτικοὺς ἀδερφοὺς μας : Ἐπειδὴ τὸ θέμα τῆς ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν εἶναι κάτι τὸ πνευματικὸν καὶ ἀνάγκην ἔχουμε πνευματικῆς ἀγάπης, ἂς τὸ ἀφήσουμε σὲ αὐτοὺς ποὺ ἀγαπήσανε πολὺ τὸν Θεὸν καὶ εἶναι Θεολόγοι σὰν τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὄχι νομολόγοι (ἡ ὑπογράμμιση ἀνήκει στὸν Γέροντα), ποὺ προσφέρανε καὶ προσφέρουν ὁλόκληρον τὸν ἑαυτόν τους εἰς τὴν διακονίαν τῆς Ἐκκλησίας (ἀντὶ μεγάλης λαμπάδας) τοὺς ὁποίους ἄναψε τὸ πῦρ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι ἡ ἀναπτήρα τοῦ νεωκόρου. Ἂς γνωρίζωμεν, ὅτι δὲν ὑπάρχουν μόνο φυσικοὶ νόμοι ἀλλὰ καὶ πνευματικοί.

Ἑπομένως, ἡ μέλλουσα ὀργὴ τοῦ Θεοῦ δὲν μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπισθεῖ μὲ συνεταιρισμὸν ἁμαρτωλῶν (διότι διπλῆ ὀργὴ θὰ λάβωμε), ἀλλὰ μὲ μετάνοιαν καὶ τήρησιν τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου.

Ἐπίσης ἂς γνωρίσουμε καλά, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας , δὲν ἔχει καμμίαν ἔλλειψιν. Ἡ μόνη ἔλλειψις ποὺ παρουσιάζεται, εἶναι ἡ ἔλλειψις σοβαρῶν Ἱεραρχῶν καὶ Ποιμένων μὲ Πατερικὲς ἀρχές. Εἶναι ὀλίγοι οἱ ἐκλεκτοί. Ὅμως δὲν εἶναι ἀνησυχητικό. Ἡ Ἐκκλησία, εἶναι Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ Αὐτὸς τὴν κυβερνάει. Δὲν εἶναι Ναός, ποὺ κτίζεται μὲ πέτρες, ἄμμο καὶ ἀσβέστη ἀπὸ εὐσεβεῖς καὶ καταστρέφεται μὲ φωτιὰ βαρβάρων, ἀλλὰ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ΄΄καὶ ὁ πεσών ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται, ἐφ ὅν δ΄ ἂν πέση λικμίσει αὐτὸν΄΄ (Ματθ. κα΄, 44-45).

Ὁ Κύριος, ὅταν θὰ πρέπει θὰ παρουσιάσει τούς Μάρκους τοὺς Εὐγενικοὺς καὶ τοὺς Γρηγορίους Παλαμάδες διὰ νὰ συγκεντρώσουν ὅλα τὰ κατασκανδαλισμένα ἀδέρφια μας, διὰ νὰ ὁμολογήσουν τὴν ὀρθόδοξον πίστιν, νὰ στερεώσουν τὴν Παράδοσιν καὶ νὰ δώσουν χαρὰν μεγάλην εἰς τὴν Μητέρα μας.

Εἰς τοὺς καιρούς μας βλέπομεν, ὅτι πολλὰ πιστὰ τέκνα τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας μας, μοναχοὶ καὶ λαϊκοί, ἔχουν δυστυχῶς ἀποσχισθῇ ἀπὸ Αὐτὴν ἐξ αἰτίας τῶν φιλενωτικῶν.

Ἔχω τὴν γνώμην ὅτι δὲν εἶναι καθόλου καλὸ νὰ ἀποχωριζόμεθα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν κάθε φορὰ ποὺ θὰ πταίη ὁ Πατριάρχης ἀλλὰ ἀπὸ μέσα, κοντὰ στὴ Μητέρα Ἐκκλησία ἔχει καθῆκον καὶ ὑποχρέωσιν ὁ καθένας μας νὰ διαμαρτύρεται καὶ ν΄ἀγωνίζεται μὲ τὸν τρόπον του. Τὸ νὰ διακόψη τὸ μνημόσυνον τοῦ Πατριάρχου, νὰ ἀποσχισθῇ καὶ νὰ δημιουργήσει ἰδικήν του Ἐκκλησίαν καὶ νὰ ἐξακολουθῇ νὰ ὁμιλῇ ὑβρίζοντας τὸν Πατριάρχη, αὐτό, νομίζω, εἶναι παράλογον.

Ἐὰν διὰ τὴν Α΄ ἢ τὴν Β΄ λοξοδρόμησι τῶν κατὰ καιροὺς Πατριαρχῶν, χωριζώμεθα καὶ κάνουμε δικές μας Ἐκκλησίες, - Θεὸς φυλάξοι - θὰ ξεπεράσουμε καὶ τοὺς Προτεστάντες ἀκόμη. Εὔκολα χωρίζει κανεὶς καὶ δύσκολα ἐπιστρέφει. Δυστυχῶς ἔχουμε πολλές ΄΄Ἐκκλησίες΄΄στήν ἐποχή μας. Δημιουργήθηκαν εἴτε ἀπὸ μεγάλες ὁμάδες ἢ καὶ ἀπὸ ἕνα ἄτομο ἀκόμη. Ἐπειδὴ συνέβη στὸ καλύβι των (ὁμιλῶ διά τά ἐν Ἁγίῳ Ὄρει συμβαίνοντα) νὰ ὑπάρχη καὶ Ναός, ἐνόμισαν ὅτι μποροῦν νὰ κάμουν καὶ δική τους ἀνεξάρτητη Ἐκκλησία. Ἐὰν οἱ φιλενωτικοὶ δίνουν τὸ πρῶτο πλῆγμα στὴν Ἐκκλησία, αὐτοὶ οἱ ἀνωτέρω δίνουν τὸ δεύτερο.

Ἂς εὐχηθοῦμε νὰ δώση ὁ Θεὸς τὸν φωτισμὸν Του εἰς ὅλους μας καὶ εἰς τὸν Πατριάρχην μας Κον Κον Ἀθηναγόρα, διὰ νὰ γίνη πρῶτον ἡ ἕνωσις αὐτῶν τῶν ΄΄Ἐκκλησιῶν΄΄, νὰ πραγματοποιηθῇ ἡ γαλήνη ἀνάμεσα στὸ σκανδαλισμένο Ὀρθόδοξο πλήρωμα, ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἀγάπη ἡ Πνευματικὴ μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων Ἀνατολικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ κατόπιν νὰ γίνη σκέψις γιὰ τὴν ἕνωσιν μετὰ τῶν ἄλλων Ὁμολογιῶν, ἐὰν καὶ ἐφ΄ ὅσον εἰλικρινῶς ἐπιθυμοῦν ν' ἀσπασθοῦν τὸ Ὀρθόδοξον δόγμα.»