«Kωδικοποίηση τῶν ἱερῶν κανόνων;»
ἐφημερίου Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου
Ἀπόσπασμα ἀπό τό ἀναγραφέν ἄρθρο στό περιοδικό Παρακαταθήκη»,τεύχη 8,9,10
Τὴν τελευταία περίπου εἰκοσαετία κάποιοι θεολόγοι προφανῶς ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τὸ σύγχρονο οἰκουμενιστικό κίνημα μιλοῦν καὶ γράφουν γιά κωδικοποίηση τῶν ἱερῶν κανόνων. Καὶ ἐνῶ ὑπάρχει μία μοναδική σέ τελειότητα κωδικοποίηση, ἑρμηνεία, συμφωνία καὶ ὑπομνηματισμὸς τῶν ἱερῶν κανόνων ἀπὸ τὸ μεγάλο σύγχρονο πατέρα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, Ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη, προσποιοῦνται ὅτι δέν τή γνωρίζουν ἤ ὑπονοοῦν σαφῶς, ὅτι τὸ ἔργο αὐτὸ δέν ἔχει τίς ἀπαιτούμενες ἐπιστημονικὲς ἀξιώσεις.
Ὁ ἐκδοτικός οἶκος «Ἀστήρ» τό 1957 ἐξέδωσε «Εἰς δόξαν τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος , τοῦ Ἑνός Θεοῦ Πηδάλιον τῆς νοητῆς νηός τῆς Μιᾶς, Ἁγίας , Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησίας». Ἡ ἔκδοση αὐτὴ εἶναι ἡ ἕκτη ἔκδοση πανομοιότυπη πρὸς τὴν τρίτη ἔκδοση, πού ἔγινε στή Ζάκυνθο το 1864 ἀπὸ τὸν Σέργιο Χ. Ραφτάνη…
Ἀπὸ τὴν ια΄ ἕως τὴν κδ΄ σελίδα ὁ Ἅγιος Νικόδημος ἀπευθύνει ἀδελφικὸ χαιρετισμὸ καὶ προσκύνηση στοὺς ἁπανταχοῦ ὀρθόδοξους χριστιανούς πού θά διαβάσουν τὸ Πηδάλιον. Στίς δώδεκα αὐτὲς σελίδες φαίνεται παρὰ πολὺ καθαρὰ ἡ ἄρτια ἐπιστημονικὴ μεθοδολογία τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, ἡ πλατιὰ φιλολογικὴ καὶ θεολογικὴ του γνώση καὶ ἡ καθολικότητα τῆς θεανθρωπίνης ἐμπειρίας του…
Ἀξιοθαύμαστη πάντως εἶναι ἡ εὐχέρεια τοῦ λόγου, καὶ τοῦ καθαρεύοντος καὶ τοῦ δημοτικοῦ καθομιλουμένου πού διαθέτει ὁ Ἅγιος Νικόδημος. Θεωρεῖ ἀναγκαία τὴν ἑρμηνεία, γιά νά φέρει κοντὰ στοὺς ἀγραμμάτους καὶ τὸ γράμμα καὶ τὸ πνεῦμα τῶν ἱερῶν Κανόνων, οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν προέκταση τῶν ἁγίων Γραφῶν, Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης ἀλλὰ καί ὁλοκλήρου τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως…
Γιά τεκμηρίωση τῶν παραπάνω ἀναφέρει τὴν εὐρεῖα ἀποδοχή πού εἶχε τὸ Πηδάλιο σέ ὁλόκληρο τὸν χριστιανικό κόσμο. Ἔχει μεταφρασθεῖ στά Ἀραβικά, στά Συριακά, στὰ Αἰθιοπικά, στά Λατινικά, στά Ἰταλικά, στά Σλαβωνικά καὶ στά Ἀγγλικά. Ἑπομένως ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι λαοὶ ἔρχονται σέ ἄμεση ἐπαφή μέ τή θεανθρωπίνῃ πνευματικότητα τοῦ ἱεροῦ Πηδαλίου ἀπομακρύνοντας ἔτσι τὴν πλάνη ἀπὸ τή ζωή τους…
Ἡ ἰδιοφυία ὅμως τοῦ Ἁγίου Πατρὸς Νικοδήμου φαίνεται στό τρίτο μέρος τῆς χριστοεπιστημονικῆς μεθοδολογίας του, στή «συμφωνία τῶν ἱερῶν Κανόνων». Ἐδῶ φαίνεται ἡ βαθύτητα τῆς γνώσεως τῶν ἱερῶν Κανόνων καὶ ἡ ἐσωτερικὴ τους κατανόηση. Προσπάθησε καὶ πέτυχε νά δείξει ποιά εἶναι ἡ νοηματικὴ καὶ ὀργανικὴ θέση καθενὸς ἀπὸ τοὺς ἱεροὺς Κανόνες στό ὅλο σύστημα τῶν ὑπολοίπων ἱερῶν κειμένων. Μόνο ἕνας Ἅγιος σάν τὸν Ἅγιο Νικόδημο θά μποροῦσε νά σκεφθεῖ ἔτσι ὅπως σκέφθηκε. Κάθε ἱερὸ κείμενο δέν ἐξετάζεται κεχωρισμένα καὶ ἀποσπασματικά, ἀλλά σέ σχέση μέ τὸ ὅλο. Μόνον οἱ αἱρετικοὶ δέν μποροῦν ἤ δέν θέλουν νά χρησιμοποιήσουν αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὴν μεθοδολογία, τῆς συμφωνίας. Ἂν χρησιμοποιοῦσαν τή μέθοδο τῆς συμφωνίας, θά ἔπαυαν νά εἶναι αἱρετικοί, γιατὶ τὸ «ὅλο» καὶ ὄχι τό «ἐπί μέρους» θά τούς διαφώτιζε θεανθρώπινα καὶ θά τοὺς ἀπεμάκρυνε ἀπὸ τὴ σκοτόμαινα τῆς πλάνης.
Λεπτομερέστερα πρέπει νά τονίσουμε, ὅτι δίπλα σέ κάθε ἱερὸ Κανόνα γράφει ὁ Ἅγιος Νικόδημος τοὺς ἄλλους ἱεροὺς κανόνες πού συμφωνοῦν μέ τὸν παρόντα. Ἔχουμε δηλαδὴ μπροστὰ μας σὲ κάθε Κανόνα μιά Ἱερά Σύνοδο ἱερῶν Κανόνων μὴ συγκρουομένων μεταξὺ τους, ἀλλά ἀλληλοσυμφωνούντων καὶ ἀλληλοσυμπληρουμένων.
Ἀκόμη πιό ἀξιόλογα εἶναι τά σχόλια ἤ ὑποσημειώσεις στό κάτω μέρος κάθε σελίδας τοῦ Πηδαλίου.
Ἀπό τίς εὔστοχες παρατηρήσεις τοῦ Ἁγίου Πατρὸς Νικοδήμου πάνω σέ κάθε ἕνα ἱερὸ Κανόνα φαίνεται ἡ καθαρὰ ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία του, ἡ καθαρή Τριαδολογική θεολογία του καὶ ἡ ὀρθόδοξη φιλανθρωπία του. Ἡ φιλοθεῒα και ἡ φιλαδελφία εἶναι τὸ ἀπόσταγμα πού προκύπτει ἀπὸ τή μελέτη τοῦ ἱεροῦ Πηδαλίου μέ τή σοφωτάτη χριστοκαθοδήγηση τοῦ ἱεροῦ Πατρός.
Κινητή βιβλιοθήκη ἀσυλλήπτων διαστάσεων ἀποδεικνύεται ὁ Ἅγιος Νικόδημος, ἀφοῦ, ὅπως φαίνεται, ἀπὸ μνήμης παραθέτει χωρία ἀρχαιοελληνικὰ ἤ Πατερικά , γιά πληρέστερη κατανόηση τῶν ἱερῶν κειμένων τῶν ἱερῶν Κανόνων. Σοβαρότατος ἐπιστημονικὸς ἆθλος εἶναι ἡ ὅλη ἐργασία τοῦ ἁγίου Πατρός, ὁ ὁποῖος ἀκόμα δέν ἔχει ἐκτιμηθεῖ δεόντως ἀπὸ τοὺς «συγχρόνους» θεολόγους μας.
Δυστυχῶς ὑπάρχει διεσπαρμένη μιά ἀτεκμηρίωτη προκατάληψη κατὰ τοῦ Πηδαλίου, ἡ ὁποία προέρχεται ἀπὸ τὴν παχυλὴ ἄγνοιά του. Ἐξ ἄλλου γίνεται ὅλο καὶ πιό γνωστὸ σήμερα, ὅτι τὸ ἀμιγὲς ὀρθόδοξο πνεῦμα τοῦ ἱεροῦ Πηδαλίου ἐνοχλεῖ καὶ ἐκνευρίζει τοὺς ποτισμένους μέ τά ποταπὰ οἰκουμενιστικὰ «ἐπιχειρήματα» καὶ τὸν ἀσαφῆ, ἄχρωμο, ἄοσμο, ἀόριστο προτεσταντικὸ ὀρθολογισμό τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν ( Π.Σ.Ε. ).
Θά εἶναι παρὰ πολὺ ἐλλιπὴς ἡ πενιχρὰ αὐτὴ ἀναφορὰ στό ἱερό Πηδάλιο, ἂν δέν παρουσιάσουμε τίς πηγὲς, ἀπό τίς ὁποῖες ἄντλησε τό ἀμυθήτου ἀξίας ὑλικὸ του ὁ Ἅγιος Νικόδημος.
Μέ τή δυνατή φιλολογικὴ καὶ Θεολογικὴ ὄσφρηση πού διέθετε, ἀνέτρεξε σέ ὅλους τοὺς Κανονικοὺς ἡ Νομικοὺς Πανδέκτες πού προϋπῆρχαν. Μελέτησε εἰς βάθος ὅλο τὸ κανονολογικὸ ὑλικό πού βρῆκε. Συμβουλεύτηκε ὅλους τοὺς Ἁγίους Πατέρες πού λίγο ὡς πολὺ ὅλοι τους ἔχουν σχέση μέ τοὺς ἱεροὺς Κανόνες. Συστηματοποίησε σέ σχετικὲς ἐννοιολογικὲς ὁμάδες ὅλους τοὺς ἱεροὺς Κανόνες ἀφοῦ τοὺς πέρασε ἀπὸ αὐστηρὴ φιλολογικὴ κριτική.
Ὡς συγκεκριμένες πηγὲς ἀναφέρει ὁ Ἅγιος Νικόδημος τίς ἐγκεκριμένες ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἑρμηνεῖες τῶν ἱερῶν Κανόνων τοῦ Ἰωάννου Ζωναρᾶ 12ου αἰ., τοῦ Θεοδώρου Βαλσαμῶνος 13ου αἰ., τοῦ Ἀλεξίου Ἀριστηνοῦ 12ου αἰ., τοῦ Ἀνωνύμου (ἴσως εἶναι Συμεών ὁ Μάγιστρος καὶ Λογοθέτης) 12ου αἰ. Ἐπίσης χρησιμοποίησε τὸ νομοκάνονα τοῦ Ματθαίου Βλαστάρεως 14ου αἰ., τίς ἑρμηνεῖες τῶν ἱερῶν Κανόνων στά Ἀραβικὰ τοῦ Ἰωσὴφ τοῦ Αἰγυπτίου τοῦ 14ουαἰ. καὶ τά νομοκάνονα τοῦ Ἰωάννου τοῦ Ἀντιοχέως καὶ Ἰωάννου τοῦ ἀπό σχολαστικῶν. Πιό πρὶν εἶχε ὑπ’ὄψη του τὸ σπουδαῖο ἔργο «Νομοκάνων» τοῦ ἱεροῦ Φωτίου καὶ τή Βίβλο Index graecorum ἀπό τά Λατινικά. Τέλος θεσπίσματα καὶ νόμοι βασιλέων καὶ δὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ, κώδικες, «δίγεστα», «ἰνστιτοῦτα» καὶ «νεαραί» συμπληρώνουν τίς ἄφθονες ἐπιστημονικὲς πηγὲς. Πέρα ἀπό τίς ἐπιστημονικὲς πηγὲς εἶναι ἐπίσης ἀπαραίτητο νά μνημονεύσουμε ἔστω καὶ γενικὰ τοὺς ἀναριθμήτους σοφοὺς ἄνδρες καὶ τοὺς Ἁγίους Πατέρες, τῶν ὁποίων τή γνώση καί τίς πολυποίκιλες ἐμπειρίες παρέλαβε, συνέθεσε καὶ ἀνέλυσε ὁ Ἅγιος Πατήρ…
Βέβαια γιά νά εἴμαστε εἰλικρινεῖς δέν εἶναι ἕνα βιβλίο πού θά σοῦ θωπεύσει τὰ πάθη. Εἶναι ἕνα σκληρὸ(;) βιβλίο, πού θά ξεσηκώσει μέσα σου τὸ θηρίο, πού λέγεται παλαιὸς ἄνθρωπος, ἔπαρση, πού λέγεται κοσμικότητα, τὸ θηρίο πού λέγεται ἄνθρωπος τῆς πτώσεως, ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας. Τὸ βιβλίο αὐτὸ δίνει πρωτοφανεῖς μάχες μαζί σου. Ἄν ἀντέξεις καὶ τὸ ὁλοκληρώσεις μέ ἀνδρεία νηφαλιότητα, τότε θά καταλάβεις, ὅτι εἶσαι ἔστω ἕνα ἐλάχιστο ἀλλά ἀγαπημένο μέλος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἐκφράζει μέσα στήν πρωτοποριακὴ ἐργασία τοῦ Πηδαλίου του τὸ μεγαλεῖο ὁλοκλήρου τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ θεανθρωποποιημένου.Γνωρίζει πολὺ καλὰ ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὅλες τίς φανερὲς καὶ ἀφανεῖς πτυχές τοῦ μεταπτωτικοῦ ἀνθρώπου καὶ ὅλες τίς ἰσχυρὲς δυνάμεις τοῦ Ἀντιχρίστου πού συνεργοῦν μαζὶ του γιά τὴν ἀπώλειά του. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ γνωρίζει καὶ χριστοβιωματικά, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τή σοφία τῶν ἱερῶν Κανόνων, τή Θεανθρώπινη καὶ Τριαδολογική δύναμη τοῦ Ὀρθοδόξου Βαπτίσματος καὶ τῆς Ὀρθοδόξου κατορθουμένης χριστιανικῆς ζωῆς .
Κάποιες στιγμές , σέ κάποιες σελίδες , στέκεσαι. Ἴλιγγος σέ πιάνει μπροστὰ στό ἄπιαστο θεανθρώπινο μεγαλεῖο. Σοῦ ἔρχεται νά φωνάξεις. Νά κατηγορήσεις τὸν Ἅγιο σάν αὐστηρό, σά σκληρό, σάν ἄσπλαχνο μπροστὰ στήν ἀνθρωπίνη ῥευστότητα, μπροστὰ στό εὐόλισθο τῆς φύσεώς μας. Καὶ ἐκεῖ πού πᾶς νά τὸ βάλεις στά πόδια, ἔρχεται κοντά σου, πιό κοντά, αὐτὸς ὁ γίγαντας ἀσκητικὸς Πατέρας καὶ πιό ἀνυποχώρητα σέ σπρώχνει νά προχωρήσεις. Σέ διαβεβαιώνει μέ τή χαρισματικὴ του πειστικότητα ὅτι οἱ ἱεροὶ Κανόνες καὶ οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ οἱ Ἅγιες Γραφές καὶ ἡ Ἱερὰ Παράδοση εἶναι παράδοση καθολικῆς ζωῆς πού οἱ πάντες χωροῦν μέσα σέ αὐτὴν.
Τελειώνοντας τή μελέτη τοῦ βιβλίου ἀργά-ἀργά κάτι καταλαβαίνεις , μέ τίς εὐχὲς τοῦ Ἁγίου Πατρὸς ἡμῶν : τί στενοχώρια, τὶ ἀσφυξία εἶναι στό ἐδῶ καὶ τώρα… καὶ τί ἀπεραντοσύνη, τί ἅπλα ἀνοίγεται… μετὰ τή μελέτη αὐτοῦ τοῦ βιβλίου…
Γράφει συγκεκριμένα ὁ ἱερομόναχος Εὐθύμιος, ὁ αὐτόπτης βιογράφος του, γιά τὸν Ἅγιο Νικόδημο καὶ γιά τὴν ἐργασία τοῦ Πηδαλίου : " ὄντως θαῦμα ἦτο νά τὸν βλέπῃ τις τὸν εὐλογημένον ὅπου ἐκάθητο εἰς τό σκαμνίον καὶ πέριξ του εἶχε τὰ βιβλία, ἄλλα ἀνοικτὰ καὶ ἄλλα κλεισμένα, καί μέ τὸ κονδύλιον εἰς τὴν δεξιὰν θεωροῦσε πότε τὸ ἕνα καὶ πότε τὸ ἄλλο ". Παράλληλα τρεῖς ἤ τέσσερεις καλλιγράφοι μοναχοί συνάχθηκαν στό Κυριακὸ μαζί ἀρχικά μέ τὸν Ἀγάπιο καί τὸν Ἱερόθεο - ὑποτακτικὸ τοῦ Ἁγίου – πού βοηθοῦσαν στήν ἀνεύρεση τοῦ ἐπιστημονικοῦ ὑλικοῦ ἀπό τίς βιβλιοθῆκες τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ στήν τελικὴ διαμόρφωση, ὅπως ἔβγαινε ἀπὸ τά πανάχραντα χέρια τοῦ Ἁγίου. Ποιός σημερινὸς θεολόγος μπορεῖ εὔκολα νά καυχηθεῖ ὅτι κατὰ τή σύνθεση τῆς ἐπιστημονικῆς διατριβῆς του διέθετε καὶ τέτοιο ἐπιτελεῖο καὶ τέτοιες βιβλιοθῆκες, καὶ τόσο χρόνο καὶ τέτοια πολλαπλῆ συγγραφικὴ ἐμπειρία καὶ τόσο ἁγιορείτικο ζῆλο!
Μέσα στό ἱερὸ Πηδάλιο θά βρεῖ καὶ ὁ Ἱεράρχης καὶ ὁ ὑπεύθυνος σύγχρονος λειτουργὸς τοῦ Ὑψίστου καὶ ὁ ἁπλὸς πιστὸς τοποθετήσεις, θέσεις, λύσεις, διεξόδους, ἀπαντήσεις σέ ἀναρίθμητα προβλήματα πού ἀπασχολοῦν κάθε ζωντανό ἄνθρωπο, κάθε στρατευμένο χριστιανό. Ἀκόμα καὶ ὁ ἄπιστος καὶ ὁ αἱρετικὸς μποροῦν νά ὠφεληθοῦν ἀφάνταστα ἀπὸ τὸν ὑπερβάλλοντα πλοῦτο ἀληθείας, ὁ ὁποῖος ἄφθονα περιέχεται σέ αὐτὸ τὸ βιβλίο. Τεκμηριωμένη παντοειδῶς ἡ Ὀρθόδοξη ἀλήθεια καί μέ τὸ χαρισματικὸ ὀρθολογισμό τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου καί μέ τὴν ἀναπόσπαστα παρατιθεμένη ὑπέρλογη Τριαδική ἀποκάλυψη.
Ὅποιος ἔρχεται σέ διαλεκτικὴ σχέση μέ τὸ ἱερὸ Πηδάλιο ἀντιλαμβάνεται τὴν πληρότητα τῆς ἀνθρωπιστικῆς καταφάσεώς του. Ταυτόχρονα, ἤ λίγο μετά, ἐλευθερώνεται τὸ πνεῦμα του καὶ ἀνάγεται σέ μία ὄχι ἐπικίνδυνη ἀποφατικὴ ὑπερβατικότητα, γιατὶ τὸ βιβλίο αὐτὸ ἐκφράζει ἀκατάπαυστα τό θεανθρώπινο δόγμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Ἀναρίθμητες ἐνδοκοσμικὲς σωτηριολογικὲς πληροφορίες καὶ ἀναγωγή στὴν ἐρχομένη Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Αὐτὴ τή διπλή εὐλογία, αὐτὸ τὸ διπλὸ βίωμα ἀποκτᾶ ὁ ἀναγνώστης τοῦ βιβλίου αὐτοῦ.
Ἡ σύγχρονη ἀτεκμηρίωτη ἐπιστημονικὰ θεολογικὴ προβληματική, ἐπηρεασμένη ἀπὸ ἐξωεκκλησιαστικὴ νοοτροπία, ἰδιαίτερα ἀθετεῖ τὴν γνησιότητα τῶν Ἀποστολικῶν Κανόνων. Μὲ τὸ θέμα αὐτὸ καταπιάνεται ὁ Ἅγιος Νικόδημος καί μέ ἀτράνταχτα ἱστορικά, φιλολογικὰ καὶ θεολογικὰ ἐπιχειρήματα ἀποδεικνύει τὴν γνησιότητά τους. Καὶ ὁ πιό ἁπλός πιστός - δέν εἶναι ἀνάγκη νά εἶναι θεολόγος - εὔκολα κατανοεῖ τίς σελίδες κβ΄,κγ΄καί κδ΄καὶ τή διοργάνωση καὶ σειρὰ τῶν ἕξι ἤ ἑπτὰ Ἀποστολικῶν Συνόδων,τή θεματολογία τους καὶ τὸ θεόπνευστο προϊὸν τους πού εἶναι ΠΕ(85) Ἀποστολικοί ἱεροὶ Κανόνες. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος γνωρίζει τὴν ἐκ τῶν αἱρετικῶν προερχόμενη ἀμφισβήτηση τῶν Ἀποστολικῶν κανόνων. Γι’αὐτὸ φρόντισε, ὅπως λέγει ὁ ἴδιος, μέ πολλή ἐπιμέλεια νά τούς σπουδάσει, γιά νά μὴ γράψει ἀνακρίβειες. « Τούς περιέφραξε μέ χίλιους θυρεούς - εἶναι λόγια δικὰ του - καί μέ ὅλας τὰς βολίδας τῶν δυνατῶν κατὰ τὸ ᾆσμα, ἵνα καὶ ἀπὸ αὐτὴν μόνην τὴν θεωρίαν τοῦ πλήθους τῆς πανοπλίας φοβεῖται ἀπὸ μακρόθεν κάθε πολέμιος». Ἐπιμελήθηκε ἐπισταμένως καὶ βρῆκε ποιοί κανόνες Συνόδων ἐπιβεβαιώνουν τοὺς Ἀποστολικοὺς «αὐτολεξεὶ» καὶ ποιοί ἀπὸ τοὺς Κανόνες τῶν Συνόδων ἐπιβεβαιώνουν τοὺς Ἀποστολικούς μέ μόνο τὸ ὄνομα «ἀποστολικοί». Στό τέλος τῆς σελίδας κδ΄ παρατίθενται οἱ συγκεκριμένες ἱστορικὲς μαρτυρίες πού ἀποδεικνύουν τὴ γνησιότητα τῶν Ἀποστολικῶν Κανόνων.
Ποιά ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ εἶναι τὰ ἐπιχειρήματα τῶν ἀμφισβητιῶν τῶν Ἀποστολικῶν κανόνων; Εἶναι γεγονὸς ὅτι δεν ὑπάρχουν. Τὸ μόνο πού ὑπάρχει εἶναι ἡ ἀόριστη ἀμφισβήτηση. Οἱ ἀμφισβητίες εἶναι ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τὸ στεῖρο ὀρθολογιστικὸ πνεῦμα τῶν Δυτικῶν θεολόγων, πού σχηματίζονται μέ τή γενικότερη ἀσάφεια τῆς «νέας ἐποχῆς» καὶ τῶν μηνυμάτων της. Ἴσως, ἂν καταφερθεῖ καίριο πλῆγμα κατὰ τῶν Ἀποστολικῶν πού ἀποτελοῦν καί τίς γερές θεανθρώπινες βάσεις τοῦ ἱεροῦ Πηδαλίου, εὐκολότερα θά ἀθετηθεῖ καί τό λοιπό οἰκοδόμημα τῶν ὑπολοίπων ἱερῶν Κανόνων. Παλαιότερο ἐπιχείρημα τῶν δυτικοπλήκτων θεολόγων ἦταν ἡ ἐπιστροφὴ στήν Ἀποστολικὴ ἐποχὴ. Ὡστόσο ὁ ἴδιος ἀμερόληπτος Ἅγιος Πατήρ Νικόδημος καταθέτει τή μαρτυρία τοῦ Ἀντωνίου Φορέστου Γεζουβίτου, ἡ ὁποία ἐπιβεβαιώνει , ὅτι ἡ ἐν Τριδέντῳ Οἰκουμενική Σύνοδος τῶν Ῥωμαιοκαθολικῶν ἐκύρωσε καί τούς ΠΕ (85) Ἀποστολικοὺς Κανόνες, γιά νά μὴν κατηγοροῦνται αὐτοί ( οἱ Ῥωμαιοκαθολικοὶ ) γιά αὐθαίρετες καινοτομίες. Καὶ τὸ σπουδαιότερο ἀπ ὅλα εἶναι ὅτι καὶ οἱ 85 Ἀποστολικοί κανόνες κυρώθηκαν ἐπίσημα, δηλαδὴ συνοδικά, ἀπὸ τὸ δεύτερο κανόνα τῆς Ἕκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ ἀπὸ τὸν πρῶτο τῆς Ἑβδόμης. Μετὰ ἀπὸ τέτοιου εἴδους ἐπικυρώσεις δέν ἀποδεικνύεται ἡ σκοπιμότητα τῶν ἀμφισβητιῶν;
Μεγίστης προοιμιακῆς σημασίας εἶναι οἱ σελίδες ιη΄,ιθ,΄κ΄,κα΄ καί κβ΄. Σέ αὐτὲς περιγράφει ὁ Ἅγιος Νικόδημος τί ἀκριβῶς εἶναι Κανόνας ( Τί ἐστίν κανών;). Ἐπίσης ὅτι ἀπαρασάλευτα πρέπει νά φυλάσσονται ὡς θεόπνευστοι οἱ ἱεροὶ Κανόνες καὶ ὅτι « οἱ θεῖοι Κανόνες ὑπὲρ τοὺς βασιλικοὺς νόμους ἰσχύουσιν». Τέλος δύο ἰαμβικά ἐπιγράμματα, ἀφιερωμένα τὸ ἕνα στοὺς ἱεροὺς Κανόνες καὶ τὸ ἄλλο στό συγκεκριμένο βιβλίο τοῦ ἱεροῦ Πηδαλίου καταξιώνουν τὴν πρωτότυπη ἐπιστημονικὴ Ὀρθόδοξη μεθοδολογία, πού ἀξίζει ἄλλωστε στοὺς ἱεροὺς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ὁ κύριος ἐπιστημονικός ὄγκος τοῦ βιβλίου ἔχει τό ἑξῆς περιεχόμενο:
…Ἀπό τή σελ.117 ἕως τή σελ. 737 καταγράφονται οἱ κανόνες τῶν Οἰκουμενικῶν… καί Τοπικῶν Συνόδων… , ἀλλά καί τῶν διαφόρων Ἁγίων μας….Ἀπό τή σελ. 739 μέχρι τή σελ. 756 ὑπάρχει «Σύντομος καί ὁμοῦ καί ἀκριβής διδασκαλία περί Συνοικεσίων καί Συγγενείας». Ἀπό τή σελ. 757 μέχρι τή σελ.762 ὑποδεικνύονται στούς Ἀρχιερεῖς , στούς ἱερεῖς καί στούς πιστούς γενικότερα διάφοροι τύποι «Γραμμάτων» καί «Ἐπιστολῶν»,πού μποροῦν νά χρησιμεύσουν σέ ἐπίσημες στιγμές τῆς ζωῆς μας. Ἀκολουθεῖ πίνακας περιεχομένων, κάποιοι χρήσιμοι χάρτες καί ἀπό τή σελ.767 μέχρι τή σελ.789 καταλήγει σε «Πίνακα Τοπολογικόν τῶν ἐν τῃ παρούσῃ βίβλῳ ἀξιομνημονεύτων κατ’ Ἀλφάβητον»….
Ὁ εἰδικὸς μελετητὴς διαπιστώνει τὴν καταπληκτικὴ εὐχέρεια τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου πάνω σέ ὁλόκληρο τὸ ἐπιστητό τῆς θεολογικῆς ἐπιστήμης:
· Λεπτομερὴς γνώση τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης.
· Πατερικὴ ἑρμηνεία καὶ τῶν δύο Γραφῶν.
· Πατερικές γνῶμες πάνω σέ ἐξειδικευμένα θέματα.
· Δογματικὴ ἀλάνθαστη καὶ πολυτεκμηριωμένη ἁγιογραφικά καί πατερικά.
· Λειτουργικὲς παρατηρήσεις καὶ εἰσηγήσεις μέ βάση ὅλα τὰ ἐν χρήσει τυπικὰ .
· Ἡ ἀκρίβεια καὶ ἡ Οἰκονομία μέσα στήν ὀρθόδοξη Ποιμαντική.
Ὅλα αὐτὰ μαζί μέ ἀπέραντη γνώση τῆς κοσμικῆς καὶ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας καὶ Φιλολογίας δίνουν τὸν τύπο ἑνὸς μοναδικοῦ στή σύγχρονη διαδρομὴ τῶν ἐκδόσεων Βιβλίου, πού πρέπει νά ἔχουν ὑπ’ὄψη τους ὅλοι οἱ σοβαροὶ σύγχρονοι ἐκδότες καὶ συγγραφεῖς…
Καταλήγοντας ὅμως θέλω νά ἐκφράσω τή μεγάλη ἀπορία μου, τὴν βαθιὰ ἀπορία μου, τὴν ἀπορία πού βγαίνει μέσα ἀπὸ κάθε μόριο τῆς ἀθλίας ὑπάρξεώς μου. Μέχρι πότε οἱ σύγχρονοι μεγάλοι θεολόγοι θά προσποιοῦνται, ὅτι ἀγνοοῦν τὸν πρῶτο, τὸν Μέγα, τὸν Κολοσσό, τὸν Χαλκέντερο Ἁγιορείτη Θεολόγο; Μέχρι πότε θά καμώνονται ὅτι ἀγνοοῦν τὴν πιό καταξιωμένη κωδικοποίηση τῶν ἱερῶν Κανόνων πού γράφτηκε μέ τοὺς ἀσκητικούς ἱδρῶτες του καὶ τὸ θεανθρωποποιημένο αἷμα τῆς ἁγίας ψυχῆς του;
Τὸ κατανυκτικὸ κλάμα τῆς ἁγίας καρδιᾶς του, οἱ ἀσίγαστοι ἀσκητικοί του ἱδρῶτες καὶ τὸ αἷμα τῆς χαριτόβρυτης ψυχῆς του, ἑνωμένα καὶ πυρακτωμένα ἀπὸ τὰ Ἄχραντα Τίμια Δῶρα τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν ἔχουν καταστήσει ἰδιαίτερα νέο, παλαιστὴ καὶ προπονητὴ γιά νεοχριστιανικοὺς ἄθλους καὶ στίς σύγχρονες ἱερατικὲς συνειδήσεις.
Τέτοιο, πολὺ πλούσιο θησαυροφυλάκιο ἔχει στήν διάθεσή της ἡ κατ’ Ἀνατολὰς Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, τὸ ἱερὸ Πηδάλιον πού περιέχει τοὺς ἱεροὺς Κανόνες της. Σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀλανθάστους ἱεροὺς Κανόνες, πού κουβαλοῦν ὅλο τὸ βάρος τῆς μακρᾶς Ὀρθοδόξου παραδόσεως, δίνουν ὅρκους - καὶ πολὺ σωστὰ - οἱ Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς μας τὴν ὥρα τῆς εἰς ἀρχιερέα χειροτονίας τους. Ἐξυπακούεται , ὅτι ἔχουν διαβάσει , ἔστω και μέ μιά ἁπλῆ ἀνάγνωση , το πολυτίμητο ἱερό Πηδάλιον…
…Κάθε ὀρθόδοξος κληρικὸς κατὰ τὴν ἄσκηση τοῦ ποιμαντικοῦ του λειτουργήματος δὲ βαδίζει στά τυφλά. Ἔχει φοβερὰ ἔμπειρο χειραγωγό, τὸν Ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη, ὁ ὁποῖος ζυμώθηκε μέ τὴν ἀκτιστο Χάρη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ πού ἀπορρέει ἀπὸ τοὺς ἱεροὺς Κανόνες. Κάθε σύγχρονος Ὀρθόδοξος πνευματικὸς ἔχει ἄριστο πνευματικὸ καθοδηγό ἀνὰ πᾶσα στιγμὴ δίπλα του. Κάτω ἤ πάνω στό προσκεφάλι του μπορεῖ νά φυλάσσει ἀνοιχτὸ τὸ ἱερὸ Πηδάλιον, γιά νά μὴν ἐκτροχιασθεῖ ὁ ἴδιος ἀπὸ τὸν σύγχρονο πλεονάζοντα συγκρητιστικό οἰκουμενιστικό πυρετὸ τῆς ἐποχῆς καὶ γιά νά μὴν ὁδηγήσει στόν γκρεμὸ καὶ τοὺς ἄλλους. Δίπλα του ἔχει ἕναν ἀληθινὸ Θεολόγο καὶ ἀληθινὸ στιβαρὸ Ἅγιο, ἀπαλλαγμένο ἀπὸ τὴν ἐπιφανειακὴ θεοκουλτούρα, τὴν ἑρμαφρόδιτη πνευματικότητα καὶ τὴν κοσμικὴ χαυνότητα.
Ὁ σημερινὸς Ὀρθόδοξος ἱερέας μπορεῖ νά γίνεται σωστὸς οἰκονόμος καὶ διερμηνέας ὁλοκλήρου τοῦ πνευματικοῦ μεγαλείου τῶν ἱερῶν Κανόνων καὶ τοῦ ἱεροῦ Πηδαλίου, γιατὶ ἔχει ἀσφαλῆ καὶ βέβαια καὶ βαριὰ τὴν Ἄγκυρα τῆς Πίστεως πού ἀναδύεται μέσα ἀπὸ κάθε σελίδα, κάθε φράση καὶ κάθε γραμμὴ καὶ κάθε γράμμα τοῦ ἱεροῦ Πηδαλίου τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.
….Ἄφησε τοὺς … ἄλλους νά φλυαροῦν γιά κωδικοποίηση τῶν ἱερῶν Κανόνων.