Τρεῖς Καππαδόκες ἑρμηνεύουν τήν Ἀποκάλυψη

(ἅγιος Ἀνδρέας Καισαρείας, Ἀρέθας Καισαρείας,
Ὅσιος Παΐσιος ἀπό τήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας)

Πρωτ. Ἰωάννου Φωτοπούλου

Εἶναι ἐντυπωσιακό τό γεγονός ὅτι μέ ἀφορμή τόν κορωνοϊό καί τά προβλήματα πού δημιούργησε ἡ μέθοδος ἀντιμετωπίσεώς του στήν ὑγεία καί τὴν ἐλευθερία τῶν ἀνθρώπων, σπεύδουν ὅλοι νά τοποθετηθοῦν ἔναντι τοῦ Ἀντιχρίστου καί τοῦ χαράγματός του.

Οἱ πιστοί στήν Ἀλήθεια τῆς ἁγίας Γραφῆς καί τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως βιώνοντας μια παγκόσμια ὀργανωμένη ἐπίθεση κατά τοῦ ἀνθρώπου, ζώντας καθημερινά τούς περιορισμούς καί τόν ἀποκλεισμό πού ἐπιβάλλονται δυναστικά μέ ἀφορμή τά «μέτρα» καί τά ἐμβόλια, βλέπουν ἀναλογίες μεταξύ τῆς σημερινῆς καταπατήσεως τῆς ἐλευθερίας καί τῶν «μέτρων» πού θά ἐπιβάλλει ὁ Ἀντίχριστος τίς Ἔσχατες Ἡμέρες σέ ὅσους δέν λάβουν τό χάραγμά του.

Ὅσοι ἀπό τήν ἄλλη βλέπουν φυσιολογικά τά ὅσα συμβαίνουν, καί ὅσοι ταυτίζονται μέ ὅσα κάνει τό διεθνές Σύστημα, νιώθουν ὅτι πρέπει νά ποῦν κάτι γιά τόν Ἀντίχριστο καί τό χάραγμα μέ τόν δυσώνυμο ἀριθμό του, τόν ἀριθμό 666. Νιώθουν ὅτι κάτι κακό συμβαίνει ὅτι «βράζει τό καζάνι» τρομοκρατοῦνται. Kαί θέλοντας νά ἀπωθήσουν τό ζήτημα μακριά ἀπό τή συνείδηση καί τόν ὁρίζοντα τῆς σκέψεώς τους, βιαστικά καί πρόχειρα, χωρίς ἁγιογραφική καί πατερική κατοχύρωση ἤ μέ ἐλλιπῆ καί διαστρεβλωμένα ἐπιχειρήματα χλευάζουν τό χάραγμα καί τά περί τοῦ Ἀντιχρίστου. Ἔτσι διαβάζεις φαιδρότητες ἀπό ἐκκλησιαστικούς ἄνδρες ὅπως π.χ. «Η λέξη Αντίχριστος… δεν υπάρχει πουθενά στην Αποκάλυψη, ο αριθμός 666… κι αυτός δεν υπάρχει – στο κείμενο γράφεται όχι με αραβική αλλά ελληνική γραφή», ἤ ὅτι ἡ Ἀποκάλυψη «δεν μιλάει γιά σφραγίσματα καί …τέτοια» καί ὅτι δέν πρέπει νά ἀσχολούμαστε μ΄αὐτά, ἀλλά νά ἀκολουθοῦμε «τή γραμμή τῆς γιαγιᾶς μας, νά κάνουμε τήν προσευχούλα μας….»!

Πρέπει νά εἶναι κανείς πανικόβλητος γιά νά μή βλέπει ὅτι στήν Ἀποκάλυψη «τό θηρίο» εἶναι ὁ Ἀντίχριστος ( ἔτσι θέλουν ὅλοι οἱ Ἑρμηνευτές)· ὅτι θέλει νά σφραγίσει τούς ἀνθρώπους καί ὅτι τό χάραγμα εἶναι εἴτε τό ὄνομά του εἴτε ὁ ἀριθμός τοῦ ὀνόματός του, τό 666, ὅπως κι’ ἄν εἶναι γραμμένος.

Προκειμένου λοιπόν νά ἀποφευχθεῖ μια κακή, ἀγχώδης ἀνησυχία στούς χριστιανούς καί μια σύγχυση σχετικά μέ τήν Ἀποκάλυψη καί μέ ὅσα μέλλουν νά συμβοῦν ἀναφερόμαστε στή συνέχεια περιληπτικά στό πρόσωπο καί τή δράση τοῦ Ἀντιχρίστου, σύμφωνα μέ τό κείμενο τοῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως καί τήν ἑρμηνεία τῶν ἁγίων Πατέρων. Σέ προηγούμενο κείμενό μας (Πορεία πρός τό χάραγμα-Πορεία πρός τήν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία καί τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ) ἔχουμε γράψει σχετικά μέ τόν Ἀντίχριστο καί τό χάραγμα σέ συνάρτηση μέ τίς μεθοδεύσεις τῆς παγκόσμιας ἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησης. Στό παρόν κείμενο ἐξηγοῦμε μέ βάση τήν πατερική ἑρμηνεία πῶς θά μεθοδεύσει χρονικά τή δράση του ὁ Ἀντίχριστος καί ὁ πρόδρομός του ὁ Ψευδοπροφήτης προκειμένου νά ὑποδουλώσουν τούς ἀνθρώπους^[1].

Ὁ Ἀντίχριστος καί οἱ δύο φάσεις κυριαρχίας του.

Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης δέχεται ἀποκαλυπτικές ὁράσεις ἐξ ἁγίου Πνεύματος πού ἀφοροῦν στά ἔσχατα καί τίς καταγράφει στό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως. Σύμφωνα μέ τήν Ἀποκάλυψη, κατά θεία παραχώρηση ἡ Ἐκκλησία στούς ἐσχάτους χρόνους θά διωχθεῖ. Ἄλλοι ἀπό τούς πιστούς θά ὑποστοῦν ταλαιπωρίες καί μαρτύρια καί ἄλλοι οἰκονομική στένωση καί ἀφόρητους περιορισμούς. Στό τέλος τῆς Ἱστορίας ἡ Ἐκκλησία θριαμβεύει καί οἱ πιστοί λαμβάνουν τόν στέφανο τῆς αἰωνίου ζωῆς. Ἡ δοκιμασία τῶν χριστιανῶν κατά τούς ἐσχάτους χρόνους ὀφείλεται στήν ἐμφάνιση καί δράση τοῦ Ἀντιχρίστου μέσα στόν κόσμο.

Ὁ Ἀντίχριστος θά εἶναι ἄνθρωπος ταυτισμένος μέ τό θέλημα τοῦ Σατανᾶ καί πλήρης σατανικῆς δυνάμεως. Σκοπός τοῦ ἔργου τοῦ Ἀντιχρίστου εἶναι νά λατρευθεῖ ὡς Θεός ὁ Δράκων, ὁ Σατανᾶς. Οἱ διωγμοί τῶν χριστιανῶν, καί οἱ ποικίλες ἀπειλές καί ταλαιπωρίες θά εἶναι ἀβάσταχτα. Οἱ πιστοί καλοῦνται νά δείξουν ὑπομονή καί νά δώσουν τήν μαρτυρία τῆς πίστεως καί τῆς ἀγάπης τους πρός τόν νυμφίο τῆς Ἐκκλησίας, θυσιάζοντας, ἄν χρειαστεῖ, ἀκόμη καί τή ζωή τους.

Ὅλη ἡ προσπάθεια τοῦ Ἀντιχρίστου ἐκτείνεται σέ δύο φάσεις. Ἡ συνολική διάρκεια εἶναι 7 χρόνια. Ὁ ἅγιος ἱερομάρτυς Ἱππόλυτος ἑρμηνεύοντας τόν Προφήτη Δανιήλ γράφει : Τοῦ γὰρ Δανιὴλ εἰπόντος · ἑβδομάδα μίαν θήσομαι τὴν διαθήκην μου τά ἑπτά ἔτη ἐδήλωσε· τό ἥμισυ τῆς ἑβδομάδος τοῦ κηρῦξαι τοὺς προφήτας · καὶ τό ἥμισυ τῆς ἑβδομάδος, ἤγουν τά τρία ἥμισυ ἔτη βασιλεύσει ὁ Ἀντίχριστος^[2]

Μετάφραση : Λέγοντας ὁ Δανιὴλ[μιλώντας ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ], ˝μία ἑβδομάδα θά θέσω γιά νά ἐκπληρώσω τήν ὑπόσχεσή μου„ δήλωσε τά ἑπτά χρόνια. Τό ἥμισυ τῆς ἑβδομάδος[ τά τριάμισυ χρόνια] δηλώνει τό χρόνο πού θά κηρύξουν οἱ προφῆτες, καί τό ἄλλο ἥμισυ τῆς ἑβδομάδος, δηλ. τά[ὑπόλοιπα]τριάμισυ χρόνια δηλώνει τόν χρόνο πού θά βασιλεύσει ὁ Ἀντίχριστος.

Ἔτσι ὑπάρχουν δύο φάσεις τῆς κυριαρχίας τοῦ Ἀντιχρίστου καί ὑπάρχει μια ποιοτική διαφορά τῆς δράσεώς του μεταξύ τῶν δύο αὐτῶν φάσεων. Κατά τήν α΄ φάση, σύμφωνα μέ τούς ἁγίους Πατέρας, Ἱππόλυτο, Ἐφραίμ τόν Σῦρο, Κύριλλο Ἱεροσολύμων καί ἄλλους, ὁ Ἀντίχριστος ἐμφανίζεται ὡς «πραΰς, ἀγαπητικός, εὐλαβής, εἰρηνοποιός, φιλόξενος, ἐλεήμων»(P.G. 10, 925), γενικῶς ἐνάρετος καί ἐνεργῶν ψευδοθαύματα γιά νά πλανήσῃ εἰ δυνατόν καί τούς ἐκλεκτούς. Κατά τή β΄φάση ἀποκαλύπτει τό ἀληθινό του πρόσωπο καί τήν ἀγριότητά του.

Στήν α’ φάση πού διαρκεῖ «μῆνας τεσσαράκοντα δύο» -3 ½ χρόνια (Ἀποκ.11,2) οἱ δύο προφῆτες ( Ἡλίας καί Ἐνώχ) θά κηρύξουν μετάνοια ἐπί «ἡμέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα» (Ἀποκ. 11,3) ἐπιτελώντας πολλά θαύματα γιά νά ἀποτρέψουν τή λατρεία τοῦ Ἀντιχρίστου. Μετά ὅμως τό πέρας τῶν τρισήμισυ χρόνων «τό θηρίον τό ἀναβαῖνον ἐκ τῆς ἀβύσσου» (Ἀποκ. 11, 7) δηλ. ὁ Ἀντίχριστος θά καταφέρει νά φονεύσει τούς προφῆτες. Τά πτώματά τους ἄταφα θά τά βλέπουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι γιά τρισήμισυ ἡμέρες. Μετά ἀπ΄αὐτές τίς μέρες οἱ προφῆτες θά ἀναστηθοῦν καί θά ἀνέλθουν στόν οὐρανό.

Στή β΄ φάση τό θηρίο θά πολεμήσει τούς πιστούς πάλι ἐπί 42 μῆνες=3 καί ½ χρόνια (Ἀποκ. 13,5) γιά νά τούς ἀναγκάσει νά τόν προσκυνήσουν.

Ὁ συμβολισμός τῶν τριῶν «θηρίων» καί ἡ δράση τους.

Σύμφωνα μέ τήν Ἀποκάλυψη αὐτές τίς ἔσχατες ἡμέρες ἐμφανίζεται «μια σατανική τριάδα» (καθ. Ἀνδρέας Θεοδώρου):

α)«δράκων πυρρός», κόκκινος δράκοντας (Ἀποκ. 12,3),

β) «ἐκ τῆς θαλάσσης θηρίον ἀναβαῖνον» (13,1) δηλ. τό θηρίο πού βγαίνει ἀπό τή θάλασσα καί

γ) «θηρίον ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς»(13,11).δηλ. θηρίο πού ἀνεβαίνει ἀπό τή γῆ.

Ὁ κόκκινος δράκοντας εἶναι ὁ Διάβολος, τό θηρίο ἀπό τή θάλασσα εἶναι ὁ Ἀντίχριστος, καί τό θηρίο ἀπό τή γῆ εἶναι ὁ Ψευδοπροφήτης. Ἡ ἑρμηνεία αὐτή δεν εἶναι αὐθαίρετη ἀλλά βασίζεται τόσο στό κείμενο καί τήν προσεκτική του ἀνάγνωση ὅσο καί στούς παλαιούς καί τούς νεωτέρους ἑρμηνευτές.

α) Ὁ Δράκων.

Ἕνας ἐκ τῶν παλαιοτέρων ἑρμηνευτῶν τῆς Ἀποκαλύψεως, ὁ ἅγιος Ἀνδρέας Καισαρείας γράφει : «οὐκ ἄτοπον ἡγούμεθα τόν μέν δράκοντα εἰς τόν Σατανᾶν». Ταυτίζει λοιπόν τόν Δράκοντα μέ τόν Σατανᾶ. Τό ἴδιο φρονοῦν καί ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι ἑρμηνευτές.

β) Τό πρῶτο θηρίο.

Συνεχίζει ὁ ἅγιος Ἀνδρέας : «τὸ δέ θηρίον τὸ ἐκ τῆς θαλάσσης ἀναβαῖνον εἰς τόν Ἀντίχριστον» δηλ. «ἐκ τῆς πολυταράχου τοῦ βίου τούτου θαλάσσης καί πολυκύμονος ἐξερχόμενον» ἤ ὅπως λέγουν ἄλλοι ἑρμηνευτές «ἀπό τήν θάλασσα, ἀπό τήν ἄβυσσο, ἀπό τήν Κόλαση ἔχει τήν ἀφετηρία τό θηρίον»(π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος). «Ἡ ἄβυσσος δέν εἶναι παρά τά κατασκότεινα βάθη τοῦ ἅδη καί τῆς κολάσεως ὅπου βασιλεύει ὁ Σατανᾶς «(π. Εὐσέβιος Βίττης). Ὥστε τό θηρίο ἀπό τή θάλασσα ταυτίζεται μέ τόν Ἀντίχριστο. Τό ἴδιο λέει καί ὁ Ἀρέθας Καισαρείας, ἀλλά καί οἱ ἀρχιμ. Ἰωήλ Γιαννακόπουλος, π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος καί οἱ καθηγητές Π. Μπρατσιώτης, Π. Τρεμπέλας καί Ἀνδρέας Θεοδώρου. Σ’ αὐτό τό θηρίο, στόν Ἀντίχριστο, ὁ Δράκων δηλ. ὁ Σατανᾶς «ἔδωκεν τήν δύναμιν αὐτοῦ καί τόν θρόνον αὐτοῦ καί ἐξουσίαν μεγάλην»(Ἀποκ. 13, 2). Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τοῦ κόσμου θά προσκυνήσουν τό Θηρίο, τόν Ἀντίχριστο καί θά θαυμάσουν τή δύναμή του.

γ) Τό δεύτερο θηρίο – Τό χάραγμα.

Τό ἔργο τοῦ Ἀντιχρίστου θά ὑποβοηθήσει τό δεύτερο θηρίο. Εἶναι τό θηρίο τό «ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς» (Ἀποκ. 13,11), «δηλαδή τῆς γηΐνης καί χαμερποῦς πολιτείας». Πρόκειται γιά τόν Ψευδοπροφήτη, ὁ ὁποῖος εἶναι «ὁ τοῦ ἀποστάτου ψευδοχρίστου πρόδρομος», ὅπως ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος Ἀνδρέας Καισαρείας. Τό κύριο ἔργο του εἶναι νά πείσει τούς ἀνθρώπους πρό πάντων βεβαίως τούς πιστούς, νά προσκυνήσουν τό πρῶτο θηρίο, τόν Ἀντίχριστο (Παραχάραξη τοῦ χαράγματος Ἱ. Μονή Μεγάλου Μετεώρου σ. 33). Πράγματι ἔτσι διαβάζουμε στήν Ἀποκάλυψη : «καὶ ποιεῖ τήν γῆν καί τούς ἐν αὐτῇ κατοικοῦντας, ἵνα προσκυνήσωσι τό θηρίον τό πρῶτον» (Ἀποκ. 13,12).

Γιά νά τό ἐπιτύχει α) θά κάνει πολλά ἐντυπωσιακά ψευδοθαύματα β) θά ἀπειλεῖ μέ θάνατο ὅσους δέν προσκυνήσουν τήν εἰκόνα τοῦ Ἀντιχρίστου καί γ) ἐπειδή δέν σέβεται τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου - μᾶς θυμίζει κάτι αὐτό; - προκειμένου νά ἀναγκάσει ὅλους νά προσκυνήσουν τήν εἰκόνα τοῦ θηρίου «ποιεῖ πάντας τούς μικρούς καί τούς μεγάλους καί τούς πλουσίους καί τούς πτωχούς καί τούς ἐλευθέρους καί τούς δούλους, ἵνα δῶσιν αὐτοῖς χάραγμα ἐπί τῆς χειρός αὐτῶν τῆς δεξιᾶς ἤ ἐπί τῶν μετώπων αὐτῶν καί ἵνα μή τις δύνηται ἀγοράσαι ἤ πωλῆσαι εἰ μὴ ὁ ἔχων τό χάραγμα, τό ὄνομα τοῦ θηρίου ἤ τόν ἀριθμόν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ…καί ὁ ἀριθμός αὐτοῦ χξϚ΄ (Ἀποκ. 13, 16-18), δηλ. ( ὁ Ψευδοπροφήτης) «ἐνεργεῖ γιά νά δώσουν σέ ὅλους, μικρούς καί μεγάλους καί τούς πλούσιους καί τούς φτωχούς καί τούς ἐλεύθερους καί τούς δούλους, χάραγμα στό δεξί τους χέρι ἤ στά μέτωπά τους, γιά νά μήν μπορεῖ κάποιος νά ἀγοράσει ἤ νά πουλήσει παρά μόνο αὐτός πού ἔχει τό χάραγμα, δηλ. τό ὄνομα τοῦ θηρίου ἤ τόν ἀριθμό τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ…καί ὁ ἀριθμός του εἶναι 666».

Βλέπουμε ἐδῶ μέ σαφήνεια ὅτι ἔχει προφητευθεῖ ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Ἰωάννη, πώς ὅσοι ἀρνηθοῦν τό χάραγμα πού εἶναι εἴτε τό ὄνομα εἴτε ὁ ἀριθμός τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἀντιχρίστου ἀπειλοῦνται μέ οἰκονομικό ἀποκλεισμό.

Ἐδῶ χρειάζεται νά στρέψουμε ἰδιαιτέρως τήν προσοχή μας. Τό χάραγμα εἶναι μέν τοῦ Ἀντιχρίστου, ἀλλά γιά νά δοθεῖ στούς ἀνθρώπους θά μεριμνήσει ὁ Ψευδοπροφήτης. Τρόπον τινά ὁ Ἀντίχριστος μεταβιβάζει μέρος τῆς ἐξουσίας του στόν Ψευδοπροφήτη, ὁ ὁποῖος γίνεται τό ἐκτελεστικό του ὄργανο. Καί ἐπειδή αὐτός χαρακτηρίζεται ἀπό τόν ἅγιο Ἀνδρέα Καισαρείας, ὅπως προείπαμε, πρόδρομος τοῦ Ἀντιχρίστου, τό πιθανότερο εἶναι νά ἀρχίσει νά δίνεται τό χάραγμα ἀπό τόν Ψευδοπροφήτη καί πρό τῆς β΄φάσεως τῆς ἐνεργοῦ δράσεως καί κυριαρχίας τοῦ Ἀντιχρίστου, ὥστε νά προετοιμάσει τήν τυρρανία του.

Οἱ δοκιμασίες τῶν πιστῶν κατά τήν διάρκεια τῆς τυραννίας τοῦ Ἀντιχρίστου καί ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ – Ἡ κατάσταση τῶν σφραγισθέντων μέ τό χάραγμα τοῦ Ἀντιχρίστου

Θά εἶναι ὄντως δύσκολα γιά τούς πιστούς τά χρόνια τῆς καταδυναστεύσεως ἀπό τόν Ἀντίχριστο. Κάποιοι θά ὑποστοῦν μαρτυρικό θάνατο, ὅσοι βέβαια λάβουν ἀπό τόν Θεό αὐτή τή δύναμη, τό χάρισμα τοῦ μαρτυρικοῦ τέλους. Ἀλλοι θά κρύβονται σέ ἀπόμακρους τόπους, ἄλλοι θά ὑποστοῦν βάσανα, διωγμούς καί ταλαιπωρίες καί ἄλλοι μόνο τήν οἰκονομική στένωση, τόν ἀποκλεισμό ἀπό τά ἐπίγεια ἀγαθά.

Ὅμως ὁ Κύριος θά ἐνισχύσει δυναμικά τούς πιστούς. Διαβάζουμε στήν Ἀποκάλυψη: «Καί εἶδον ἄλλον ἄγγελον ἀναβαίνοντα ἀπό ἀνατολῆς ἡλίου ἔχοντα σφραγίδα Θεοῦ ζῶντος καί ἔκραξε φωνῇ μεγάλῃ τοῖς τέσσαρσιν ἀγγέλοις οἷς ἐδόθη αὐτοῖς ἀδικῆσαι τήν γῆν καί τήν θάλασσαν λέγων· μή ἀδικήσητε τήν γῆν μήτε τήν θάλασσαν μήτε τά δένδρα, ἄχρις οὗ σφραγίσωμεν τούς δούλους τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐπί τῶν μετώπων αὐτῶν»(Ἀποκ. 7,2-3).

Μετάφραση : Καί εἶδα ἄλλον ἄγγελο νά ἀνεβαίνει ἀπό τήν ἀνατολή ἡλίου πού κρατοῦσε τή σφραγίδα τοῦ ζῶντος Θεοῦ καί κραύγασε μέ μεγάλη φωνή στούς τέσσερεις ἀγγέλους στούς ὁποίους δόθηκε ἐξουσία νά βλάψουν τή γῆ καί τή θάλασσα καί τούς εἶπε : μή βλάψετε οὔτε τή γῆ, οὔτε τή θάλασσα οὔτε τά δένδρα μέχρις ὅτου σφραγίσουμε τούς δούλους τοῦ Θεοῦ μας πάνω στά μέτωπά τους».

Ἄφθονη χάρις λοιπόν θά δοθεῖ στούς χριστιανούς μέ τή σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ γιά νά ἀντέξουν ὅλες τίς θλίψεις καί τίς δοκιμασίες καί νά μείνουν πιστοί στό «Ἀρνίο», στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Παρά ταῦτα δέν θά λείψουν τά δάκρυα καί ὁ πόνος ἀπό τούς πιστούς. Ἀλλά οἱ Πατέρες ἐνθαρρύνουν τούς πιστούς γνωρίζοντες ἀπό τήν ἁγία Γραφή τό σχετικά μικρό διάστημα τῆς τυραννίας αὐτῆς. Ὁ ἅγιος Ἱππόλυτος ἑρμηνεύοντας αὐτό πού εἶπε ὁ Κύριός μας «διά δέ τούς ἐκλεκτοὺς κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι» (Ματθ. 24, 22) γράφει : «Οὐδέ γὰρ τότε ὁ εὔσπλαγχνος καί φιλάνθρωπος Θεός καταλείψει τῶν ἀνθρώπων τό γένος ἀπαραμύθητον, ἀλλά κολοβώσει τάς ἡμέρας ἐκείνας καί τόν χρόνον τῶν τριῶν καί ἥμισυ ἐτῶν καί ποιήσει αὐτά σύντομα, διά τό κατάλυμα τῶν ἐν ὄρεσι καί σπηλαίοις κατακρυφθέντων…Ἀλλά μετά σπουδῆς αἱ ἡμέραι αὗται διαδραμοῦνται καί ἀρθήσεται ἡ βασιλεία τοῦ πλάνου καί Ἀντιχρίστου ἐν τάχει (P.G. 10, BC)

Μετάφραση : «Οὔτε καί τότε[τίς δύσκολες ἡμέρες] ὁ εὔσπλαγχνος καί φιλάνθρωπος Θεός θά ἐγκαταλείψει τό ἀνθρώπινο γένος χωρίς παρηγορία, ἀλλά θά συντομεύσει ἐκεῖνες τίς ἡμέρες καί τόν χρόνο τῶν τρισήμισυ ἐτῶν, καί θά τά κάνει αὐτά σύντομα γιά χάρη ὅσων κρύφτηκαν στά βουνά καί στίς σπηλιές…καί αὐτές οἱ ἡμέρες θά περάσουν βιαστικά καί θά καταργηθεῖ γρήγορα ἡ βασιλεία τοῦ πλάνου καί Ἀντιχρίστου». Ἄν καί γιά τούς χριστιανούς θά εἶναι δύσκολα τά 7 συνολικά χρόνια τῆς τυραννίας τοῦ Ἀντιχρίστου, ὅμως δυσκολότερα καί μαρτυρικά θά εἶναι τά 3 ½ χρόνια τῆς β΄φάσεως τῆς κυριαρχίας τοῦ Ἀντιχρίστου. Ὅμως οἱ ἅγιοι Πατέρες προγνωρίζοντες ὅτι ἡ ἀντίχριστη ἐξουσία θά στερήσει τούς πιστούς ἀπό κάθε δυνατότητα συναλλαγῆς, μᾶς βεβαιώνουν ὅτι ὁ Κύριος δέν θά τούς στερήσει τά ἀπαραίτητα γιά τήν ἐπιβίωσή τους.

Ἀλλά τά πράγματα θά καταλήξουν νά εἶναι χειρότερα γι’αὐτούς πού θά δεχθοῦν τό χάραγμα. Ἄγγελοι τούς προειδοποιοῦν γιά τόν βασανισμό πού τούς περιμένει : «ἄγγελος τρίτος ἠκολούθησεν αὐτοῖς λέγων ἐν φωνῇ μεγάλῃ· εἴ τις προσκυνεῖ τό θηρίον καί τήν εἰκόνα αὐτοῦ καί λαμβάνει χάραγμα ἐπί τοῦ μετώπου αὐτοῦ ἤ ἐπί τήν χεῖρα αὐτοῦ…βασανισθήσεται ἐν πυρί καί θείῳ ἐνώπιον τῶν ἁγίων ἀγγέλων καί ἐνώπιον τοῦ ἀρνίου…καί οὐκ ἔχουσιν ἀνάπαυσιν ἡμέρας καί νυκτός οἱ προσκυνοῦντες τό θηρίον καί τήν εἰκόνα αὐτοῦ καί εἴτις λαμβάνει τό χάραγμα τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ( 14, 9-11)

Ἀντιθέτως εἶδε ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης «τούς νικῶντας ἐκ τοῦ θηρίου καί ἐκ τῆς εἰκόνος αὐτοῦ καί ἐκ τοῦ ἀριθμοῦ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ …ἔχοντας κιθάρας τοῦ Θεοῦ καί ἄδουσι τήν ὠδήν Μωϋσέως …καί τήν ὠδήν τοῦ ἀρνίου» ( 15, 2-3) μέ χαρά θά ὑμνοῦν τόν Θεό. Αὐτοί εἶναι πού θά εἰσέλθουν στήν «ἁγία πόλη», τή «καινή Ἱερουσαλήμ» στήν «σκηνή τοῦ Θεοῦ μετά τῶν ἀνθρώπων». Ὁ Κύριος θά ἐξαλείψει κάθε δάκρυ ἀπό τά μάτια τους, θά τούς δώσει νά πιοῦν ἀπό τό ὕδωρ τῆς ζωῆς. Αὐτοί πού θά νικήσουν τό θηρίο μέ τήν πίστη καί τήν ὁμολογία τους θά κληρονομήσουν τά οὐράνια ἀγαθά. Στό 20^ο κεφάλαιο προφητεύεται ἡ τιμωρία τοῦ Ἀντιχρίστου καί τοῦ Ψευδοπροφήτου καί ὅσων ἀθέτησαν τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ καί προσκύνησαν τόν Ἀντίχριστο. Στά δύο τελευταῖα κεφάλαια 21^ο καί 22^ο μέ καταπληκτικές εἰκόνες παρουσιάζονται οἱ θεῖες δωρεές στούς ἀληθινά πιστούς.

Ὁ ἔσχατος ἑρμηνευτής τῆς Ἀποκαλύψεως, Ὅσιος Παΐσιος.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι μελετώντας αὐτό τό τελευταῖο βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης, τήν Ἱερά Ἀποκάλυψη, βρισκόμαστε σέ ἀπορία. Ἴσως νιώθουμε κάποιο φόβο, ἀλλά ἄν ἡ μελέτη γίνεται μέ πίστη καί ἁπλότητα, γεννιέται μέσα μας ἕνας ἱερός ἐνθουσιασμός, μια σταθερή ἀπόφαση νά μήν ἀρνηθοῦμε τόν Χριστό γιά κανένα λόγο. Νά μή δεχθοῦμε τό χάραγμα τοῦ Ἀντιχρίστου, νά προτιμήσουμε ἀκόμη καί τόν θάνατο γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Νομίζω ὅμως μᾶς βοηθεῖ σέ ὀρθή τοποθέτηση καί ἀσφαλεῖς ἀποφάσεις ἡ ὀρθή γνώση καί ἑρμηνεία τῆς Ἀποκαλύψεως ἐκ μέρους τῶν ἁγίων Πατέρων τούς ὁποίους προαναφέραμε, καί τῶν νεωτέρων ὀρθοδόξων ἑρμηνευτῶν.

Ὁ τελευταῖος τῶν ἑρμηνευτῶν, ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, πλουτισμένος μέ προφητικό χάρισμα, ἑρμηνεύει γιά χάρη μας βασικά σημεῖα τῆς Ἀποκαλύψεως πού σχετίζονται μέ τήν δράση τοῦ Ἀντιχρίστου. Σταλμένος ἀπό τόν Θεό αὐτές τίς δύσκολες ἡμέρες μᾶς προειδοποιεῖ γιά τόν κίνδυνο τοῦ σφραγίσματος ἐξηγώντας στό μικρό του κείμενο «666 Τά σημεῖα τῶν καιρῶν», γραμμένο μέ τά ἴδια τά ἁγιασμένα καί πονεμένα χέρια του, ὅτι οἱ ἀντίχριστες δυνάμεις, μέσῳ καρτῶν ἐξυπηρετήσεως καί ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων «θά προχωρήσουν πονηρά στό σφράγισμα». Μᾶς συνιστᾶ μέ ἀγάπη νά μήν παραλάβουμε αὐτές τίς ταυτότητες. Μᾶς ἐνθαρρύνει στήν ὀρθόδοξη Ὁμολογία καί στήν ἐν Χριστῷ ἐλπίδα. Τόν κίνδυνο γιά τούς πιστούς τόν βλέπει δυστυχῶς στούς πνευματικούς, οἱ ὁποῖοι ἀντί νά ἐνισχύουν μέ τά πνευματικά ὅπλα τά πνευματικά τους παιδιά τά «φασκιώνουν» δηλ. τά καλοπιάνουν καί τά ὁδηγοῦν στόν ἐφησυχασμό. Ἀντιθέτως ὁ ἅγιος Παΐσιος ἐπισημαίνει τόν κίνδυνο καί μᾶς ζητᾶ νά διατηροῦμε στήν ψυχή μας ὄχι ἄγχος καί ἀγωνία, ἀλλά τήν «καλή ἀνησυχία», μια ἐγρήγορση σέ συνδυασμό μέ τήν προσευχή. Μέ τήν προφητική του φωνή ἐκφράζει μια ἁγία αἰσιοδοξία πού φαίνεται στούς δύο λαϊκούς στίχους, τούς ὁποίους προτάσσει στό κείμενό του:

Μετά τή μπόρα τή δαιμονική
θά ἔλθῃ ἡ λιακάδα ἡ θεϊκή.

Δυστυχῶς ἡ μοίρα τῶν λόγων τοῦ ἁγίου Παϊσίου δέν διαφέρει ἀπό τή μοίρα τῶν λόγων ὅλων τῶν προφητῶν. Περιφρονοῦνται, διαστρέφονται καί πολεμοῦνται. Ἐπίσκοποι, κληρικοί καί θεολόγοι, στρατεύονται γιά νά ἀκυρώσουν τήν ἀξία τῶν λόγων τοῦ Ἁγίου καί ὄχι μόνο. Αὐτή τήν ἴδια τήν Ἀποκάλυψη πολεμοῦν καί διαστρέφουν.

Ἡ ἐλλιπής ἑρμηνεία τοῦ Σεβ. Ναυπάκτου.
Ποῦ «σκοντάφτουν» οἱ σύγχρονοι ἑρμηνευτές

Μέσα στή σύγχυση καί τήν ἀπιστία πού μολύνουν τήν κοινωνία μας, οἱ περισσότεροι ἀπό τούς ἀσχοληθέντες μέ τήν Ἀποκάλυψη καλλιεργοῦν ἕνα πνεῦμα ἐφησυχασμοῦ. Θέλουν νά δείξουν στούς χριστιανούς ὅτι ὅλα ἔχουν καλῶς, ὅτι κάθε ἀνησυχία προέρχεται ἀπό φανατικούς καί ἀνισόρροπους. Ὅτι πρέπει νά ἐμπιστευόμαστε τήν ἐπιστήμη, τίς κυβερνήσεις καί τή σύγχρονη κοινωνική ἐξέλιξη. Ὅσο γιά τήν Ἀποκάλυψη κάποιοι ἔφθασαν στό σημεῖο νά τήν χρησιμοποιήσουν σάν βιβλίο πού «προφητεύει» οἰκολογική καταστροφή. Ἄλλοι ἀρνήθηκαν τήν ὕπαρξη τοῦ Ἀντιχρίστου καί ἄλλοι τοῦ Ψευδοπροφήτου ταυτίζοντάς τους μέ κάποιο ἀντίχριστο σύστημα.

Ὅμως ἐκεῖ πού σκοντάφτουν σχεδόν ὅλοι εἶναι τό σφράγισμα ἤ χάραγμα. Μπροστά τους ὁ ἀριθμός τοῦ Ἀντιχρίστου τό 666 στέκεται ἀπειλητικό, καί γι΄αὐτό προσπαθοῦν νά τό ἐξαλείψουν νά τό «ἐξορκίσουν» ἤ νά τό παραμορφώσουν μέ «θεολογικά» τεχνάσματα. Κατά τήν προσπάθεια αὐτή οἱ ἐπίδοξοι ἑρμηνευτές κάνουν λάθη ἐξόφθαλμα πού παρασύρουν τούς ἀναγνῶστες σέ ἐσφαλμένες τοποθετήσεις.

Ἔτσι ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος ἀνέσυρε ἕνα παλαιό κείμενό του σχετικά μέ τόν ἀντίχριστο (‘’ Τό χάραγμα τοῦ Ἀντιχρίστου καί ἡ σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ’’) καί τό δημοσίευσε στήν ἱστοσελίδα orthodoxianewsagency.

Ἐπειδή δέν κρίνουμε ἱκανοποιητική τήν ἑρμηνεία τοῦ Σεβασμιωτάτου καί ἐπειδή «οἱ καιροὶ οὐ μενετοί», ἐπί τῇ βάσει τῶν ὅσων γράψαμε προηγούμενως, παρουσιάζουμε τήν ἑρμηνεία πού προκύπτει ἀπό τό ἱερό κείμενο καί τίς ἑρμηνεῖες τῶν ἁγίων Πατέρων.

Γράφει ὁ ἀρχιερεύς ὅτι ἑρμηνεύει «τά σχετικά χωρία τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Ἰωάννου τόσο γιά τό χάραγμα τοῦ ἀντιχρίστου ὅσο καί γιά τό σφράγισμα τοῦ Χριστοῦ βάσει τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως, κυρίως τῶν ἑρμηνειῶν τοῦ Ἀνδρέα καί τοῦ Ἀρέθα Ἐπισκόπου Καισαρείας». Δυστυχῶς ὁ Σεβασμιώτατος δέν ἀκολουθεῖ προσεκτικά τούς παλαιούς ἑρμηνευτές.

α) Ἰσχυρίζεται ὅτι τό θηρίο πού ἀνεβαίνει ἀπό τή γῆ εἶναι ὁ Ἀντίχριστος. Χρησιμοποιεῖ ἕνα χωρίο τοῦ Ἀρέθα Καισαρείας, δυσνόητο, ἐνῷ ὁ Ἀρέθας ἑρμηνεύοντας τόν στίχο 2 τοῦ 13^ου Κεφαλαίου μᾶς φανερώνει ὅτι ὁ Ἀντίχριστος εἶναι τό θηρίο πού ἀνεβαίνει ἀπό τή θάλασσα, ὅπως φρονοῦν καί ὅλοι οἱ ἑρμηνευτές παλαιοί καί νέοι, ἐνῷ τό θηρίο πού ἀνεβαίνει ἀπό τή γῆ εἶναι ὁ Ψευδοπροφήτης. Ὅπως ἀπέδειξε ἡ Ἱ. Μονή Μ. Μετεώρου ἡ ἑρμηνεία αὐτή ἔχει οὐσιαστική ἀξία καί καθοριστική σημασία γιά τό ποιος δίνει τό χάραγμα. Φαίνεται λοιπόν καθαρά ἀπό τό 13^ο Κεφάλαιο, πού παραθέσαμε προηγουμένως, ὅτι τό χάραγμα τό δίνει μέσω τῶν ὀργάνων του τό θηρίο ἀπό τή γῆ, ὁ Ψευδοπροφήτης, πού ἐνεργεῖ χάριν τοῦ Ἀντιχρίστου. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ «τοῦ ἀποστάτου ψευδοχρίστου πρόδρομος», ὁ ὁποῖος μέ ὅσα προανεφέραμε ἑτοιμάζει τήν τυραννική ἐπιδρομή τοῦ Ἀντιχρίστου, ἀρχίζει ἀπό τήν α΄ φάση τῆς κυριαρχίας του νά σφραγίζει ὅσους θαυμάζουν καί προσκυνοῦν τήν «εἰκόνα τοῦ θηρίου». Τό κάνει, πρίν ὁ Ἀντίχριστος ἐμφανίσει τό ἀληθινό του πρόσωπο καί ἀρχίσει μέ τίς ἀπειλές του νά ἐπιβάλλει σέ ὅλους τό χάραγμά του Τό ἐπιβεβαιώνει καί ὁ ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σῦρος : «Τοιοῦτον γάρ τρόπον σκευάζει ὁ τύραννος, ἵνα πάντες τήν σφραγίδα τοῦ τυράννου βαστάζωσιν, ὅταν ἔλθῃ ἀπατῆσαι τά σύμπαντα, ἐν τῷ καιρῷ τῷ ἰδίῳ».

Μετάφραση : «Τέτοιο τρόπο ἑτοιμάζει ὁ τύραννος, ὥστε ὅλοι νά βαστάζουν τή σφραγίδα τοῦ τυράννου ὅταν ἔλθει στόν καιρό του γιά νά ἀπατήσει τά σύμπαντα».

Ἑπομένως ὅταν ἔλθῃ ὁ ἀντίχριστος θά ἔχει γίνει προσπάθεια νά βαστάζουν ὅλοι τή σφραγίδα του. Γι΄αὐτό εἶναι ἀβάσιμος ὁ ἰσχυρισμός ὅτι δέν θά ὑπάρξει χάραγμα, πρίν ἐμφανισθῇ ὁ Ἀντίχριστος, ἀφοῦ ὁ «ὑπασπιστής»του, ὅπως ὀνομάζει ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος τόν Ψευδοπροφήτη, θά ἀρχίσει νά τό δίνει νωρίτερα. Μάλιστα σ΄αὐτό τό ἔργο θά ἔχει τούς ἀνθρώπους του. Δέν ἔχει ἴσως προσεχθεῖ ὁ πληθυντικός «ἵνα δῶσιν». «ποιεῖ πάντας τούς μικρούς καί τούς μεγάλους καί τούς πλουσίους καί τούς πτωχούς καί τούς ἐλευθέρους καί τούς δούλους, ἵνα δῶσιν αὐτοῖς χάραγμα…». Πιθανότατα τό «ἵνα δῶσιν» ὑποδηλώνει τούς «προθύμους» συνεργάτες τῶν ἀντιχρίστων δυνάμεων.

Πρῶτο συμπέρασμα: Ἡ ἐσφαλμένη ἑρμηνεία σχετικά μέ τά «θηρία», πού σημαίνει ὅτι θά περιμένουμε τόν Ἀντίχριστο γιά νά ἀρχίσει τό χάραγμα, ὁδηγεῖ τούς χριστιανούς σέ ἐφησυχασμό παρόμοιον μ΄αὐτόν στόν ὁποῖο βρέθηκαν οἱ ἄνθρωποι τήν ἐποχή τοῦ Νῶε. Τόν περιγράφει ὁ Κύριος ὁμιλώντας γιά τίς ἔσχατες ἡμέρες : «καθὼς ἐγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις Νῶε, οὕτως ἔσται καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου · ἤσθιον, ἔπινον ἐγάμουν, ἐξεγαμίζοντο, ἄχρι ἧς ἡμέρας εἰσῆλθε Νῶε εἰς τὴν κιβωτόν, καὶ ἦλθεν ὁ κατακλυσμὸς καὶ ἀπώλεσαν ἅπαντας» ( Λουκ. 26-27)

β) Σέ συνάφεια μ΄αὐτή τή θεώρησή του ὁ ἅγιος Ναυπάκτου, μοιάζει νά ἀγνοεῖ τήν ὕπαρξη καί τή δράση τοῦ Ψευδοπροφήτου. Τό μόνο πού γράφει σχετικά μ΄αὐτόν εἶναι τά ἀκόλουθα:

Ὅσοι ἔχουν τό χάραγμα πλανῶνται ἀπό τούς ψευδοπροφῆτες. Καί ἐπιάσϑη τό ϑηρίον καί ὁ μετ᾽ αὐτοῦ ψευδοπροφήτης ὁ ποιήσας τά σημεῖα ἐνώπιον αὐτοῦ, ἐν οἷς ἐπλάνησε τούς λαβόντας τό χάραγμα τοῦ ϑηρίου καί τούς προσκυνοῦντας τῇ εἰκόνι αὐτοῦ» (Ἀποκ. ιϑ´, 20) Δηλαδή οἱ προσκυνοῦντες τήν εἰκόνα καί ἔχοντες τό χάραγμα αὐτοί ϑά πλανηϑοῦν ἀπό ψευδοπροφῆτες.

Ὅτι θά ὑπάρχουν ψευδοπροφῆτες πού θά πλανήσουν πολλούς πρό τῆς Β΄ Παρουσίας τοῦ Κυρίου μας, τό ἔχει προφητεύσει ὁ Χριστός. Ὅμως στήν Ἀποκάλυψη γίνεται λόγος γιά συγκεκριμένο Ψευδοπροφήτη καί γιά τά ἔργα του, σπουδαιότερο τῶν ὁποίων εἶναι ἡ ἐπιβολή τοῦ χαράγματος. Συμβολικῶς παριστάνεται ὡς τό δεύτερο θηρίο, ὅπως εἴπαμε(13, 11-18) καί μέ τό ὄνομα Ψευδοπροφήτης στούς στίχους τῆς Ἀποκαλύψεως 16,13 · 19,20 · 20, 10.

Δεύτερο συμπέρασμα : Ὅπως ὑπῆρξαν πολλοί ἀντίχριστοι, ἀλλά θά ὑπάρξει καί ὁ τελευταῖος, ὁ καθ΄αὑτόν Ἀντίχριστος, τό ἴδιο συμβαίνει ἀντιστοίχως μέ τούς ψευδοπροφῆτες καί τόν Ψευδοπροφήτη.

γ) Ὅσον ἀφορᾷ στό χάραγμα, ὁ σεβασμιώτατος πρίν καταγράψει τή γνώμη του γι’ αὐτό, προβάλλει μια ἔνσταση: «Εἶναι τίμιο καί ὀρϑόδοξο νά γίνεται συνεχής λόγος γιά τό χάραγμα τοῦ ἀντιχρίστου καί νά μή γίνεται καϑόλου λόγος γιά τήν σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ;» . Δικαιολογημένη ἡ ἔνστασή του. Ὁ νοῦς μας, ἡ καρδιά μας πρέπει νά εἶναι στραμμένη πρός τόν Χριστό, στόν ἀγῶνα γιά τήν κάθαρση τῆς ψυχῆς μας, στόν ἀγῶνα κατά τῶν παθῶν καί στή μετάνοια. Αὐτἡ ἡ ἐν Χριστῷ ζωή εἶναι καί ἡ προϋπόθεση γιά νά δεχθεῖ ὁ ἄνθρωπος τή σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ τίς ἔσχατες ἡμέρες ἐνῷ ἀντιθέτως ἡ ἁμαρτωλή ζωή θά ὑποβοηθήσει τόν Ἀντίχριστο νά δώσει τό χάραγμά του. Ἀλλά δέν μποροῦμε νά ἀποκόψουμε τήν ἄσκηση τῶν ἀρετῶν ἀπό τήν Ὁμολογία, τήν ὁποία πάντοτε ζητεῖ μέ ἐπίταση ὁ Κύριος. Καί αὐτή ἡ Ὁμολογία στίς ἔσχατες Ἡμέρες, ὅπως φαίνεται ξεκάθαρα στήν Ἀποκάλυψη, εἶναι ἡ ἄρνηση τοῦ χαράγματος τοῦ θηρίου, ἑνός συγκεκριμένου χαράγματος στό χέρι ἤ στό μέτωπο. Αὐτό θά εἶναι καί ἡ ἔνδειξη προσκυνήσεώς του. Πουθενά καί ποτέ δέν θά σοῦ ποῦν τά ὄργανα τοῦ Ἀντιχρίστου «ἀρνήσου τόν Χριστό». Ἁπλῶς θά σοῦ ποῦν : «Πάρε ραντεβού καί μπές στήν τάδε σειρά ἀπόδοσης χαράγματος καί ἀπόλαυσε κανονικότητα!»

Μετά ἀπ΄αὐτά, τά γνωρίζει ὁ Σεβασμιώτατος, πρέπει νά κατανοήσει γιατί αὐτό τόν καιρό δίνεται ἔμφαση στό χάραγμα τοῦ Ἀντιχρίστου. Διότι βλέπουμε στίς μέρες μας «τά σημεῖα τῶν καιρῶν», παρατηροῦμε μια ἔντονη κινητικότητα δυνάμεων ἀδήλου προελεύσεως, οἱ ὁποῖες μέ πονηρία ἑτοιμάζουν τό ἔδαφος γιά τό χάραγμα. Ἀπό τήν ἄλλη ἡ πλειονότης τῶν κληρικῶν καί θεολόγων μέ πρωτοφανῆ ἐπιπολαιότητα χλευάζουν ὅσα γράφει ἡ Ἀποκάλυψις γιά τό χάραγμα ἤ τοῦ δίνουν ἀλληγορικό καί ἀφηρημένο νόημα.

Θά θέλαμε πάντως νά συμφωνήσουμε μέ τόν Σεβασμιώτατο στό αὐτονόητο γιά τούς πιστούς, ὅτι ἡ σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ «δίνεται ἐξωτερικά στό σῶμα, ἀλλά αὐτό εἰσέρχεται στήν ψυχή». Ἐπίσης ὅτι, ὅπως προαναφέραμε, «ὁ ἄγγελος μέ τή σφραγίδα τοῦ ζῶντος Θεοῦ θέλει νά σφραγίσει τούς δούλους τοῦ Θεοῦ, ὥστε νά μήν ταλαιπωρηθοῦν ἀπό τά ἐπερχόμενα δεινά»» καί ὅτι τό σφράγισμα τῶν πιστῶν ὑπό τοῦ Ἀρνίου εἶναι κυρίως καί πρό παντός ἐσωτερικό». Ποιος μπορεῖ νά διαφωνήσει μέ αὐτά;

Διαφωνοῦμε ὅμως στήν ἄποψή του ὅτι τό χάραγμα ἔχει μόνο πνευματικό περιεχόμενο, δηλ. φρονεῖ ὅτι ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἐκφράζεται συμβολικά. Γράφει μεταξύ ἄλλων :

Τό σφράγισμα τοῦ Ἀντιχρίστου δέν εἶναι κάτι τό ἐξωτερικό, ἐπιφανειακό καί σωματικό
τό σφράγισμα τοῦ ἀντιχρίστου δέν εἶναι ἁπλῶς σφράγισμα ἐξωτερικό μερικῶν μελῶν τοῦ ἀνϑρωπίνου σώματος, ἀλλά εἶναι ἡ τελεία ὑποδούλωσῃ τῶν ἀπατωμένων στόν ἀντίχριστο
τό χάραγμα στό μέτωπο καί στήν δεξιά χεῖρα δείχνει τήν ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνϑρώπου ἀπό τήν ἐφαρμογή τῶν ἀγαϑῶν ἔργων
ὁ σκοτασμός τοῦ νοῦ εἶναι χάραγμα τοῦ Θηρίου

Κατά τήν ἐκτίμησή μας ἡ ἑρμηνεία τοῦ χαράγματος ἀπό τόν Σεβασμιώτατο εἶναι ἐλλιπής, ἄν λάβουμε σοβαρά ὑπ΄ὄψιν μας τήν Ἀποκάλυψη. Βεβαίως ὁ σκοτασμός τοῦ νοῦ σχετίζεται μέ χάραγμα τοῦ θηρίου. Τό χάραγμα στό μέτωπο καί στό χέρι δείχνει τήν τελεία παράδοση τοῦ ἀνθρώπου σέ σατανικούς λογισμούς καί ἔργα, ἀλλά αὐτό καθ’αὑτό τό χάραγμα εἶναι καί ὁρατό τεκμήριο τῆς προσκυνήσεως τοῦ ἀντιχρίστου.

«Τό χάραγμα», ὅπως ὀρθῶς γράφει ὁ ἅγιος Ναυπάκτου παραπέμποντας στόν Ἀρέθα Καισαρείας «δίδεται στήν δεξιά χεῖρα ˝ἵνα τῶν ἀγαθῶν ἔργων ἐκκόψῃ τήν ἐνέργεια’’ τό δέ χάραγμα στό μέτωπο δίνεται ˝ἵνα τό τοῖς ὀφθαλμοῖς ἐπικείμενον μέρος προσληφθέν, σκοτασμόν ποιήσῃ τοῖς ἀπατωμένοις „»δηλ. «τό χάραγμα δίνεται στό δεξιό χέρι γιά νά τό ἀποκόψει ἀπό τήν ἐνέργεια τῶν ἀγαθῶν ἔργων» καί τό χάραγμα στό μέτωπο δίνεται «ὥστε τό μέρος πού βρίσκεται πάνω ἀπό τά μάτια( τό μέτωπο) νά αἰχμαλωτισθεῖ καί νά φέρει σκοτισμόν στούς πλανημένους». Τό χάραγμα δηλαδή μεταφέρει στόν σφραγισμένο σατανική ἐνέργεια πού ἐναντιώνεται καί ἀκυρώνει, μέ τή συγκατάθεση τοῦ ἀνθρώπου, τήν Χάρη τοῦ Χριστοῦ.

Ἑπομένως ἔργο τοῦ Ἀντιχρίστου, μέσῳ τοῦ ὑπασπιστοῦ του, τοῦ Ψευδοπροφήτου, εἶναι νά δοθεῖ χάραγμα στό χέρι ἤ στό μέτωπο τῶν ἀνθρώπων γιά νά τούς ἀποκόψει ἀπό τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν καί νά τούς ὑποτάξει τελειωτικά στήν ἁμαρτία καί στό διάβολο. Ὁ ἀντίχριστος θά ἐπιβάλει κάτι χειροπιαστό στούς ἀνθρώπους ὡς σύμβολο ὑπακοῆς ( ὅλο γιά ὑπακοή ἀκοῦμε-ὅλες οἱ ἄλλες ἀρετές ἔχουν ἐξαφανιστεῖ!) καί λατρείας τοῦ Δράκοντος. Αὐτό θά εἶναι τό χάραγμα. Αὐτό εἶναι εἴτε τό ὄνομά του, εἴτε ὁ ἀριθμός τοῦ ὀνόματός του. Ἀπό τή στιγμή πού θά λάβει κάποιος τό χάραγμα, τόν ἐγκαταλείπει ἡ χάρις τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος καί ὁ νοῦς του σκοτίζεται τελείως. Δέν μπορεῖ νά πράξει ἀγαθά ἔργα, νά ἀσκήσει τίς ἀρετές καί νἀ ἀκολουθήσει τό δρόμο τῆς εὐσεβείας. Προηγεῖται μιά ἁμαρτωλή ζωή, ὑπάρχει ἤδη ἕνας σκοτασμός τοῦ νοῦ πού ἀδυνατίζει τήν ἀγαθή προαίρεση.

Ἀκολουθεῖ τό χάραγμα καί ὁ ἄνθρωπος καταλήγει νά ἀποξενωθεῖ τελείως ἀπό τόν Θεό καί νά παραδοθεῖ δέσμιος στό Διάβολο, χωρίς δυνατότητα μετανοίας. Ἡ μετάνοια ἤδη θά ἔχει κηρυχθεῖ ἀπό τούς δύο προφῆτες(Ἀποκ. 11,3) καί θά εἶναι μακάριοι ὅσοι θά μετανοήσουν, ἀρνηθοῦν τό χάραγμα καί προτιμήσουν τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ ἀπό τή λατρεία τοῦ Ἀντιχρίστου καί τοῦ Σατανᾶ. Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα πουθενά δέν γίνεται λόγος στήν Ἀποκάλυψη καί στούς ὀρθοδόξους ἑρμηνευτές γιά μετάνοια.

Ἐπειδή ὁ Σεβασμιώτατος ἐπικαλεῖται τόν Ἀρέθα Καισαρείας, σχετικά μέ τό νόημα τοῦ χαράγματος, ἰδού τί λέγει ὁ παλαιός αὐτός ἑρμηνευτής : Καί τί τό χάραγμα, ἐπιφέρει, τό ὄνομα τοῦ θηρίου. Διττή δέ τούτου ἡ γνῶσις, ἤ διά παραφορᾶς αὐτοῦ τοῦ ὀνόματος ἤ διά ψήφου.

Μετάφραση : «Καί τί εἶναι τό χάραγμα, προσθέτει (ὁ Ἰωάννης ὁ Θεολόγος); Τό ὄνομα τοῦ θηρίου. Καί ἡ ἀναγνώρισή του (γίνεται) μέ δύο τρόπους : ἤ μέ ἀναφορά τοῦ ἰδίου τοῦ ὀνόματος ἤ μέ τόν ἀριθμό (ἀρίθμηση τῶν ψηφίων)».

Ἔτσι λοιπόν θά ἀναγνωρισθεῖ τό χάραγμα τοῦ Ἀντιχρίστου. Εἴτε μέ τό ἴδιο του τό ὄνομα εἴτε μέ τόν ἀριθμό τοῦ ὀνόματός του. Στ΄ἀλήθεια πῶς εἶναι δυνατόν τό χάραγμα νά εἶναι μόνο ἐσωτερικό, ἀφοῦ θά χαραχθεῖ στό δεξί χέρι ἤ στό μέτωπο τῶν ἀνθρώπων εἴτε τό ὄνομα εἴτε ὁ ἀριθμός του ;

Θά ἤθελα στό σημεῖο αὐτό νά γίνει σαφής ἡ σημασία τοῦ ἁπτοῦ χαράγματος. Βαπτιζόμεθα στό ἁγιασμένο νερό καί χριόμεθα μέ τό ἅγιο Μῦρο γιά νά λάβουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα, δηλ. χρησιμοποιοῦμε ὑλικά στοιχεῖα. Παρομοίως ὄχι μόνο χαράσσουμε τό σημεῖο τοῦ ζωοποιοῦ Σταυροῦ μέ τό χέρι μας, ἀλλά φέρουμε τόν Σταυρό στό στῆθος μας σέ ἔνδειξη πίστεως στόν Χριστό. Νά θυμηθοῦμε ὅτι ὁ νεομάρτυς Εὐγένιος Ροντιόνωφ ἐμαρτύρησε ἐπειδή ἀρνήθηκε νά ἀφαιρέσει ἀπό τό λαιμό του τόν Σταυρό πού φοροῦσε. Ἔτσι ἀκριβῶς καί μέ τή σφραγίδα τοῦ Ἀντιχρίστου, τό ὄνομα ἤ τόν ἀριθμό τοῦ ὀνόματός του δέχεται ὁ σφραγισμένος τήν ἀκάθαρτη δαιμονική ἐνέργεια καί ἀδυνατεῖ νά κάνει ἀκόμη καί τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, ὅπως ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σῦρος. Δέν θά ἦταν ἄστοχο νά παραθέσουμε ἐδῶ κάτι ἀπό τό Συναξάρι τοῦ ἁγίου ὁσιομάρτυρος Εὐθυμίου τοῦ Πελοποννησίου. Ὁ Ἅγιος, φέροντας τό κοσμικό ὄνομα Ἐλευθέριος (μεταφέρω τό Συναξάρι ) «ἠρνήθη φεῦ ! τόν Χριστόν καί ἐδέχθη τήν πλάνην τοῦ Μωάμεθ, καί μετά τρεῖς ἡμέρας περιετμήθη…Ἐξώμοσε μέν ὁ Ἐλευθέριος, ἀλλ΄ἡ χάρις ἀπ΄ αὐτόν παντελῶς δέν ἀνεχώρησεν. Ὅθεν εὑρισκόμενος εἰς τούς ἀφορήτους πόνους τῆς περιτομῆς, ἐνθυμεῖτο πάλιν τήν πάτριόν του θρησκείαν καί εὐσέβειαν, ἀναπολῶν εἰς τόν νοῦν τό ὄνομα τοῦ γλυκυτάτου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀναμιμνήσκετο τοῦ οὐρανίου πατρός ὁ ἄσωτος υἱός. Καί ἤθελε μέν νά ἐπικαλεσθῇ τήν θείαν αὐτοῦ βοήθειαν, ἀλλ΄ἐμποδίζετο καί δέν ἠδύνατο, διότι ἔλαβε τό χάραγμα τῆς σφραγίδος τοῦ νοητοῦ ἀντιχρίστου καί εἰς τήν δεξιάν του χεῖρα καί εἰς τό μέτωπον καί δέν ἠδύνατο οὔτε χεῖρας ὁσίας νά ἄρῃ εἰς τόν οὐρανόν, οὔτε τόν ἡγεμόνα νοῦν νά διευθύνῃ πρός τό τρισήλιον σέλας τῆς θεότητος. Ὅθεν καταφεύγει εἰς μόνα τά δάκρυα καί εὐθέως ὅτε ἤκουσε τόν ἀλέκτορα τῆς συνειδήσεως φωνοῦντα καί ἐλέγχοντα αὐτόν διά τό τόλμημα τῆς ἐξωμόσεως, ἐξῆλθε ἔξω μέ τόν νοῦν του, ἀπό τήν αὐλήν τῆς παρανόμου θρησκείας…καί ἔκλαυσε πικρῶς ὡς ἄλλος Πέτρος. Τοσαῦτα δέ ἦσαν ἐκεῖνα τά δάκρυα, ὥστε θαρρῶ εἰπεῖν, ὅτι τά ἐδέχθη ὁ φιλόψυχος Ἰησοῦς, καί ἀντεσήκωσε τήν προλαβοῦσαν ἄρνησιν τοῦ Ἐλευθερίου…» (Συναξαριστής Νεομαρτύρων, Β΄Ἔκδοσις, Ὀρθόδοξος Κυψέλη Θεσσαλονίκη 1989 σ. 358).

Ἡ ἄρνηση τοῦ Χριστοῦ ἀπό τόν Ἐλευθέριο μέ τό στόμα δέν ἦταν ὁλοκληρωμένη. Μέ τήν ἀκάθαρτη μουσουλμανική περιτομή τέθηκε μια δαιμονική σφραγίδα στό σῶμα καί τήν ψυχή τοῦ Ἐλευθερίου, τοῦ μετά ταῦτα μάρτυρος. Ἀδυνατοῦσε νά ὑψώσει τά χέρια στόν οὐρανό καί τό νοῦ του πρός τόν Τριαδικό Θεό. Μόνο μέ τά πικρά δάκρυα μπόρεσε νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τή δαιμονική ἄρνηση καί νά πλησιάσει τόν Χριστό.

Αὐτή ἡ ἁπτή σφραγίδα πού ἀπαιτοῦσε συμμετοχή τοῦ σώματος, μόλυνε καί νέκρωσε προσωρινά τό ἡγεμονικό τῆς ψυχῆς, τόν νοῦ τοῦ μάρτυρος, ἀλλά τοῦ δόθηκε εὐκαιρία μετανοίας, γιατί…δέν ἦταν τό τελικό, τό ἐσχατολογικό σφράγισμα τοῦ Ἀντιχρίστου, τό ὁποῖο κάνει τόν σφραγισμένο, τέλειο δοῦλο τοῦ Ἀντιχρίστου.

Τρίτο συμπέρασμα : Τά γραφέντα ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου δέν εἶναι ἀπολύτως ὀρθά. Ὅπως τό χρῖσμα ἔχει τήν ὑλική του ἔκφραση καί σφραγίζει τήν ψυχή, ἔτσι συμβαίνει καί μέ τό χάραγμα. Ἔχει τήν ἐξωτερική του ἔκφραση , ἀλλά ἐνεργεῖ ἐσωτερικά καί σφραγίζει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου μέ σατανική ἐνέργεια πού σκοτίζει τόν νοῦ καί τόν ἐμποδίζει ἀπό τά ἀγαθά ἔργα, τήν ἐν Χριστῷ ζωή. Ὁ σκοτασμός πρό τοῦ χαράγματος μπορεῖ νά θεραπευθεῖ διά τῆς μετανοίας. Ὁ σκοτασμός ὁ ὁποῖος ἕπεται τοῦ χαράγματος ὡς ἀποτέλεσμά του, ὁδηγεῖ στή λατρεία τοῦ Ἀντιχρίστου καί εἶναι τελικός, ἀνεπίστροφος καί ἀθεράπευτος.

δ) Ὁ ἅγιος Ναυπάκτου ἀποφεύγει νά μιλήσει γιά τό συγκεκριμένο χάραγμα διά τοῦ ἀριθμοῦ 666. Ὅμως πρέπει νά ἐξηγήσει στούς ἀναγνῶστες τοῦ κειμένου του τί σημαίνει τό χωρίο πού παραθέτει στό κείμενό του: καί ἵνα μή τις δύνηται ἀγοράσαι ἤ πωλῆσαι εἰ μὴ ὁ ἔχων τό χάραγμα, τό ὄνομα τοῦ θηρίου ἤ τόν ἀριθμόν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ…καί ὁ ἀριθμός αὐτοῦ χξϚ δηλ. «γιά νά μήν μπορεῖ κάποιος νά ἀγοράσει ἤ νά πουλήσει παρά μόνο αὐτός πού ἔχει τό χάραγμα, δηλ. τό ὄνομα τοῦ θηρίου ἤ τόν ἀριθμό τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ…καί ὁ ἀριθμός του εἶναι 666». Ἄν τό γεγονός τοῦ χαράγματος εἶναι ὄχι ἁπτή, χειροπιαστή πραγματικότητα, ἀλλά μόνο συμβολική καί πνευματική, τότε πῶς θά ἐπιτευχθεῖ ὁ ἐκβιασμός τοῦ Ἀντιχρίστου, ἡ ἀπαγόρευση τῆς συναλλαγῆς καί ἡ στέρηση τῶν ἀναγκαίων ἀπό τούς «ἀρνητές» τοῦ χαράγματος;

Σ΄αὐτό τό ἀδιέξοδο εὑρισκόμενοι οἱ σύγχρονοι ἑρμηνευτές παραβλέπουν αὐτή τή … «λεπτομέρεια» ἤ καταφεύγουν σέ περιφρόνηση τῆς ἑρμηνείας τῶν Πατέρων καί σέ εἰρωνεῖες ὅσων ἐπιμένουν σ΄αὐτήν. Τούς ἀρέσει νά ἐπικαλοῦνται «προτεσταντικούς κύκλους» πού μᾶς παραπλανοῦν, ἀλλά παραμένει τό κενό στήν ἑρμηνεία τοῦ συγκεκριμένου χωρίου (Ἀποκ. 13,18). Κι αὐτό καθιστᾶ τήν ἑρμηνεία πού κάνουν στήν Ἀποκάλυψη ἀναξιόπιστη στό σύνολό της.

Ἐν προκειμένῳ ἡ ἑρμηνεία τοῦ Ἀρέθα Καισαρείας σχετικά μέ τόν ἀριθμό 666 εἶναι καταλυτική καί μᾶς ἀφήνει ἄφωνους:

Καί τήν ψῆφον δέ τοῦ θηρίου, πανταχοῦ πλατῦναι ἐπετηδεύθη, ἔν ταῖς πράσεσι καί ὠναῖς, ἵν΄ ὁ μή τοῦτο ἐπιφερόμενος, ἐν ταῖς τῶν ἀναγκαίων ἐνδείαις τελευτήσῃ…Ἀριθμός δέ τοῦ ὀνόματος τῆς ψήφου, ἑξακόσια ἐξηκονταέξ.

Μετάφραση : «Καί ἔγινε ἀντικείμενο φροντίδας νά διαδοθεῖ παντοῦ ὁ ἀριθμός τοῦ θηρίου, καί στίς πωλήσεις καί στις ἀγορές γιά νά πεθάνει ἀπό ἔλλειψη τῶν ἀναγκαίων αὐτός πού δέν θά φέρει πάνω του αὐτόν (τόν ἀριθμό)….Ὁ δέ ἀριθμός τοῦ ὀνόματος τῆς ψήφου εἶναι 666».

Μήπως δέν θά μπορεῖ κάποιος νά πουλήσει ἤ νά ψωνίσει ἐπειδή θά ἔχει καλά ἔργα καί ἀγαθούς λογισμούς;; Ὄχι βέβαια, ἀλλά ἐπειδή δέν θά ἔχει στό χέρι ἤ στό μέτωπό του τό χάραγμα τοῦ θηρίου, τό ὄνομα ἤ τόν ἀριθμό τοῦ Ἀντιχρίστου.

Τέταρτο συμπέρασμα : Ὄχι θεωρητικά καί ἀφηρημένα ἀλλά, ὅπως γράφεται στήν Ἀποκάλυψη, ἁπτά καί συγκεκριμένα μέ τό ὄνομα τοῦ Θηρίου ἤ μέ τόν ἀριθμό 666 θά σφραγισθοῦν στό χέρι ἤ στό μέτωπο, ὅσοι ὑποκύψουν στόν Ἀντίχριστο.

θά ἤθελα νά τελειώσω τό κείμενο αὐτό μέ κάποιες ἐπισημάνσεις : Φρονῶ ὅτι ὀφείλουμε ὅλοι

α) νά διατηροῦμε σεβασμό καί πιστότητα στή διδασκαλία Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης

β) νά ἀκολουθοῦμε τούς ἁγίους Πατέρες, ὄχι μόνο στά ζητήματα πίστεως, ἀλλά καί Παραδόσεως καί ἑρμηνείας τῶν ἁγίων Γραφῶν, ὄχι ἐπιλεκτικῶς, ἀλλά συνολικῶς

γ) νά ἀποφεύγουμε τίς βέβηλες καινοφωνίες τῆς ψευδωνύμου γνώσεως, τήν προχειρότητα τῶν ἀφελῶν κηρυγμάτων πού καλλιεργοῦν τόν ἐφησυχασμό καί τό «βόλεμα» καί

δ) νά ἀποκτήσουμε μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ φρόνημα κραταιό αὐξάνοντας τό κατά δύναμιν τήν ἀγάπη μας πρός τόν Σωτῆρα μας Κύριο Ἰησοῦ Χριστό.

Σήμερα ἡ «βαριά μπότα» τῆς Νέας Τάξεως, ἡ βαριά ἀνάσα τῶν ὑπηρετῶν της γίνονται αἰσθητές στόν κάθε ἄνθρωπο. Ὅλοι νιώθουν μια «ἀκαταμάχητη» δύναμη νά τούς περιβάλει καί ὑποτάσσονται μέ ποικίλες δικαιολογίες (ὑγεία, εὐθύνη γιά τούς ἄλλους, ἐξυπηρέτηση, πάταξη τῆς γραφειοκρατίας καί τῆς φοροδιαφυγῆς) στά κελεύσματά της γιά νά ἐνταχθοῦν στή ζωή καί τή νοοτροπία τῆς Νέας Τάξεως καί τῆς Ν. Ἐποχῆς πού ἔχει ἐπιβληθεῖ σέ παγκόσμια κλίμακα.

Βλέποντας ἔτσι τούς ἀδελφούς μας προκύπτει τό ἐρώτημα: Τί ὀφείλουμε νά κάνουμε σέ σχέση μέ τούς ἄλλους, γνωστούς, πνευματικούς ἀδελφούς, μέ συγγενεῖς καί μέ τά παιδιά μας; Ὁ ἅγιος Κύριλλος ἐπίσκοπος Ἱεροσολύμων, μετά ἀπό ἐκτενῆ διδασκαλία σχετικά μέ τόν Ἀντίχριστο μᾶς συμβουλεύει μέ τά ἀκόλουθα :

Ἀσφάλιζε τοίνυν σεαυτὸν, ἄνθρωπε · ἔχεις τὰ σημεῖα τοῦ Ἀντιχρίστου · καὶ μὴ μόνον μνημόνευε τούτων, ἀλλά καὶ ἀφθόνως πᾶσι μεταδίδου. Εἰ τέκνον ἔχεις κατὰ σάρκα, τοῦτο ἤδη νουθέτει· καὶ εἰ διὰ κατηχήσεως ἐγέννησάς τινα, καί τοῦτον προασφαλίζου, ἵνα μὴ τὸν ψευδῆ δέξηται ὡς ἀληθῆ ( Κατήχησις φωτιζομένων, Ὁμ. ιε΄).

Μετάφραση : «Ἀσφάλιζε, λοιπόν, ἄνθρωπε, τόν ἑαυτό σου. Γνωρίζεις τά σημεῖα τοῦ Ἀντιχρίστου. Καί ὄχι μόνο νά τά φέρεις διαρκῶς στή μνήμη σου, ἀλλά καί νά τά μεταδίδεις ἄφθονα σέ ὅλους. Ἄν ἔχεις δικό σου παιδί, ἄρχισε νά τό νουθετεῖς. Καί ἄν ἀναγέννησες κάποιον πνευματικά, καί αὐτόν προστάτευσέ τον γιά νά μή δεχθεῖ τόν ψεύτη (ψευδόχριστο) σάν ἀληθινόν (Χριστό)».

Χρειάζεται λοιπόν ἀπ΄ὅλους μας ἐγρήγορση, ἡ «καλή ἀνησυχία» πού μᾶς ζητεῖ ὁ ἅγιος Παΐσιος. Ὄχι πανικός, ὄχι σύγχυση, ἡ ὁποία εἶναι ὄχημα τοῦ διαβόλου, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σῦρος. Παρακολουθοῦμε μέ ἠρεμία καί πίστη ὅσα συμβαίνουν, χαλιναγωγοῦμε διά τῆς εὐχῆς «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ…» τήν ἄρρωστη φαντασία, πού εἶναι ἐχθρός τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Δέν προβαίνουμε σέ βιαστικές ἐνέργειες πού θά βλάψουν τή ζωή μας. Συνεχίζουμε, ὅσο μποροῦμε, κανονικά τή ζωή μας, ἀλλά εἶναι ἀπαραίτητο νά δοθοῦμε στήν προσευχή. Λέει ὁ Κύριός μας : «ἀγρυπνεῖτε ἐν παντί καιρῷ δεόμενοι ἵνα καταξιωθῆτε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τά μέλλοντα γίνεσθαι καί σταθῆναι ἔμπροσθεν τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου» (Λουκ. 21,36). Εἶναι σ΄αὐτή τή συγκυρία καλή ἡ καθιερωμένη ἀπό πολλούς ἁλυσίδα προσευχῆς. Οἱ ἅγιοί μας καί οἱ καλοί ποιμένες μας θά μᾶς ὁδηγήσουν, ὅταν ἔλθει ὁ καιρός, στόν ὀρθό δρόμο, ὅσο ἐπώδυνος κι ἄν εἶναι. Μένουμε ἑνωμένοι μεταξύ μας ἐν τῇ ἁγίᾳ μας Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ. Καί πάντοτε θυμόμαστε τόν πύρινο λόγο τοῦ Ἠγαπημένου Μαθητοῦ, τοῦ συγγραφέως τῆς Ἱερᾶς Ἀποκαλύψεως :

Κράτει ὅ ἔχεις,
ἵνα μηδεὶς
λάβῃ τόν στέφανόν σου.
(Ἀποκ. 3,11)

^[1] Σχεδόν ὅσα ἀκολουθοῦν εἶναι οὐσιαστικῶς παρμένα ἀπό τό καταπληκτικό βιβλίο πού ἐξέδωσε ἡ Ἱ. Μονή Μεγάλου Μετεώρου τό 1997 μέ τίτλο ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΓΜΑΤΟΣ

^[2] P.G. 10, 928 CD

(ἅγιος Ἀνδρέας Καισαρείας, Ἀρέθας Καισαρείας, Ὅσιος Παΐσιος ἀπό τήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας)