«Ἀνταύγειες ἀπό τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο»

Ἀρχιμ. Μεθόδιος Κρητικός

Ἀπόσπασμα τῆς ὁμιλίας ἀπό τόν πανοσιολογιώτατο Ἀρχιμ. Μεθόδιο Κρητικό στίς 27 Ἰαν 2019 στό Δημαρχεῖο Ἀμαρουσίου ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ τῆς 8^ης Ἐπετείου τῆς ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ.

Ὁ ποιμενικός αὐλός τῆς θεολογίας σου, τάς τῶν ρητόρων ἐνίκησαν σάλπιγγας· ὡς γάρ τά βάθη τοῦ Πνεύματος ἐκζητήσαντι, καί τά κάλλη τοῦ φθέγματος προσετέθη σοι. Ἀλλά πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, πάτερ Γρηγόριε, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

«...Τρία βασικά χαρακτηριστικά τοῦ ἁγίου: Βαθύνοια, χάρη, αἴγλη.

Ἀπό τούς πέντε θεολογικούς του λόγους καταδεικνύεται ἀπό τήν Ἐκκλησία ὡς θεολόγος. Διακρίνεται ἔντονο στόν λόγο του τό ποιητικό στοιχεῖο. Εἶναι ὁ λογοτεχνικότερος τῶν ἁγίων Πατέρων. Ἐνδεικτικά, λόγοι δικοί του εἶναι : ¨Χριστός γεννᾶται δοξάσατε¨ ( Θεοφάνεια)· ἐκμεταλλεύεται τήν πρόταση ὁ ἅγ. Ἰω. Δαμασκηνός καί φτιάχνει τόν σχετικό ὑμνολογικό του κανόνα. ¨Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν λαοί¨...

Βασικό του θέμα εἶναι πῶς μποροῦμε νά γνωρίσουμε τόν Θεό. Ἐπισημαίνει τίς διαμάχες τῶν αὐτοσχεδίων ἀνοητολόγων θεολόγων.

Διδάσκει: Οὐ παντός τό περί Θεοῦ φιλοσοφεῖν. Αὐτό τό κατορθώνουν οἱ δοκιμασμένοι. Ὅσο μᾶς ἐπιτρέπεται γιά θεολογικά θέματα καί ὅσο μπορεῖ νά ἀντέξει τό ἀκροατήριο. Σκοπός τοῦ Γρηγορίου εἶναι νά διασχίσει τό παραπέτασμα τοῦ κόσμου τούτου καί νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό. (Θεοπτία). Ἡ θεοπτία προϋποθέτει κάθαρση. Θές νά γίνεις θεολόγος; ἀπόκτησε τήν καθαρότητα. Τήρα τίς ἐντολές. Βάδιζε τά θεῖα διδάγματα.(προστάγματα).... Θεοπτία εἶναι ἡ βάση τῆς θεολογίας. Ὅ,τι ὅμως προσφέρεται μέσῳ ἐμπειρίας νά εἶναι σέ σχέση μέ τήν ἤδη ἐκπεφρασμένη ἐκκλησιαστική διδασκαλία.

Θεολογῶ σημαίνει ζῶ ἀσκητικά. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος εἶναι ἄριστος θεολόγος,  διασαφηνίζει ἤδη γνωστές ἀρχές τῆς θεολογίας.

         - Ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἅγιος διατυπώνει τό μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Τρέμει ὅταν προφέρει τά τρία ὀνόματα: Πατήρ Υἱός καί Ἅγιο Πνεῦμα. Ἔχει τήν καλύτερη διατύπωση τριαδολογίας: Ἕνα φῶς καί τρία φῶτα πού ἀστράφτουν σέ μία φωτοχυσία. Διακρίνονται κατά τήν προέλευση.

• Εἶσαι χωρισμένος τοῦ Θεοῦ ἄν δέν ὁμολογεῖς τήν Παναγία Θεοτόκο.
• Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ζῶον θεούμενον. Μέγας μέσα στή μικρότητά του. Ἀόρατος καί ὁρατός, προσωρινός καί ἀθάνατος, ἐπίγειος καί οὐράνιος.
• Ὑπάρχουν δύο Διαθῆκες· ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀπεκάλυψε τόν Πατέρα. Ὁ Κύριος ἀσαφῶς εἶναι κεκρυμμένος.
• Κίνδυνος: Νοῦς καθαρός πού συλλαμβάνει τά πάντα, κινδυνεύει νά πέσει στόν ὀρθολογισμό.
• Ὁ Χριστός εἶναι τέλειος ἄνθρωπος, ἐκτός τῆςἁμαρτίας. Ἄρα δυνατή ἡ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Τάς τῆς φύσεως ἡμῶν γονάς ἠλευθέρωσας. Ἄρα δέν ὑπάρχει γονιδιακή ὑποδούλωση. Μᾶς ἐλευθερώνει ὁ Χριστός ἀπό αὐτά.
• Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ νέος Θεολόγος καί ὁ ἅγιος Πορφύριος ἔλεγαν ταπεινά ¨ ὅ,τι ἔλαβα τό ἔλαβα ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα¨.
• Ὁ ἅγιος Γρηγόριος δέν διορθώνει, ἀλλά συμπληρώνει τήν θεολογία. Εἶναι ἐνιαῖο τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ....»