Ἡ ψυχολογική ἀξιολόγηση τῶν κληρικῶν

Τοῦ ἀρχιμ. Σαράντη Σαράντου,
ἐφημερίου Ἱ.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου.

Τετρακόσια χρόνια τουρκικῆς σκλαβιᾶς δέν μᾶς ἐξαφάνισαν ἀπό προσώπου γῆς.  Οἱ σιδηρόφρακτες δυνάμεις τοῦ Ἄξονα τό 1940 δέν κατάφεραν νά συντρίψουν τό ἔκπαλαι αἱματοβαμμένο ἔθνος μας.  Πολύ πιό παλιά οἱ ὀγκωδέστατες Περσικές δυνάμεις δέν ἔλυωσαν τούς ὀλιγοστούς ἀτσαλόψυχους ἀρχαίους προγόνους μας.  Πάντοτε, ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι καί τούς δύο ὁριακούς  σταθμούς Τουρκοκρατίας καί γερμανικῆς κατοχῆς, ἑνωμένοι, ἄρχοντες καί λαός μαζί, δώσαμε τίς μάχες μας καί νικήσαμε, μή προσφέροντας σέ κανένα γῆν καί ὕδωρ.

Τώρα βρεθήκαμε ξαφνικά μέ συνοπτικότατες διαδικασίες κατακτημένοι, πουλημένοι ἀπό τούς ντόπιους καί ξένους τυράννους. 

Τώρα βρίσκουν τήν εὐκαιρία ὑπό τήν προστασία τῶν τυράννων μας, νά δραστηριοποιοῦνται οἱ ἐχθροί τοῦ ὑπερτρισχιλιετοῦς πολιτισμοῦ μας καί τῆς ἑλληνορθοδόξου θεανθρωπίνης παραδόσεώς μας.  Αὐτή ἡ ἁγία παράδοση μέ λεπτότατη ἐν Χριστῷ διακριτικότητα μόρφωνε καί ἐξακολουθεῖ νά ἐκπαιδεύει καί νά μορφώνει χρηστούς καί δημιουργικούς πολῖτες, ἀγωνιστές σέ ὅλα τά ἐπίπεδα ζωῆς καί ἔντιμα ἐν Χριστῷ μέλη ἑτοιμαζόμενα γιά τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Μέσα στό ζοφερότατο τοπίο τῆς κατασκευασμένης κρίσεως καί δεινῆς κατοχῆς, στέκεται ἀπόρθητη, ὄρθια ἡ ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας μέ τούς ἁγίους Ἱεράρχες, μέ τά ἱερά Μοναστήρια, τούς ἁγίους ἡγουμένους καί μοναχούς, τίς ἅγιες μοναχές καί τίς ἅγιες γερόντισσές τους, μέ τούς μαχίμους πρεσβυτέρους, τούς ἐνορίτες μας καί τίς οἰκογενειές τους, μέ ὅλες τίς γνωστές φιλόθεες καί φιλάνθρωπες διακονίες. 

Δυστυχῶς ἡ παμβέβηλη Νέα Ἐποχή πού ἔχει δημιουργήσει τήν ἀπίστευτη διεθνῶς κατάσταση στή χώρα μας πολυβολεῖ καί ἔξωθεν καί ἐκ τῶν ἔνδον, ἐνδοεκκλησιαστικῶς, τήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος.  Σταδιακή μείωση τῶν ἱερέων, (δέκα ἱερεῖς συνταξιοδοτοῦνται, ἕνας διορίζεται), μόνιμη ἀπειλή πλήρους περικοπῆς τοῦ μισθοῦ τῶν ἱερέων, ἀβάσταχτοι φόροι γιά τά οἰκοδομήματα ἱερῶν ναῶν καί ἱερῶν μονῶν, φραγή στίς δωρεές πρός τούς ἱερούς ναούς καί τά φιλόπτωχα ταμεῖα, κατάργηση τῆς πανσέπτου Κυριακῆς ἀργίας, πρωτοφανής πολυδιαφήμιση τοῦ μολύσματος τοῦ σοδομισμοῦ (ὁμοφυλοφιλίας) καί τῶν συμφώνων βλασφήμου συμβιώσεως ἑτεροφύλων καί ὁμοφυλοφίλων καί ἀπηνής πόλεμος ὅλων τῶν πολιτῶν.

Ἀκόμη πιό λυπηρή εἶναι ἡ μεθοδευμένη καί γενικευμένη ἐπίθεση γνωστῆς παρατάξεως ψυχιάτρων, ψυχολόγων καί ψυχοθεραπευτῶν κατά τῆς μακρᾶς καί δοκιμασμένης ὀρθοδόξου ποιμαντικῆς καί θεόπνευστης ὀρθοδόξου πάμπλουτης λατρείας μας. 

Ἀμέσως παραθέτουμε τήν ἀποκρυσταλλωμένη ἐμπειρία τοῦ ἀειμνήστου καθηγητοῦ τῆς ποιμαντικῆς Ψυχολογίας Ἰ. Κορναράκη, ὁ ὁποῖος ἐπιβεβαιώνει τή συνειδητή ἤ ἀσυνείδητη ἤ καί σκόπιμη ἐπίθεση τῶν ψυχοθεραπευτῶν κατά τῆς θεόπνευστης ποιμαντικῆς καί λατρείας πού ὑπηρετοῦν οἱ ὀρθόδοξοι ἐφημέριοι πνευματικοί καί λειτουργοί. 

Γράφει χαρακτηριστικά ὁ ὥς ἄνω καθηγητής Ἰ. Κορναράκης δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα θεολογούντων ψυχοθεραπευτῶν καί ἐπίσης παραθέτει ἄλλα ἕξι παραδείγματα ψυχοθεραπευτῶν θιασωτῶν τῆς ὑποτιθέμενης συνάντησης ὀρθόδοξης θεολογίας καί μετανεωτερικότητας, γιά νά φανεῖ ἡ ἀδυναμία συνεργασίας καί συγκαρποφορίας τους.

«1. Κληρικὸς ψυχίατρος πρότεινε – ὡς θέμα πρὸς συζήτηση ἀπὸ ὁμάδα ψυχιάτρων, ψυχολόγων καὶ θεολόγων – προσωπικό του πρόβλημα, τὸ ὁποῖο συνειδητοποίησε κατὰ τὴν συμβουλευτική του συζήτηση μὲ τοὺς γονεῖς ἑνὸς ἀλλόθρησκου παιδιοῦ, τὴν θεραπευτικὴ φροντίδα τοῦ ὁποίου εἶχε ὁ ἴδιος ἀναλάβει: ἐνῶ ἤθελε νὰ μιλήσει στοὺς γονεῖς αὐτούς, ὡς κληρικός, γιὰ τὴν θρησκευτικὴ πλευρὰ τῆς συγκεκριμένης περιπτώσεως, κάποια ἐσωτερικὴ ἀναστολὴ τὸν ἐμπόδισε νὰ ἀρθρώσει τὸν λόγο ποὺ ἐπιθυμοῦσε. Τὴν ἑπόμενη Κυριακή, ὡστόσο, στὸ κήρυγμά του, μίλησε ἐλεύθερα ἐπὶ τοῦ θρησκευτικοῦ αὐτοῦ θέματος.

Ἐξετάζοντας τὸ ζήτημα, ἡ ὁμάδα κατέληξε στὸ συμπέρσμα ὅτι, ἐν προκειμένῳ, ὁ ἐν λόγῳ κληρικὸς ψυχίατρος ἐνήργησε μὲ δύο ταυτότητες, ἡ μία ἐκ τῶν ὁποίων – ἡ ψυχιατρικὴ ταυτότητα – ἀπώθησε τὴν ἄλλη – τὴν ἱερατικὴ ταυτότητα –, ἡ ὁποία θὰ μείωνε πιθανῶς, στὰ μάτια τῶν γονέων, τὸ κῦρος τῆς ἰατρικῆς του εἰκόνας. (Σημειωτέον ὅτι, σὲ μιὰ τέτοια ἀπώθηση, δὲν ἀπουσιάζει μιὰ νύξη ἐσωτερικῆς ἐνοχῆς γιὰ τὴν ἀπώθηση τῆς ἱερατικῆς του συνειδήσεως).

2. Ἀντίθετο περισταστικὸ ἐντοπίσθηκε σὲ αἴθουσα ἀναμονῆς ψυχιατρικοῦ ἰατρείου: ὁ ψυχίατρος (λαϊκὸς μὲ θεολογικὸ πτυχίο) ὑποχρέωνε τοὺς ἀναμένοντας ἀσθενεῖς νὰ κρατοῦν κομποσχοίνι μέχρις ὅτου νὰ ἔλθει ἡ σειρά τους νὰ ἐξετασθοῦν. Ὁ παθὼν ποὺ ἔδωσε τὴν πληροφορία, ἐκράτησε τὸ κομποσχοίνι ἐπὶ δύο ὧρες!!!

Εἶναι προφανὲς ὅτι, ὁ ἐν λόγῳ ψυχίατρος – μὲ ἔντονη θρησκευτικὴ συνείδηση (καὶ ἱεραποστολικὴ δράση) – συνεπαρμένος ἀπὸ τὴν θρησκευτική του αὐτοσυνειδησία, ἀπώθησε τὴν ψυχιατρική του ταυτότητα.

Τὰ δύο αὐτὰ παραδείγματα δείχνουν τὸ πόσο προβληματικός, ἢ ἐπικίνδυνος, μπορεῖ νὰ ἀποδεικνύεται, γιὰ τὴν ὀρθόδοξη θεολογία, ὁ ὅρος ἢ ὁ τίτλος ὀρθόδοξος ψυχοθεραπευτής, σὲ κάποιες περιπτώσεις πρακτικῆς θεραπευτικῆς.

Α΄.  Λαϊκός ὀρθόδοξος ψυχοθεραπευτής δημοσιεύει στό περιοδικό τῆς ἐκκλησίας «Ἐφημέριος» ἄρθρο μέ τίτλο «Ἡ ψυχανάλυση τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας εὐχαριστίας».

Θεολογικῶς, αὐτὸ σημαίνει ψυχανάλυση τοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ἧς στιγμῆς στὸ Μυστήριο αὐτὸ εἶναι ζῶν ὁ Χριστός!!!

Β. Λαϊκός, ἐπίσης, ὀρθόδοξος ψυχίατρος δημοσιεύει, σὲ περιοδικὸ Μητροπόλεως, ἄρθρο μὲ τίτλο: «Ἡ Εὐλογία τῆς Παγκοσμιοποίησης». Τὸ ἐν λόγῳ κείμενο ἔχει σαφῶς θριαμβικὸ χαρακτῆρα καὶ δείχνει τὴν εὐφροσύνη τοῦ συντάκτη του, ὁ ὁποῖος χαίρεται γιατὶ θὰ ἔλθει ἡ Παγκοσμιοποίηση ὡς λαίλαπα καὶ θὰ καύσει ὅλες τὶς παραδόσεις (καί, φυσικά, τὴν χριστιανικὴ παράδοση), γιὰ νὰ προέλθει, τελικῶς, «κάτι νέον»!!!

Γ. Κληρικὸς ψυχοθεραπευτὴς – ἑταῖρος σὲ ἡμερίδα μὲ θέμα «Ποιμαντικὴ Ψυχολογία καὶ Ἐξομολογητική» – ὅταν καλεῖται σὲ κάποια στιγμή, νὰ ἐκφράσει τὴν θέση του ὡς ἐξομολόγος, διαρρηγνύει τὰ ράσα του ὅτι δὲν εἶναι ἐξομολόγος, ἀλλὰ ψυχοθεραπευτής!!!

Δ. Κληρικὸς ψυχίατρος εἶχε ἐγκαταστήσει στὸν ἐνοριακὸ Ναό, στὸν ὁποῖο ὑπηρετοῦσε, ψυχιατρικὸ ἰατρεῖο. Ὅταν μιὰ κυρία ἀπὸ τὴν Σερβία τηλεφώνησε γιὰ νὰ πάει νὰ ἐξομολογηθεῖ, στὸ τηλέφωνο βγῆκε ἡ ψυχιατρικὴ βοηθός του, ἡ ὁποία εἶπε στὴν κυρία ὅτι, γιὰ νὰ ἐξομολογηθεῖ, θὰ πρέπει πρῶτα νὰ περάσει ἀπὸ ἰατρικὴ ἐξέταση – πού, τότε στοίχιζε 20.000 δραχμὲς – καὶ μετὰ νὰ ἐξομολογηθεῖ.

Ε. Ὁ ἴδιος κληρικὸς ψυχίατρος, μέτοχος σὲ τηλεοπτικὴ συζήτηση γιὰ τὸν διάβολο, δὲν ἄνοιξε τὸ στόμα του νὰ μιλήσει καὶ νὰ εἰπεῖ τὴν θέση τῆς Ἐκκλησίας πάνω στὸ θέμα αὐτό. Ἦταν μὲν παρών, ἀλλὰ ἐκκλησιαστικῶς ἀπών. Σχολιάστηκε δυσμενῶς ἀπὸ πολλοὺς τηλεθεατές!

ΣΤ. Ὁ ὑποφαινόμενος ἐγγυήθηκα σὲ φιλικὸ ζευγάρι τὸ χριστιανικὸ ἦθος λαϊκοῦ ψυχιάτρου, ἐραστῆ τῶν μοναστηριῶν, προκειμένου αὐτὸς νὰ ἀναλάβει τὴν ψυχοθεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῆς θυγατέρας τους. Ὕστερα ἀπὸ κάποιο χρονικὸ διάστημα, πληροφορήθηκα ὅτι, ὁ ἐν λόγῳ ψυχίατρος προέτρεψε τὴν θυγατέρα τους νὰ δοκιμάσει μιὰ παθολογικὴ ἐκτόνωση μὲ ἐλεύθερες σχέσεις, προτροπὴ ποὺ τὴν ταλαιπώρησε καὶ ποὺ ἐνέπλεξε ὁλόκληρη τὴν οἰκογένεια σὲ μακροχρόνια προβλήματα.

Καὶ μόνον αὐτὰ τὰ περιστατικὰ εἶναι ἐνδεικτικὰ τῶν «καρπῶν» ποὺ μπορεῖ νὰ προκύψουν ἀπὸ ὀρθόδοξους ψυχοθεραπευτές, οἱ ὁποῖοι εἶναι φορεῖς ἑνὸς διπλοῦ τίτλου, τὸ ἀξιολογικὸ βάρος τοῦ ὁποίου πέφτει κυρίως στὴν πρώτη ταυτότητα. Ἀσυνεπεῖς καὶ ἀδιάφοροι γιὰ τὴν χριστιανική τους ταυτότητα, εὐτελίζουν μαζὶ καὶ τὸ ἐπαγγελματικό τους ἦθος.

Τὸ πρόβλημα, δηλαδή, ποὺ προκαλεῖ ἡ συνύπαρξη δύο ταυτοτήτων σὲ ἕνα ἄτομο εἶναι φανερὸ καὶ αὐτονόητο! Διότι, κάθε ταυτότητα ἔχει τὶς δικές της ἀξιώσεις λειτουργίας, καὶ συνεπαίρνει μὲ τὴν δική της ψυχοδυναμική, ὁλόκληρο τὸν φορέα, ποὺ τὴν ἐνστερνίζεται. Μοιάζει μὲ μιὰ ψυχή, στὴν ὁποίαν, ὅμως, συνυπάρχουν δύο ταυτότητες, δηλαδή, δύο ψυχές. Ἐδῶ βγαίνει ἀληθινὸς ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος, ὅταν ἐπισημαίνει: «Ἀνὴρ δίψυχος, ἀκατάστατος ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ».

Ἡ μεγαλύτερη, ὅμως, σύγχυση καὶ διαταραχὴ τῆς προσωπικότητας παρατηρεῖται στὴν περίπτωση τοῦ ὀρθόδοξου ψυχοθεραπευτῆ, ὁ ὁποῖος ἔχει περιπτυχθεῖ τρυφερὰ τὴν μετανεωτερικότητα. Καὶ τοῦτο διότι, ἀπὸ δεκαετίας καὶ πλέον, ἡ μετανεωτερικότητα μάχεται τὴν ὀρθοδοξία τῆς χριστιανικῆς μας παραδόσεως, εἰδικώτερα δὲ τὴν πατερικὴ θεολογία.

Ἐν προκειμένῳ, ὑπενθυμίζουμε ὅτι, ἤδη τὸ 2003, ἡ μετανεωτερικότητα εἰσέβαλε στὸν χῶρο τῆς θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας, μὲ κείμενο στὸ περιοδικὸ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, μὲ τίτλο «Τὸ Θεολογικὸ Ὑπόβαθρο τῆς Λειτουργικῆς Ἀναγέννησης». Στὸ κείμενο αὐτό, ἡ μετανεωτερικότητα ἀξίωνε διαρκῆ ἐπαναπροσδιορισμὸ τῆς ταυτότητας τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας, μὲ κριτήριο τὶς ἐξελίξεις τῶν κοινωνικῶν ἐπιστημῶν καὶ τῆς τεχνολογίας!!! Ἂν ἡ ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸ Μυστήριον εἶναι ὁ ζῶν Χριστός, ἀξίωναν – λίγο πολὺ– τὸν διαρκῆ ἐπαναπροσδιορισμὸ τοῦ Χριστοῦ! Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, εἶχε καταγγελθεῖ ἐπισήμως στὴν Διαρκῆ Ἱερὰ Σύνοδο, ὡς διανοίγουσα δρόμο «ἐντὸς τοῦ χώρου τῆς Ἁγιωτάτης ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, στὴν σαρωτικὴ τῶν ἀξιῶν λαίλαπα τῆς Νέας Ἐποχῆς, τῆς Νέας Τάξεως Πραγμάτων στὴν ζωὴ τοῦ κόσμου!».

Κατὰ συνέπεια, ὅταν θεοποιεῖ τὴν μετανεωτερικότητα, ὁ μετανεωτερικὸς ὀρθόδοξος ψυχοθεραπευτὴς ἀντιφάσκει ἔναντι τοῦ ἴδιου τοῦ ἑαυτοῦ, διότι ἀντιφάσκει ἔναντι τῆς ὀρθόδοξης ταυτότητάς του. Πρόκειται ἐδῶ γιὰ ἕνα εἶδος ἐνδοψυχικῆς συγκρούσεως καὶ ἀντιφάσεως, ποὺ ἐγγίζει τὰ ὅρια μιᾶς σχιζοφρένειας!!!

Ὀρθόδοξος, ἐναντίον τοῦ ὀρθόδοξου(;) ἑαυτοῦ του!

Μὲ τὴν εὐλογία τῆς μετανεωτερικότητας, ὁ ὀρθόδοξος ψυχοθεραπευτὴς ἀρνεῖται τὸ ἁγιοπνευματικὸ κῦρος τῆς θρησκευτικῆς του ταυτότητας. Καὶ μὲ τὶς θεωρίες καὶ τὶς θέσεις του, ἐπιδιώκει τὴν κατασκευὴ μιᾶς «ὀρθόδοξης θεολογίας», ἡ ὁποία καταντᾶ φάντασμα τῆς ὑπολανθάνουσας, στὸν ἀσυνείδητο ψυχισμό του, ἀνορθοδοξίας!!!».

Διαπιστωμένα πιά ἡ Νέα Ἐποχή μέσα στίς προτεραιότητές της ἔχει τήν ψυχολογοποίηση τοῦ ποιμαντικοῦ λειτουργήματος σέ ὅλες τίς φάσεις του καί ἀκόμα χειρότερο τήν ψυχολογοποίηση τῆς θεόπνευστης λατρείας μας ἀκόμα δέ καί τῆς θείας Λειτουργίας.

Μιά πρώτη προσπάθεια ἐμπλοκῆς τῆς ψυχολογίας στό ποιμαντικό ἔργο ἔγινε ἀπό τόν προηγούμενο ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστόδουλο.  Ἐμφορούμενος ἀπό ἐκσυγχρονιστικές, οὐμανιστικές ἀντιλήψεις, εἶχε δώσει ὁδηγίες ἤ διαταγές στόν αἰδεσιμολογιώτατο πρωτοπρεσβύτερο π. Ἀδαμάντιο Αὐγουστίδη, ψυχίατρο καί νῦν καθηγητή τῆς Ποιμαντικῆς Ψυχολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, νά διοργανώσει δεκάμηνο σεμινάριο γιά νά ἐκπαιδευτοῦν οἱ πνευματικοί - ἐξομολόγοι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπό ψυχιάτρους καθηγητές τοῦ Πανεπιστημίου.  Ἤθελε μέ ἄλλα λόγια νά μᾶς ἐκσυγχρονίσει καί καί νά μᾶς ἐμπλέξει στόν ἀθεϊστικό ψυχαναλυτικό ὁλοκληρωτισμό, ἀποκόπτοντας de facto τούς ὀρθοδόξους πνευματικούς ἀπό τόν ἀείζωο καί ἀείρροο  ποταμό τῆς μακρᾶς ἁγιοπατερικῆς δοκιμασμένης ὀρθοδόξου παραδόσεως.  Ἔχει ὅμως καμιά σχέση ἡ μέθοδος, ὁ στόχος καί ἡ διδαχή τῶν ψυχοθεραπευτῶν μέ τήν ὀρθόδοξη ἐξομολόγηση; 

Ὡς μάχιμοι ἐφημέριοι καί ἐξομολόγοι ἀντιδράσαμε.  Μετά τοῦ προσήκοντος ἐκκλησιαστικοῦ σεβασμοῦ καταθέσαμε τίς ἀπόψεις μας.  Τό φροντιστήριο πού προοριζόταν γιά ἱερεῖς πνευματικούς, ὅπως προσωπικά καί συναδελφικά μέ εἶχε διαβεβαιώσει ὁ π. Ἀδαμάντιος, συρρικνώθηκε σέ σεμινάριο λαϊκῶν στελεχῶν πολύ μικροτέρου χρόνου ἀπό τόν ἀρχικά προγραμματισθέντα.

Τότε ὡς οἱ τελευταῖοι, ἐλάχιστοι καί πιό ἀνάξιοι τῶν πρεσβυτέρων εἴχαμε πεῖ καί στόν Μακαριώτατο Χριστόδουλο καί τόν π. Ἀδαμάντιο, ὅτι τό φροντιστήριο αὐτό θά ρίξει τά θεμέλια γιά νά ὑψωθεῖ ὁ οὐρανοξύστης τοῦ ψυχαναλυτικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ μέσα στόν εὐαίσθητο, κτιστό, ἀλλά καί ἄκτιστο χῶρο τοῦ Μυστηρίου τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως καί τῶν λοιπῶν ἱερῶν Μυστηρίων, ἐφόσον σιωπηρή ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά τήν εἴσοδο καί διακονία τῆς Ἱερωσύνης θά ἀποτελεῖ τό πιστοποιητικό ψυχιάτρου, ὅπως προτείνεται ἀπό ἕτερο πρωτοπρεσβύτερο ψυχίατρο π. Βασίλειο Θερμό.  Στό βιβλίο του «Ἡ ἱερωσύνη ὡς ψυχολογικό γεγονός» ἐπιμένει ὅτι ὁρισμένοι ἱερεῖς θά πρέπει νά περνοῦν ἀπό ψυχοθεραπευτικά τέστ ὅπως δυστυχῶς καί ἀντιεκκλησιαστικῶς γίνεται σέ ὀρθόδοξες ἐκκλησίες τῆς ἀλλοδαπῆς. Ἰσχυρίζεται ὅτι ὁ ὑποψήφιος καί ἐν συνεχεία ὁ μάχιμος ἐφημέριος πρέπει νά ἔχει ἐγκριθεῖ καί νά ἐγκρίνεται θεσμικά ἀπό τούς ψυχολόγους καί τούς ψυχιάτρους.  Ἡ ἐν Χριστῷ πατρότητά του πρέπει νά ρυθμίζεται ἀπό τά σεμινάρια, στά ὁποῖα ὁ ἴδιος  ὁ κληρικός θά ἀποδέχεται τό κόψιμο καί ράψιμο τῶν ψυχοθεραπευτῶν στή ζωή του ἐν γένει καί στήν ποιμαντική του διακονία πρός καθοδήγηση τῶν ἐνοριτῶν του καί τῶν πνευματικῶν του τέκνων.  Πρέπει νά μάθει νά εἶναι ἐπικοινωνιακός, ἔστω καί μέ κόστος τή μειοδοσία τῆς ὀρθοδόξου πίστεως.  Τό filioque ἐπί παραδείγματι εἶναι μιά λεξούλα.  Εἶναι δυνατόν νά χωρίζει μιά λέξη τήν Ἀνατολική ἀπό τή Δυτική ἐκκλησία;  Στό τέλος τέλος δέν ἀκούσαμε τόν «ἅγιο πατέρα», τόν ἀλάθητο νά προφέρει τό σύμβολο τῆς πίστεως ὁμοῦ μέ τά τῶν ὀρθοδόξων χωρίς τό filioque;  Οἱ ἅγιοι ἡμῶν πατέρες ἱερός Φώτιος, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός «ἔπεσαν θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως, τοῦ Διαβόλου καί ἔσπασαν τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ».  Φτάσαμε στό σημεῖο μάλιστα τῆς ἠθικῆς πιά μειοδοσίας νά ἀκουσθεῖ μέσα στά σεμινάρια τῶν κληρικῶν ἀπό ψυχοθεραπευόμενο μαθητή ὅτι τουλάχιστον ἄς προσπαθήσει ὁ καλός ποιμήν, ὁ ἐξομολόγος, νά συστήσει στόν ὁμοφιλόφυλο νά ἔχει μόνο ἕνα σταθερό σύντροφο.

Ὅμως τήν κανονική συμμαρτυρία ἔχουν θεσπίσει οἱ θειότατοι ἅγιοι Πατέρες μας.  Δέν εἶναι σέ θέση ὁ πνευματικός πατέρας ἤ ὁ ἐπίσκοπος πού θά χειροτονήσει τόν προτεινόμενο ἀπό τόν πνευματικό πατέρα ὑποψήφιο ἱερέα, νά καταλάβουν ἄν ὑποφέρει ἀπό ψυχική ἀσθένεια ἤ ἄν κατατρύχεται ἀπό ψυχολογικά προβλήματα;  Εἶναι ἀνάγκη νά σπεύδουν οἱ  εἰς τύπον καί τόπον Χριστοῦ ἀρχιερεῖς μας νά χειροτονοῦν, ὅταν δέν γνωρίζουν καλά ἕνα ὑποψήφιο;  Ψυχαναγκασμός ἤ ἄλλου εἴδους κοινωνικές – κοσμικές πιέσεις μποροῦν νά σέρνουν τόν ἐπίσκοπο σέ πρόχειρες χειροτονίες;

Ἐπιτρέψτε μου νά διαβάσω ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τή δημοσιευθεῖσα στίς 30 Μαρτίου 2011 ὁμιλία τοῦ  πρωτοπρεσβυτέρου νομικοῦ καί θεολόγου π. Ἰ. Φωτόπουλου μέ θέμα «Ψυχανάλυση καί λειτουργικές ἐμπλοκές» γιά νά φανεῖ ἐναργέστερα ἡ ἐργώδης προσπάθεια ψυχιάτρων καί ψυχοθεραπευτῶν νά ἀπαλλάξουν τούς ἱερεῖς ἀπό τή «μισαλλόδοξη θρησκευτικότητα καί τήν ἀνορθολογική καί ἀδιάκριτη ὑποταγή σέ κάθε παραδοσιακόμορφο σχῆμα».

Γράφει ὁ π. Ἰωάννης:

«Μιά προσπάθεια ἐμπλοκῆς τῶν ἱερέων στήν ψυχανάλυση ἔγινε μέ τήν πρόταση πού ἔκανε σέ ἡμερίδα τῆς Λειβαδιᾶς ὁ ψυχίατρος κ. Κυριαζῆς νά ἐνταχθοῦν οἱ ἱερεῖς, θεολόγοι, παιδαγωγοί “σέ προγράμματα ψυχαναλυτικοῦ τύπου θεραπείας (ἀτομικῆς, ὁμαδικῆς) ἀπό κατάλληλα ἐκπαιδευμένους ψυχοθεραπευτές”.  “Αὐτό θά βοηθοῦσε τούς ἐνδιαφερομένους νά ἐμβαθύνουν σέ θέματα προσωπικῆς ψυχολογικῆς αὐτογνωσίας καί θεραπείας, ἐνῷ θά ἦταν δυνατόν ἀκόμη καί νά διευκολύνουν τόν πνευματικό τους ἀγῶνα πρός τήν οἰκείωση τῶν δωρεῶν τοῦ πνεύματος, παράλληλα δέ θά τούς ὃπλιζε ἐκπαιδευτικά γιά μιά περισσότερο ἀποτελεσματική δράση στό συμβουλευτικό καί ποιμαντικό τους ἔργο”.  Μέ περισσότερη θρασύτητα ἄλλος κληρικός - ψυχοθεραπευτής διερωτᾶται “μήπως θά ἦταν σκόπιμη ἡ ἐνθάρρυνση κάποιων ὑποψηφίων ἤ κληρικῶν νά δεχθοῦν ψυχοθεραπεία, ἔστω καί ἐν ἀπουσίᾳ συγκεκριμένου προβλήματος”(!)

Ἡ πιό ἐπικίνδυνη πάντως προσπάθεια ἐμπλοκῆς τῶν κληρικῶν στήν ψυχανάλυση γίνεται μέ τήν πρόταση ἀπό κληρικούς-ψυχοθεραπευτές νά θεσπισθεῖ “ὑποχρεωτική γνωμοδότηση συμβουλίου ἀπό κληρικούς καί ψυχολόγους - ψυχιάτρους γιά τήν καταλληλότητα ὑποψηφίου κληρικοῦ.  Ἡ γνωμοδότηση θά ἐκδίδεται δύο ξεχωριστές φορές πού θά ἀπέχουν μεταξύ τους τρία χρόνια καί δέν θά ἔχει δεσμευτικό χαρακτῆρα” (πού λέει ὁ λόγος…)

Ἐννοεῖται ὅτι ἡ ἐπιτροπή αὐτή θά ἐξετάζει τούς ὑποψηφίους κληρικούς ὡς πρός τήν ψυχική τους ἰσορροπία, ἀποκλείοντας ἀπό τήν ἱερωσύνη ὅσους, κατά τήν κρίση καί τίς φροϋδικές καί λοιπές ἰδεοληψίες τῶν ψυχιάτρων, πάσχουν ἀπό ποικίλες διαταραχές τοῦ ψυχισμοῦ τους.  Γιά νά ἀντιληφθοῦμε ποιοί εἶναι οἱ εὐσεβεῖς, μᾶλλον οἱ ἀσεβεῖς πόθοι, ὅσων μεθοδεύουν τέτοιες... ἱεροεξεταστικές ἐπιτροπές διαβάζουμε σέ βιβλίο τοῦ π. Θερμοῦ ὅτι “ἡ περίπτωση τοῦ φανατικοῦ εἶναι μία ἀπό τίς διαταραχές” τοῦ ψυχισμοῦ ἐνῷ ὁ π. Ἀδαμάντιος Αὐγουστίδης στό βιβλίο του ἀπό τό ὁποῖο ἐξετάζονται οἱ σπουδαστές τῆς Ἀνωτέρας Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς ἐξηγεῖ ὃτι στά “φαινόμενα θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ καί φουνταμενταλιστικῶν ἀποκλίσεων’’ περιλαμβάνονται “ἡ συνεχής καί συχνά ἀθεολόγητη ἐνασχόληση μέ τόν ἀντίχριστο ἤ τό 666, τή μαγεία καί τούς ἐχθρούς τῆς πίστης” ἐνῶ κατατάσσει στούς πάσχοντες ἀπό μισαλλόδοξη θρησκευτικότητα ὅσους ἀξιολογοῦν τούς κληρικούς “μέ κριτήριο τά πλέον ἀσήμαντα στοιχεῖα: μαλλιά, γένια, φάρδος στά μανίκια, ξύλινη ἱεροπρεπής γλῶσσα,” ὅσους ζητοῦν “τήν ἐπιστροφή στήν καθαρότητα”, ὅσους διακρίνονται “γιά ἀνορθολογική καί ἀδιάκριτη ὑποταγή σέ κάθε παραδοσιακόμορφο σχῆμα”.

Ἀντιλαμβάνεται κανείς ποῦ μπορεῖ νά ὁδηγήσει αὐτή ἡ ἐπιμελῶς κατασκευασμένη εὐρύτητα τοῦ ὅρου “φανατισμός” καί “φουνταμενταλισμός”.  Κατ᾿ ἀρχάς, φωτογραφίζει καί φακελώνει τό ὀρθόδοξο παραδοσιακό φρόνημα - δέν ἀρνεῖται βέβαια κανείς καί τήν περίπτωση ἀκραίων τοποθετήσεων ἀπό “εὐαίσθητα” ἄτομα καί ἐν συνεχείᾳ, ἀκυρουμένης κατ᾿ οὐσίαν τῆς συμμαρτυρίας τοῦ πνευματικοῦ πατρός, ἀποκλείει ἀπό τήν ἱερωσύνη μέσῳ τῶν γνωμοδοτήσεων τῶν ἐπιτροπῶν ἀπό ψυχιάτρους κάθε ἐμφορούμενο ἀπό ὀρθόδοξο φρόνημα ὑποψήφιο, ἐνιῶ γίνεται εὐμενῶς ἀποδεκτός ὅποιος δέν ἀσχολεῖται μέ θεολογικές συζητήσεις, ὅποιος κοινωνεῖ μέ τούς ἄλλους “μέ τήν ἀμεσότητα τοῦ συναισθήματος” δεδομένου ὅτι, ὅπως λέγει ὁ π. Β. Θερμός “οἱ ἔννοιες, οἱ σκέψεις, οἱ ἰδέες μᾶς διαιροῦν, ἐνῶ τά συναισθήματα μᾶς ταπεινώνουν»

Τί νά ποῦμε γιά ὅσα εὐτελιστικά κατά τῶν συναδέλφων του ἱερέων κατά καιρούς γράφει ὁ π. Βασίλειος Θερμός: «οἱ ἄνθρωποι αἰσθάνονται πρός τούς κληρικούς ὅ,τι καί πρός τά νεκροταφεῖα. Εἶναι ἱερά, προκαλοῦν φόβο καί βρίσκονται ἔξω ἀπό τή ζωή»(π. Β. Θερμοῦ, Ποιμαίνοντες μετ᾿ ἐπιστήμης σ. 23).  Παρεμπιπτόντως συμπληρώνει ὁ π. Φιλόθεος Φάρος: «ὁ κληρικός συνήθως  κατέχεται ἀπό ἕνα σύμπλεγμα κατωτερότητας, θεωρεῖ τόν ἑαυτό του σάν κάποιο πού βρίσκεται στό χαμηλότερο σκαλοπάτι τῆς καθιερωμένης ἐπαγγελματικῆς ἱεραρχίας”.(Φ. Φάρου, Παπαδοσύνης μορφή καί παραμόρφωση σ. 16)  «Εἶναι ἕνας ἐπαγγελματίας προσευχητής», «ἐξυπακούεται ὅτι (οἱ κληρικοί) δέν προσεύχονται ὅταν κάνουν τά πέντε εὐχέλαια, τούς δέκα γάμους, τίς δέκα βαπτίσεις, τούς εἴκοσι ἁγιασμούς, τά πενῆντα τρισάγια στό νεκροταφεῖο πηδώντας ἀπό τάφο σέ τάφο». «Σ᾿ αὐτή τήν περίπτωση ὁ κληρικός κάνει τά ἐξωτερικά τῆς προσευχῆς, ὅπως οἱ ἱερόδουλες κάνουν τά ἐξωτερικά τοῦ ἔρωτα».

Ὅσα προαναφέρθηκαν ἦταν ἄκρως ἐπιλεκτικά τῆς παιδείας, τῆς μεθόδου καί τοῦ σκοποῦ τῶν συγκεκριμένων ψυχιάτρων καί ψυχοθεραπευτῶν.  Τή δική τους νοοτροπία θέλουν νά περάσουν καί στούς κληρικούς.  Ἡ οὐμανιστική τους νοοτροπία εἶναι ἐντελῶς ἀσύμβατη μέ τήν ὑπόσταση τοῦ κληρικοῦ τή δοθεῖσα παρά Κυρίου, τή λάμπουσα, ἐκλεκτή, φλέγουσα καί μή καταφλέγουσα κλήση, τό θεανθρώπινο ἔργο πού καλεῖται νά ἐπιτελέσει καί τά ἱερά Μυστήρια τῆς ἁγίας Ὀρθοδοξίας, τά ὁποῖα θά προσφέρει στό ἐν Χριστῷ ποίμνιο, πού προορίζεται γιά αἰώνια ἐν Χριστῷ ζωή.

Ἡ παραπάνω ἀναφερθεῖσα ὁμάδα τῶν ψυχιάτρων διαφεντεύει τό Ἵδρυμα Ποιμαντικῆς Ἐπιμορφώσεως (Ι.Π.Ε.) τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν.  Εἶναι ἕνας νέος φορέας πού συστάθηκε "μέ σκοπό τήν ἐπιμόρφωση, κατάρτιση, διαμόρφωση, ποιμαντική ἐξειδίκευση καί διά βίου ἐκπαίδευση τῶν πρός χειροτονία καί τῶν ἐν ἐνεργείᾳ κληρικῶν, καθώς καί τῶν λαϊκῶν στελεχῶν, σέ πλήρη συνεργασία μέ τίς ὑπάρχουσες δομές τῆς Διευθύνσεως Ποιμαντικοῦ Ἔργου τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν (ἄρθρα 2 καί 4 τῆς ἀπό 11.3.1999 ἀποφάσεως τῆς Δ.Ι.Σ.: «Περί Ὀργανώσεως τοῦ Ποιμαντικοῦ Ἔργου τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν», Φ.Ε.Κ. 145/τ. A'/12.7.1999) "

Γιά τή φετινή ἀκαδημαϊκή χρονιά ἔχουν προγραμματισθεῖ ἐκπαιδευτικά προγράμματα γιά κληρικούς, τά ὁποῖα λειτουργοῦν στήν Ἱ. Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν καί κατ’ ἐπέκταση σέ ἄλλες μητροπόλεις. Στά σεμινάρια τοῦ Ἱδρύματος Ποιμαντικῆς Ἐπιμορφώσεως συμμετέχουν μεταξύ ἄλλων: π. Σταῦρος Κοφινᾶς, π. Ἀδαμάντιος Αὐγουστίδης, π. Βασίλειος Θερμός, Δημήτριος Κυριαζῆς, Μαρία Ξηρουχάκη ψυχολόγος, Ἀλεξάνδρα Ρούσου παιδοψυχίατρος, Ἑλένη Καραγιάννη ψυχοθεραπεύτρια, Ἀθανάσιος Καρκανιᾶς ψυχίατρος. 

Δυστυχῶς εἶναι ἐκ τοῦ νόμου ὑποχρεωμένοι οἱ ἱερεῖς νά παρακολουθήσουν τά σεμινάρια αὐτά γιατί μοριοδοτοῦνται καί εἶναι ἀπαραίτητα γιά νά προαχθοῦν στόν ἑπόμενο δημοσιοϋπαλληλικό βαθμό.

Διαβάζοντας τά ἐκπαιδευτικά προγράμματα ὅπως γράφονται στό ὑπ’ ἀριθ. 58 ἐγκύκλιο σημείωμα τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καί τά θέματά τους διαπιστώνουμε, ὅτι ἀποτελοῦν προσπάθεια τῶν ψυχιάτρων γιά σύγχρονη ψυχολογοποίηση τῆς Ὀρθοδόξου Ποιμαντικῆς, δηλαδή περιορισμό της καί πάλι στά στενά της οὐμανιστικά ἐνδοκοσμικά δεσμά.

Τό Ἵδρυμα, οἱ ἰθύνοντές του ἐπανειλημμένα ἔχουν διακηρύξει ὅτι ὁ παπάς εἶναι μόνο γιά τίς ἁμαρτίες.  Γιά τά ἐπί μέρους ψυχολογικά, οἰκογενειακά, κοινωνικά θέματα θά πρέπει ὁ ἱερέας νά παραπέμπει στούς εἰδικούς, δηλαδή στούς ψυχοθεραπευτές, οἱ ὁποῖοι μέ τίς δικές τους μεθόδους ξύνουν ἤ γδέρνουν ἐπί χρόνια τίς ψυχές τῶν ψυχοθεραπευομένων τους, γιά νά φέρουν λένε ἀπό τό ἀσυνείδητο στό συνειδητό τίς ἀπωθήσεις τους.  Ἡ θεραπεία εἶναι ἀβέβαιη, πολυχρόνια καί πολυδάπανη μέ τίς πολλές συνεδρίες.  Οὐσιαστικά ἀδιέξοδη.

Ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες, παλαιότεροι καί νέοι μέ προεξάρχοντα τόν ταπεινότατο Ἅγιο Πορφύριο πιστεύουν αὐτό πού βροντοφωνεῖται σ’ ὅλες τίς χειροτονίες ἀπό τόν Ἐπίσκοπο, ὅτι «ἡ Θεία Χάρις πάντοτε τά ἀσθενῆ θεραπεύει καί τά ἐλλείποντα ἀναπληροῖ».

Εἶναι δυνατόν τά ἐκσυγχρονιστικά ποιμαντικά θέματα πού θά ἀναπτύσσονται στά ἐκπαιδευτικά προγράμματα νά λύσουν θέματα, νά βοηθήσουν, νά θεραπεύσουν;  Ἡ Θεία Χάρη καί ἡ Ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ πού φέρουν οἱ κανονικῶς χειροτονημένοι Ὀρθόδοξοι ἱερεῖς δέν μποροῦν νά θεραπεύσουν;

Ταπεινῶς φρονοῦμε ὅτι:

Τό Ἵδρυμα Ποιμαντικῆς Ἐπιμορφώσεως πρέπει νά ἀλλάξει σκοπό, μέθοδο καί διδάσκοντες.  Εἶναι πιά ἀποδεδειγμένο ἐκ τῶν πραγμάτων, ὅτι εἶναι ἄσχετη ἡ ψυχοθεραπεία μέ τήν ἱερωσύνη, πού οὕτως ἤ ἄλλως εἶναι χαρισματική. 

Ἡ Ὀρθόδοξη Ποιμαντική μας καθόλου δέν χρειάζεται ψυχοθεραπευτές, ἀφοῦ ὅλοι ἤ οἱ περισσότεροι κινοῦνται μέσα στά ἐνδοκοσμικά φροϋδικά ψυχοπειράματα.  Οἱ προηγούμενοι ὁμιλητές ἀνέπτυξαν ἀναλυτικά τήν ποιότητα καί τό περιεχόμενο τῆς μορφώσεως τῶν ψυχοθεραπευτῶν, πού δέν συμπίπτει μέ τίς ἀνάγκες, τίς ἀδυσώπητες ἀπαιτήσεις τῶν καιρῶν μας καί μέ τόν πλοῦτο τῆς ὀρθόδοξης θεανθρωπολογίας.  Μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία θεραπεύει πνευματικά, ψυχικά, σωματικά, σύμφωνα μέ τή βουλή τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ μας καί τό αἰώνιο συμφέρον κάθε ἀνθρώπου.

Προσφάτως εἴχαμε ἕνα σπάνιο καί πανευτυχές γεγονός, τήν ἁγιοκατάταξη στό ἔνδοξο νέφος τῶν παμπληθῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας τοῦ γέροντος Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου.  Ἕνας μοναδικός σέ διόραση ἅγιος.  Γνώριζε μέ τό θεῖο φωτισμό, μόνο μέ τό φῶς τοῦ Χριστοῦ ὅλα τά οὐράνια, ὅλα τά ἐπίγεια, ὅλα τά καταχθόνια, σέ ὅλα τά ἐπίπεδα ζωῆς καί σέ ὅλη τή διαχρονία τους, ἀπό πολύ παλαιά ἕως τό ἀπώτατο μέλλον.

Ζῶν ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ θαυματουργοῦσε.  Χιλιάδες ἄνθρωποι ἔχουν νά καταθέσουν θαύματα πού συντελέστηκαν μέ ἕνα πολύ διακριτικό – ταπεινό – τρόπο ἀπό τόν ἅγιο Γέροντα.  Σωτήρια θαύματα γιά τήν ἐν Χριστῷ πνευματική τους ζωή, γιά τά ψυχολογικά τους, γιά τή σωματική τους ὑγεία, γιά ὅλες τίς ἀνθρώπινες σχέσεις, τά ἐπαγγελματικά τους.  Κανένας τομέας ζωῆς δέν βρισκόταν ἔξω ἀπό τή ἐν Χριστῷ θαυματουργία τοῦ ἁγίου Γέροντος.  Ἡ ψηφιακή τεχνολογία, οἱ δορυφόροι, τά μέταλλα, τά ζῷα, τά φυτά, ἅπαντα ἦσαν κάτω ἀπό τή θαυματουργική ἀγάπη τοῦ συγχρόνου μας ἁγίου.  Τά θαύματα συνεχίζονται.

Δέν εἶναι λοιπόν ντροπή σέ ὅλους μας καί σέ μᾶς πού καθόμαστε καί λέμε καί λέμε τά διάφορα καί στούς τώρα ἰθύνοντες στό Ἵδρυμα Ποιμαντικῆς Ἐπιμορφώσεως, δέν εἶναι κρῖμα νά καθόμαστε γύρω γύρω ἀπό ἕνα ψυχαναλυτικό τραπέζι (ὅπως γίνεται τώρα στά σεμινάρια τῶν ἀνυποψίαστων ψυχαναλυομένων κληρικῶν, πού θά μάθουν νά κάνουν τό ἴδιο στά ψυχαναλυόμενα πνευματικά τους τέκνα) καί νά μή πέφτουμε παρά τούς πόδας ἑνός γίγαντα στήν ἄκρα ταπείνωση καί στήν ἀσύλληπτη θαυματουργό γνώση Ἁγίου;

Στό βιβλίο «Βίος καί λόγοι» γέροντος Πορφυρίου καταγράφονται ὅλα τά θαύματα τοῦ Χριστοῦ στή ζωή του καί ὅλες οἱ θαυματουργικές παροχές του στό σύγχρονο ταλαίπωρο ἄνθρωπο.  Γιατί σ’ ἕνα σεμινάριο νά μή τό πάρουμε σάν ἱερό βοήθημα καί μεῖς οἱ κληρικοί, ἀλλά καί ἅπαντες οἱ ὀρθόδοξοι καί μή λαϊκοί, γιά νά βροῦμε τήν ἴαση τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματός μας, ἀγαπώντας θερμότατα τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό;  Ὁ ἅγιος Γέροντας ἄντλησε ὠκεανούς ἀγάπης ἀπό τό Χριστό μας.  Ἐλάχιστες ρανίδες ἄν μάθουμε νά ἀντλοῦμε στό διάβα τῆς τραχείας ζωῆς μας, δέν θά καταφέρουμε νά ἐπιβιώσουμε ἐν Χριστῷ καί φεύγοντας ἀπό ἐδῶ νά δοῦμε, εἰ δυνατόν, ἔστω ἀμυδρά, τό ὑπέρλαμπρο Πρόσωπο τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας;  Ἄς διαβάσουμε ἕνα ἀπό τά καλύτερα δείγματα τοῦ θείου ἔρωτος πού ἔζησε ὁ ἅγιος Πορφύριος καί καλεῖ καί μᾶς νά ζήσουμε τή μεγαλύτερη πανευτυχία μέσα σ’ αὐτόν τόν δύσκολο κόσμο.  Στή σελίδα 238 διαβάζουμε:

«… Ἄν δέν ὑπάρχει ταπείνωση δέν μποροῦμε ν’ ἀγαπήσουμε τό Χριστό.  Ταπείνωση καί ἀνιδιοτέλεια στή λατρεία τοῦ Θεοῦ.  «Μή γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου».

Κανείς νά μή σᾶς βλέπει, κανείς νά μήν καταλαβαίνει τίς κινήσεις τῆς λατρείας σας πρός τό Θεῖον.  Ὅλ’ αὐτά κρυφά, μυστικά, σάν τούς ἀσκητές.  Θυμᾶστε πού σᾶς ἔχω πεῖ γιά τ’ ἀηδονάκι;  Μές στό δάσος κελαηδάει.  Στή σιγή.  Νά πεῖς πώς κάποιος τ’ ἀκούει, πώς κάποιος τό ἐπαινεῖ; Κανείς.  Πόσο ὡραῖο κελάηδημα μές στήν ἐρημιά!  Ἔχετε δεῖ πῶς φουσκώνει ὁ λάρυγγάς του; Ἔτσι γίνεται καί μ’ αὐτόν πού ἐρωτεύεται τό Χριστό.  Ἅμα ἀγαπάει, φουσκώνει ὁ λάρυγγας, παθαίνει, μαλλιάζει ἡ γλώσσα.  Πιάνει μιά σπηλιά, ἕνα λαγκάδι καί ζεῖ τόν Θεό μυστικά, «στεναγμοῖς ἀλαλήτοις».  Σημεῖον ὅτι ζεῖ τόν Θεό, «ἐν ᾧ τά πάντα ζῇ καί κινεῖται»· διότι «ἐν αὐτῷ ζῶμεν καί κινούμεθα καί ἐσμέν».

Αὐτές τίς βαθύτατες ἐν Χριστῷ ἐμπειρίες καί τήν ἀληθινή ἐν Χριστῷ ἐλευθερία μποροῦν νά παράσχουν οἱ ψυχοθεραπευτές; Ἡ Χάρις ἐλευθερώνει ἀπό τά ψυχικά τραύματα.  Αὐτή εἶναι ἡ βεβαιότητα τοῦ Ἁγίου.  Συνεχίζουμε τήν ἀνάγνωση ἀπό τό παραπάνω βιβλίο στή σελ. 370-371:

 «Ὑπάρχει ὅμως ἕνα μυστικό.  Ὑπάρχει κάποιος τρόπος νά ἀπαλλαγεῖ ὁ ἄνθρωπος ἀπ’ αὐτό τό κακό.  Ὁ τρόπος αὐτός εἶναι ἡ γενική ἐξομολόγηση, ἡ ὁποία γίνεται μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ.  Πολλές φορές ἔχω μεταχειριστεῖ αὐτή τή γενική ἐξομολόγηση καί εἶδα θαύματα πάνω σ’ αὐτό.  Τήν ὥρα πού τά λέεις στόν ἐξομολόγο, ἔρχεται ἡ Θεία Χάρις καί σέ ἀπαλλάσσει ἀπ’ ὅλα τά ἄσχημα βιώματα καί τίς πληγές καί τά ψυχικά τραύματα καί τίς ἐνοχές· διότι τήν ὥρα πού τά λές, ὁ ἐξομολόγος εὔχεται θερμά στόν Κύριο γιά τήν ἀπαλλαγή σου.

Εἶχε ἔλθει σ’ ἐμένα πρό καιροῦ μιά κυρία πού ἔκανε αὐτοῦ τοῦ εἴδους τήν ἐξομολόγηση καί βρῆκε μεγάλη ὠφέλεια.  Βελτιώθηκε ἡ ψυχολογική της κατάσταση, διότι τήν ἐβασάνιζε κάτι.  Ἔστειλε, λοιπόν, αὐτή μιά φίλη της καί πήγαμε ἔξω στό βράχο, στά Καλλίσια.  Καθίσαμε καί ἄρχισε κι ἐκείνη νά μοῦ μιλάει.  Τῆς λέγω:

Νά μοῦ πεῖς ὅ,τι αἰσθάνεσαι.  Ἄν σέ ρωτήσω ἐγώ γιά κάτι, νά μοῦ πεῖς.  Ἄν δέν σέ ρωτήσω, νά συνεχίσεις νά τά λέεις, ὅπως τά αἰσθάνεσαι. 

Ὅλ’ αὐτά πού μοῦ ἔλεγε τά παρακολουθοῦσα ὄχι ἁπλῶς μέ προσοχή, ἀλλά «ἔβλεπα» μέσα στόν ψυχικό της κόσμο τήν ἐπίδραση τῆς προσευχῆς.  Τήν παρακολουθοῦσα μέσα στήν ψυχή της κι «ἔβλεπα» ὅτι πήγαινε Χάρις μέσα της, ὅπως τήν ἐκοίταζα ἐγώ.  Διότι στόν πνευματικό ὑπάρχει Χάρις  καί στόν παπά ὑπάρχει χάρις.  Τό καταλαβαίνετε;  Δηλαδή, ἐνῶ ἐξομολογεῖται ὁ ἄνθρωπος, ὁ ἱερέας προσεύχεται γι’ αὐτόν.  Συγχρόνως, ἔρχεται ἡ Χάρις καί τόν ἐλευθερώνει ἀπ’ τά ψυχικά τραύματα, πού γιά χρόνια τόν βασανίζουν, χωρίς νά γνωρίζει τήν αἰτία τους.  Ὤ αὐτά τά πιστεύω πολύ!».

Θερμότατα ἀπ’ αὐτῆς τῆς θέσεως παρακαλοῦμε τούς ἁγίους ἀδελφούς, πού ἔχουν ἀναλάβει τή διδασκαλία στό Ἵδρυμα Ποιμαντικῆς Ἐπιμορφώσεως Κληρικῶν νά φέρουν κοντά τους καί κοντά στούς διδασκόμενους ἀπό αὐτούς κληρικούς τό βιβλίο αὐτό πού αὐθεντικά περιγράφει τόν ἅγιο γέροντα.  Παρακαλοῦμε ταπεινῶς καί ὄχι αὐθεντικῶς.  Ἴσως χωρίς νά τό ἔχουμε πληροφορηθεῖ ἤδη νά τό ἔχουν κάνει.  Ἄς ἔχουν καί αὐτοί καί ἐμεῖς τίς ἅγιες εὐχές του.

Ἕνα ἄλλο σεμινάριο, τό ὁποῖο θά ρίξει ἄπλετο φῶς γιά τήν ἀληθινή καί ὄχι στρεβλή κατανόηση καί ἑρμηνεία τῶν ἁγίων Γραφῶν εἶναι, κατά τήν ἐμπειρία τοῦ ἁγίου Πορφυρίου ἡ παράλληλη μελέτη τῶν ἁγίων Πατέρων.

«Ἡ τῶν Γραφῶν ἀνάγνωσις τῶν οὐρανῶν ὑπάνοιξίς ἐστιν», λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.  Οἱ ἅγιοι Πατέρες μας ἔχουν ἑρμηνεύσει τήν Παλαιά καί τήν Καινή Διαθήκη.  Μέ τόν πλήρη φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὡς ἄριστοι καί ἔμπειροι δῦτες κατέβηκαν στά ἀσύλληπτα βάθη τῶν Ἁγίων Γραφῶν μας.  Ἔχουμε τόση ἀνάγκη ὅλοι μας καί οἱ νεώτεροι κληρικοί καί οἱ γεροντότεροι «"Καθαρθῆναι πρῶτον καί εἶτα καθάραι, φωτισθῆναι καί εἶτα φωτίσαι, ἐγγίσαι Θεῷ καί προσαγαγεῖν ἄλλους" κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τό Θεολόγο.  Ἔχουμε ἀνάγκη νά διαποτισθοῦμε κλῆρος καί λαός μέ τό φρόνημα τῆς βαθιᾶς μετάνοιας, νά ἑτοιμασθοῦμε κατάλληλα γιά τήν αἰώνια ζωή.  Χανόμαστε, ἀδελφοί!  Πόσοι ἀδελφοί μας συνέλληνες, ὀρθόδοξοι πολῖτες αὐτοκτόνησαν!  Εἶναι δυνατόν νά ἔχουμε τίς καλύτερες ἐν Χριστῷ πνευματικές προμήθειες ἀπό τούς ἁγίους πατέρες μας καί μεῖς νά ραθυμοῦμε καί ἄσιτοι ἀπό πνευματική τροφή νά εἴμαστε κολλημένοι στά ξυλοκέρατα τῆς μεταπατερικότητας πού λανσάρει τήν ψυχοθεραπεία!

Μέ τίς ἑρμηνεῖες τῶν Ἁγίων Γραφῶν οἱ ἅγιοι πατέρες δέν θά μᾶς φουσκώσουν τό μυαλό μέ κούφιες γνώσεις καί περίεργα ἀποκρυφιστικοῦ τύπου καί προέλευσης προϊόντα.  Θά ἀναστήσουν τή νεκρή μας καρδιά καταφλέγοντας, ἀλλά μή καίγοντάς την, μέ τό γλυκύτατο ἄρτο τῆς θεανθρωπίνης σοφίας τους, μέ τόν ἄφθονο θεῖο ἔρωτά τους, μέ τήν κραταιά πρός τόν Κύριο καί πρός τόν ἄνθρωπο ἀγάπη τους.

Ἑκατόν ἑξήντα καί πλέον τόμοι τῆς πατρολογίας τοῦ Migne μέ χίλιες σελίδες, ἀξίας μυρίων ταλάντων ὁ κάθε τόμος, μᾶς περιμένουν γιά νά ἀρχίσουμε, νά τολμήσουμε μιά πιό συστηματική μελέτη καί νά γευόμαστε τῶν ἀθεάτων τά κάλλη, πού ἀποκαλύπτουν οἱ ἐντός αὐτῶν τῶν τόμων κρυπτόμενοι καί ἀποκαλυπτόμενοι ἅγιοι.  Ἐμεῖς δυστυχῶς εἴμαστε μειράκια ἀκόμη στήν ἐν Χριστῷ πνευματική ζωή.  Δέν εἴμαστε Πορφύριοι.  Ὁ ἅγιος γέροντας γνώριζε ὅλη τήν Πατρολογία σπιθαμή πρός σπιθαμή χωρίς νά τήν ἔχει διαβάσει, μέ τό φωτισμό τοῦ Χριστοῦ καί παρακινοῦσε ὅλους μας νά ἀνοίγουμε καί ὄχι νά περιφρονοῦμε τούς θησαυρούς μας.  Εἶναι ἐπί τέλους καιρός, τώρα, ἔστω καθυστερημένα στήν περίοδο τῆς κρίσεως καί τῆς δεινῆς κατοχῆς, νά ἀνοίξουμε τούς θεανθρωπίνους ἁγιοπατερικούς θησαυρούς, γιά νά φωτισθοῦμε ἐμεῖς οἱ ποιμένες, ὁ λαός μας, οἱ ἀνίδεοι ἄρχοντές μας, οἱ παιδαγωγοί μας, οἱ ντόπιοι καί ξένοι κουλτουριάρηδες, οἱ πραγματικοί ἤ δῆθεν ἐπιστήμονες.  Ἄν ἐπιμείνουμε νά σπαταλᾶμε τό χρόνο μας μέ τούς διαφόρων εἰδῶν ψυχοθεραπευτές καί ἀφελεῖς μεταπατερικούς καί ὄχι μέ τούς ἁγίους πατέρες μας, θά μοιάζουμε  σάν ἐκείνους τούς πιλότους πού πῆραν τό πτυχίο τους μέ ἄριστα χωρίς ποτέ ὅμως νά ἔχουν πετάξει μέ ἀεροπλάνο ἤ μέ τούς ἀπόφοιτους τῆς σχολῆς ναυτικῶν δοκίμων, πού δέν ἔχουν οὔτε μιά πλεύση.

Σημειωτέον ὅτι ὄχι μόνο ὁ λαός μας ἀλλά καί ὁ γαλλικός λαός παρηγορήθηκε πολύ ἀπό τίς ἐκδόσεις τῶν ἁγίων Πατέρων.  Οἱ ἐκδόσεις Sources Chrétiennes (Χριστιανικές πηγές) ἄνθισαν κατά τή δεκαετία τοῦ 1960-1970 καί διαφώτισαν τόν δύσμοιρο «ἄθεο» γαλλικό λαό.  Τόν δρόσισαν μέ τά λαμπερά ἀλλά καί διακριτικά φῶτα τῶν ἁγίων πατέρων τῆς ἀδιαίρετης Ἐκκλησίας μας.  Διευθυντής τῶν ἐκδόσεων ἦταν ὁ καρδινάλιος Ντανιελοῦ, καθηγητής τῆς Πατρολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Παρισίων.  Ἀπό τά πρῶτα πού ἐξέδωκε, ἦταν τά Ἅπαντα τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, ἀσκητικοῦ καί νηπτικοῦ πατρός.  Ἀρχαῖο ἑλληνικό κείμενο, τό πρωτότυπο ἀριστερά, στή δεξιά σελίδα μετάφραση στά Γαλλικά, εἰσαγωγές καί σχόλια σέ κάθε ἕνα ἀπό τούς ὀκτώ τόμους καθώς καί «apparatus criticus».

Τό ἴδιο μέ τούς Γάλλους, συνέβη καί μέ τούς Ὀλλανδούς.  Οἱ φιλορθόδοξοι μοναχοί, κλασσικοί φιλόλογοι, Βολλανδιστές μετέφρασαν πολλά πατερικά κείμενα καί χαροποίησαν χιλιάδες ἀναγνωστῶν τους, προσφέροντάς τους ρήματα ζωῆς αἰωνίου.  Οἱ ἑτερόδοξοι Εὐρωπαῖοι διψασμένοι γιά τήν ἀλήθεια, γιά τό Χριστό, ἐκτιμοῦν τούς Ἁγίους Πατέρες μας, πού τούς ἀνοίγουν παράθυρα ἐλπίδας καί ἀναζήτησης τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.  Τό ἴδιο συμβαίνει καί στή Ἀγγλία, στήν Ἰταλία καί στή Γερμανία.  Τά Πατερικά καί τά Λειτουργικά μας κείμενα συγκινοῦν τούς ἑτεροδόξους καί τούς προβληματίζουν καί σέ θεολογικό ἐπίπεδο καί σέ λατρευτικό καί σέ ἠθικό.  Μακάρι διά τῆς ἀναγνώσεως τῶν ἁγίων Πατέρων νά ἀφήσουν τήν παπική καί προτεσταντική πλάνη καί νά φωτισθοῦν ἐπιστρέφοντας στήν ἁγία Ὀρθοδοξία.

Ἕτερο σεμινάριο πού εἶναι ἐπίσης πολύ ἐνδιαφέρον καί ἀπαραίτητο γιά ὅλους τούς κληρικούς εἶναι τό τῆς λατρευτικῆς ζωῆς.  Ὅλοι οἱ κληρικοί, νέοι καί πρεσβύτεροι, διψᾶμε ἀπό ἐπίγνωση γιά τόν ἄκρατο οἶνο τῆς πάμπλουτης θεόπνευστης λατρείας μας.  Ὁ σκοπός τοῦ σεμιναρίου μπορεῖ νά εἶναι ἐνημερωτικός, πάνω σέ ὅλη τή διαχρονία ἀνάπτυξης τῆς θεόπνευστης καί μοναδικῆς σέ κάλλος, παγκοσμίως ἀναγνωρισμένης λατρείας μας, ἀρχίζοντας ἀπό τήν πολυδοκιμασμένη θεανθρώπινη χριστοτελειότητα τοῦ παρόντος καί φθάνοντας στίς ἐνθουσιαστικές ἀρχές τῆς ἀποστολικῆς πρωτοχριστιανικῆς ἐποχῆς.

Ἅγιοι ὑμνογράφοι, πού συνοψίζουν τίς ἐν Χριστῷ λατρευτικές ἐμπειρίες ὅλων τῶν πρό αὐτῶν γενεῶν καί ὅλων τῶν ἁγίων Ἀποστολικῶν καί μετέπειτα Πατέρων, κώδικες λειτουργικοί, ἅγιοι σχολιαστές, ἀποτελοῦν ἕνα τεράστιο πλοῦτο πολύ χρήσιμο σέ κάθε ὀρθόδοξο λειτουργό γιά νά εἰσέλθει εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων τῆς θείας Λειτουργίας καί ὅλων τῶν λατρευτικῶν εὐκαιριῶν, γιά νά μήν αὐθαιρετεῖ καί μολύνει μέ  τόν ἑωσφορικό ἀτομισμό του ὅ,τι ἱερότερο καί τελειότερο διαθέτει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας.

Ἔτσι, ὄχι μόνο ἡ ἀποκάλυψη τῶν λειτουργικῶν θησαυρῶν θά πραγματοποιηθεῖ, ἀλλά καί ὄντως ἡ ἐπιστημονική ἔρευνα θά ἐπεκτείνεται ὡς ἐπανακατήχηση στούς ὑπνώττοντες ὀρθοδόξους χριστιανούς.  Μέ τήν ἄδολη καί καλοπροαίρετη ἐπιστημονική ἔρευνα θά ἑδραιωθεῖ ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν τόσο πρός τή ρέουσα ἀπό τόν Ὅμηρο μέχρι σήμερα ἑλληνική γλῶσσα τῆς λατρείας, πού ἐκφράζει τήν ἀνθρώπινη ἀρχαιοελληνική τελειότητα, ὅσο καί πρός τό μέλος πού εἰκονίζει τήν ἄκτιστη θεία Χάρη, πού διακριτικώτατα εἰσβάλλει στή ψυχή μας, τή χριστοεμψυχώνει, τή χαριτώνει καί τήν ἀφθαρτοποιεῖ. 

Εἶναι βέβαιο ἐπίσης, ὅτι ἡ ὄντως σοβαρή καί καλοπροαίρετη ἐπιστημονική ἔρευνα, ἀπομακρυσμένη ἀπό τή στεῖρα ψυχολογοποίηση τῆς λατρείας μας ἀπό ψυχιάτρους καί ψυχοθεραπευτές, θά ρίξει πολύ φῶς, ἐλπίδα καί πολλή ἀγάπη στίς καρδιές τῶν ἀπελπισμένων ἑλλήνων ἀδελφῶν μας καί θά προσφέρει δυνατές πνευματικές ἀντιστάσεις καί ἀνατάσεις μέσα στόν τωρινό διωγμό τῆς Νέας Ἐποχῆς ἐναντίον τοῦ εὐσεβοῦς ἔθνους μας.

Ἕνα ἄλλο σεμινάριο πρέπει νά ὀργανωθεῖ γιά τή σωστή ἀνάγνωση, μελέτη, κατανόηση καί χρήση τοῦ πολύ σπουδαίου τόμου, τοῦ Ἱεροῦ Πηδαλίου.  Ἀποτελεῖ τό σύνταγμα τῆς Ἐκκλησίας μας, ἔργο τοῦ χαλκέντερου πατρός Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

Περιέχει τό ἱερό Πηδάλιο ὅλους τούς ἱερούς κανόνες τῶν ἑπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τῶν τοπικῶν πού θεωροῦνται ἰσόκυρες μέ τίς ἑπτά Οἰκουμενικές καί τῶν ἁγίων Πατέρων.

Εἶναι ἕνα πρωτότυπο ἔργο καί εἶναι μεγάλης ἀξίας θεολογικῆς, ποιμαντικῆς, ἠθικῆς, ἐκκλησιολογικῆς καί φιλολογικῆς – πολιτιστικῆς.

Ὁ ἅγιος Νικόδημος παραθέτει ξεχωριστά κάθε ἱερό κανόνα στό ἀρχαῖο κείμενο.  Κατόπιν ἔχει τήν ἀναλυτικότερη ἑρμηνεία του.  Ἐν συνεχείᾳ παραθέτει ἕνα ἑπόμενο πολύ χρήσιμο κείμενο πού τό ὀνομάζει συμφωνία, ἀναφέρει δηλαδή πῶς ὁ παρατιθέμενος ἱερός κανόνας συμφωνεῖ μέ τούς ἄλλους κανόνες καί μέ τό γενικότερο πνεῦμα τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Ἐξαιρετικά εἶναι τά προσωπικά σχόλια τοῦ ἁγίου Νικοδήμου κάτωθεν τῶν τριῶν προαναφερθέντων κειμένων, τά ὁποῖα ἐπικυρώνουν ἔτι λεπτομερέστερα τή σημασία  τῶν ἱερῶν κανόνων πού καθένας ἐξ αὐτῶν συμφωνεῖ μέ ὅλους τούς ἄλλους. 

Μαζί μέ τό Πηδάλιο θά πρέπει νά διδαχθεῖ τό Ἐξομολογητάριο τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, χρησιμότατο ἐγχειρίδιο γιά τούς ὑποψηφίους πνευματικούς καί γιά τούς ἀσκοῦντες τό ποιμαντικό λειτούργημα τοῦ πνευματικοῦ.  Εἶναι ἀπαραίτητη αὐτή ἡ ἐντρύφηση τῶν πνευματικῶν ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν στό παρόν πόνημα τοῦ ἁγίου Νικοδήμου γιά νά ἐλέγχουμε ἕκαστος τῶν πνευματικῶν τή σχέση μας μέ τά γραφόμενα ἀπό τόν ἅγιο Νικόδημο καί ποιούς ἐν Χριστῷ πνευματικούς κανόνες θά χρησιμοποιοῦμε πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν.

Ἐπίσης σέ κάποιο σεμινάριο ἐπιμορφώσεως θά πρέπει νά διδαχθοῦν οἱ κληρικοί ὅ,τι σχετίζεται μέ τή διοίκηση τοῦ Ἱεροῦ ναοῦ, ἐφημεριακοῦἤ μοναστηριακοῦ, τίς οἰκονομικές ὑποχρεώσεις καί πῶς ἐκπληρώνονται, πῶς διακινεῖται ἡ ἀλληλογραφία, τά πιστοποιητικά καί κάθε ἐπικοινωνία μέ τό ποίμνιο καί μέ τήν ἐν γένει κοινωνία.

Σεβαστοί Πατέρες,

ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Μετά ἀπό ὅλα ὅσα χωρίς φόβο καί πάθος ἀκούστηκαν, ταπεινῶς φρονοῦμε ὅτι στίς ἡμέρες μας πρέπει νά γίνουμε ὅλοι οἱ ποιμένες, καίτοι ἀνάξιοι, πολύ προσεκτικοί. 

Ἀπορῶ καί ἐξίσταμαι: Πῶς εἶναι δυνατόν οἱ Σεβασμιώτατοι σέ ὅλη τήν ταλαίπωρη πατρίδα μας νά καλοῦν ψυχιάτρους, ψυχολόγους, νέες κοπέλες ψυχολόγους, ψυχοθεραπευτές καί ψυχοθεραπεύτριες νά μιλοῦν καί νά διδάσκουν τά ποίμνιά τους ἐπί παντός ψυχικοῦ ἤ πνευματικοῦ θέματος; Οἱ ψυχίατροι ἔχουν ψυχολογοποιήσει τά πάντα, ἀκόμα καί τή θεία Λειτουργία.  Ὁ π. Βασίλειος Θερμός δέν ἔκανε εὐμενή κριτική σέ νέα καί παράδοξη θεία Λειτουργία;  Εἷς ἐξ αὐτῶν δέν ἔγραψε καινούργια ἀκολουθία τοῦ Βαπτίσματος;  Ἕνας ἐξ αὐτῶν δέν σχολίασε καινούργια ἀκολουθία τοῦ Γάμου, μέ ἄλλο Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα συμβατότερο μέ τή νοοτροπία τοῦ συγχρόνου νεονύμφου;

Ἔγραφε ὁ Γέρων Παΐσιος:

 «Αὐτοί πού δέν εἶναι καλά πνευματικά εἶναι μερικοί ἱερωμένοι πού σπουδάζουν ψυχολογία γιά νά βοηθήσουν τίς ψυχές   (μέ ἀνθρώπινες τέχνες). Καί τό παράξενο εἶναι πού οἱ δάσκαλοί τους οἱ ψυχολόγοι δέν πιστεύουν στόν Θεό καί δέν παραδέχονται οὔτε ψυχή, ἤ τήν παραδέχονται μέ ἕνα δικό τους τρόπο (σχεδόν ὅλοι). Ἀπό αὐτήν τήν πράξη τους οἱ κληρικοί αὐτοί φανερώνουν ὅτι πνευματικά εἶναι ἄρρωστοι καί ἔχουν ἀνάγκη ἀπό Ἁγιοπατερικές ἐξετάσεις, καί, ἀφοῦ θεραπευθοῦν, τότε θά διακρίνουν καί μόνοι τους τό ἄρρωστο αὐτό πνεῦμα καί θά γνωρίσουν παράλληλα καί τή θεία Χάρη, γιά νά χρησιμοποιοῦν στό ἑξῆς στίς ψυχές πού πάσχουν τήν θεία ἐνέργεια καί ὄχι τίς ἀνθρώπινες τέχνες.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος βοηθηθεῖ νά πιστέψει στό Θεό καί στή μέλλουσα ζωή, τήν αἰώνιο – συλλάβει δηλαδή τό βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς – καί μετανοήσει, ἀλλάξει ζωή, ἔρχεται ἀμέσως ἡ θεία παρηγοριά μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἀλλοιώνει τόν ἄνθρωπο, διώχνοντας καί ὅλα τά κληρονομικά του. Ἔτσι ἔγινε σέ πολλούς ἀνθρώπους πού μετανόησαν, ἀγωνίστηκαν μέ φιλότιμο ταπεινά, χαριτώθηκαν, ἔγιναν καί Ἅγιοι καί τούς προσκυνᾶμε τώρα μέ εὐλάβεια καί ζητᾶμε καί τίς πρεσβεῖες τους, ἐνῶ πρίν εἶχαν πολλά πάθη καί κληρονομικά».

Στίς ἐκδόσεις Ἁρμός, στήν Ἀθήνα, στή βιβλιοπαρουσίαση τοῦ τόμου «Τά θρησκευτικά στό σύγχρονο σχολεῖο», στίς 18-01-2014 ὁ Σεβασμιώτατος μητροπολίτης Δημητριάδος κύριος Ἰγνάτιος, σέ παρέμβασή του μᾶς θεωρεῖ κάστα συσπειρωμένη καί καλά ὀργανωμένη, πού δέν ἀφήνουμε τούς μεταπατερικούς νά ἀλλοτριώσουν τά ὀρθόδοξα θρησκευτικά, ἀλλά ἐπιμένουμε καί ἀντιστεκόμαστε.  Τρέμω, ἔλεγε χαρακτηριστικά, μήπως ἔλθει στό σῶμα τῆς Ἱεραρχίας καί μόνο αὐτή ἡ συζήτηση.  Νά ἄλλη μιά τραγική κορυφαία ἐπιχειρούμενη ψυχολογοποίηση στό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν.

Δοξάζουμε τόν ἐν Τριάδι Θεό, γιατί παρά τούς πολλαχόθεν ἐπικίνδυνους πολυβολισμούς κατά τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Παραδόσεώς μας, κρατάει ὁ Κύριος ὄρθια, ὀρθόδοξη τήν ἁγιωτάτη Ἐκκλησία μας ἐξουδετερώνοντας καί θεραπεύοντας κάθε ἀλλότριο καρκίνωμα μέσα στό θεανθρώπινο Σῶμά Της.